بدون امتحان وارد بهشت نمى‏ شوید!

آیه

أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمَّا یأْتِکمْ مَثَلُ الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِکمْ مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلْزِلُوا حَتَّی یقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتی نَصْرُ اللَّهِ أَلا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِیبٌ [1]

ترجمه

آیا گمان کردید داخل بهشت می شوید وحال آنکه هنوز مانند آنچه بر پپشینیان شما گذشت به شما نرسیده است؟! آنان گرفتار تنگدستی و ناخوشی شده و چنان زیر و زبر شدند که پیامبر و افرادی که ایمان آورده و همراه او بودند، گفتند: یاری خدا چه وقت خواهد بود؟ آگاه باشید که یاری خداوند نزدیک است.

نکته ها:

«بأساء» سختی هایی است که از خارج به انسان تحمیل می شود، مثل جنگ و سرقت.

و «ضرّاء» سختی های درونی است، مانند بیماری، زخم وجراحت.

این آیه یادآور تحمل سختی از سوی مؤمنان گذشته و هشدار و تسلّایی برای مسلمانان است. حوادث سخت، آزمایش الهی است و مشکلاتی همچون حوادث تلخِ مالی و جانی همه برای ساخته شدن انسان هاست.

هر بلایی را عطایی با وی است

هر کدورت را صفایی در پی است

زیر هر رنجی، گنجی معتبر

خار دیدی، چشم بگشا گل نگر

در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می خوانیم: بهشت با سختی ها پیچیده شده است. [2] و در روایت دیگری آمده: برای مؤمنان گرفتار در دنیا، چنان پاداشی است که دیگران می گویند:

ای کاش این سختی ها با سختی بیشتری برای ما بود. [3] آری، مشکلات، عامل رشد و قرب و راه ورود به بهشت است.

نابرده رنج، گنج میسّر نمی شود

مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد

تأخیر استجابت دعا، مایۀتردید نشود. خداوند بارها وعده داده است که «إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ»[4] انبیا و بندگان ما حتماً یاری می شوند. و «کتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِی»[5] خداوند نوشته است که من و فرستادگانم پیروز هستیم.

به هر حال خداوند وعدۀپیروزی داده و ممکن است به دلائلی این وعده ها به تأخیر بیافتد، لکن این تأخیر نباید سبب تردید شود.

پیام ها:

1- انتظار بهشت رفتن، تنها بخاطر ایمان داشتن و بدون سختی کشیدن، انتظار نادرستی است. «أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ. . . »

2- در سنّت های الهی، هیچ تغییری نیست. همه ملّت ها و امتّ ها و افراد باید از کوران آزمایش بگذرند. «وَ لَمَّا یأْتِکمْ مَثَلُ الَّذِینَ خَلَوْا»

3- توجّه به مشکلات دیگران، عامل تسکین است. از تاریخ، عبرت و الگو بگیریم. «مَسَّتْهُمُ الْبَأْساءُ وَ الضَّرَّاءُ»

4- آماده باشیم، آزمایشات الهی به قدری سخت است که بعضی مواقع انبیا را نیز مضطرب می کند. «یقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتی نَصْرُ اللَّهِ»

5- در سختی ها، انبیا از مردم جدا نبودند. «یقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ»

6- یکی از شروط استجابتِ دعا، اضطرار و قطع امید از غیر خداست. «مَتی نَصْرُ اللَّهِ. . . إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِیبٌ»

7- آرام بخشِ همۀمشکلات، یاد نصرت خداوند است. «أَلا إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِیبٌ»

8- مقاومت، زمینۀدریافت نصرت الهی است. «مَسَّتْهُمُ. . . إِنَّ نَصْرَ اللَّهِ قَرِیبٌ»[6]

پی نوشت ها

[1] سوره بقرة، آیه 214

[2] « ان الجنة حفت بالمکاره و ان النار حفت بالشهوات». تفسیر کاشف، ج 1، ص 9. 31

[3]  تفسیر منهج‏الصادقین، ج 1، ص 552.

[4] صافات، 172.

[5] مجادله، 21.

[6] محسن قرائتى، تفسیر نور، 10جلد، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن - تهران، چاپ: 4، 1389.