چه ورزشی برای درمان افسردگی و اضطراب مفید است ؟؟؟

به طور کلی، ورزش به دو نوع حرفه ای و عمومی تقسیم می شود. ورزش حرفه ای به مسابقه های رسمی و شغل ورزش کاری برمی گردد، ولی ورزش عمومی به تمرین های ورزشی تمام افراد جامعه و حفظ سلامت عمومی افراد مربوط است و حداقل سی دقیقه در روز و پنج روز در هفته توصیه می شود. متأسفانه ورزش و اجرای حرکات هر کاری ورزشی در میان افراد جامعه، به ویژه زنان جایگاه ضعیفی دارد.

ورزش، کسالت و تنبلی را از انسان دور می سازد و به وی نشاط و شادابی می بخشد. او را برای انجام دادن کارها و وظایف فردی و اجتماعی آماده می کند و اخلاقش را بهبود می بخشد. روحیه شجاعت، از خودگذشتگی، مبارزه با ظلم و ظالم و دفاع از مظلوم را در انسان، تقویت می کند و اراده وی را قوی می سازد.

اهمیت سلامت و توان مندی جسمانی بر کسی پوشیده نیست. پیامبر گرامی اسلام(ص) درباره حق بدن بر انسان می فرماید:

اِنَّ لِرَبِّکَ عَلَیْکَ حَقّاً، وَ إِنَّ لِجَسَدِکَ عَلَیْکَ حَقّاً وَ لاَهلِکَ عَلَیْکَ حَقّاً.[1]

پروردگارت بر تو حقی دارد و بدنت بر تو حقی دارد و خانواده ات (نیز) بر تو حقی دارد.

پیامبر بزرگوار اسلام تا بدان پایه برای جسم و بدن ارزش و اهمیت قائل است که حق بدن را پس از حق پروردگار و در کنار حق خانواده (و حتی پیش از آن) بیان می فرماید. زمانی انسان می تواند حق پروردگار و خانواده خویش را به بهترین شکل ادا کند که بدنی سالم و نیرومند داشته باشد.

ورزش، کمک شایانی به حفظ و تقویت سلامت جسمانی و روانی می کند. افرادی که با روش درست ورزش می کنند یا کارهای پرتحرک انجام می دهند، سالم ترند و عمرشان از افرادی که کارهای کم تحرک دارند، طولانی تر است.

ورزش، توان انسان را برای انجام دادن کارهای روزانه شخصی و اجتماعی بالا می برد، حتی عبادت هایی همچون نماز، روزه، حج و جهاد نیز با بدنی سالم و نیرومند، بهتر و بیشتر و راحت تر انجام می شوند.

با ورزش، به ارزش های اجتماعی دیگری چون کار گروهی، وفاداری و روحیه ورزش کاری نیز می توان رسید. محیط صمیمانه و مطلوب ورزشی، فرصتی مناسب برای برقراری روابط انسانی و اجتماعی است.

ورزش به انسان تحرک می بخشد و تحرک به ویژه در کودکان، لازمه رشد است. اگر عضوی نیرومند از اعضای بدن یک ورزش کار را چندین ماه در گچ قرار دهند و مانع تحرک آن شوند، ضعیف و لاغر خواهد شد. اگر جنبش بدن کم شود، ساختار دفاعی بدن نیز ضعیف می شود. بنابراین، همچنان که ورزش و داشتن تحرک سبب سلامت بدن و طول عمر می شود، نداشتن تحرک نیز مرگ زودرس را در پی دارد.

این حقیقت برای مردم روشن است که ورزش کردن، برای مقابله با بیماری های جسمی، روشی بسیار مناسب و سودمند است. تحقیقات جدید نشان می دهد که تمرین های بدنی، بر توانایی های مغز نیز می افزاید و در درمان بیماری های روانی مانند افسردگی و اضطراب مؤثر است. تمرین های بدنی مداوم و روزانه، در درمان افسردگی افراد تأثیر بسیاری دارد. ازاین رو، به روان پزشکان توصیه شده است ورزش را در برنامه درمانی بیماران خود بگنجانند و برای آن ارزش ویژه ای قائل شوند.

در یکی از جالب ترین تحقیقات کلینیکی مشخص شده که ورزش، نه تنها در درمان افسردگی بسیار مؤثر است، بلکه در جلوگیری از بازگشت این بیماری نقش به سزایی دارد و با توقف حرکات ورزشی، خطر پیدایش نشانه های اضطراب و افسردگی افزایش چشم گیری خواهد داشت. به گفته یکی از روان شناسان، مهم نیست که افراد افسرده به چه میزان ورزش می کنند، بلکه مهم این است که به طور مرتب، روزانه، وقتی را برای این امر اختصاص دهند. البته به بیمارانی که دچار افسردگی شدید هستند، توصیه نمی شود که استفاده از داروهای خود را متوقف و تنها ورزش کنند، ولی تأثیر ورزش بر آنها بسیار زیاد خواهد بود و اگر این بیماران هر روز تمرین های بدنی انجام دهند، شانس بهبودی آنان بسیار بالاست.

ورزش چگونه در درمان افسردگی و اضطراب مؤثر است؟

به عقیده پژوهشگران، ورزش سبب شادی و نشاط می شود و اعتماد به نفس را بالا می برد؛ زیرا افراد افسرده یا اعتماد به نفس ندارند یا اعتماد به نفس آنان بسیار پایین است. ورزش، احساس رضایت باطنی را در شخص بالا می برد و فرد حس می کند که به موفقیت هایی دست یافته است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این است که چون افراد افسرده برای مقابله با این بیماری باید انرژی کافی داشته باشند، بهتر است در انجام دادن فعالیت های ورزشی حد اعتدال را نگه دارند. برای موفقیت در این زمینه، باید قدم های آهسته بردارند و برای گرفتن نتیجه بهتر، با متخصص ورزشی مشورت کنند؛ زیرا ورزش در صورتی برای سلامت روان مؤثر است که به صورت درست انجام شود.

فایده های ورزش در بهبود افسردگی به طور فهرست وار عبارتند از:

احساس کاهش چشم گیر غم و اندوه؛

افزایش اعتماد به نفس؛

احساس موفقیت؛

افزایش خلاقیت های فردی.

همچنین ورزش یکی از ارزان ترین روش های درمان افسردگی است و نقش آن در سلامت انسان به اندازه ای است که امروزه بسیاری از بیماری ها را با آن درمان می کنند و به این شیوه «ورزش درمانی» می گویند.

[1]. بحارالانوار، ج 70، ص 128.