چهل حدیث از امام محمد باقر (ع)

حدیث (1)  امام محمد باقر (ع) فرمودند:

مَا اَحسَنَ الحَسَنَاتِ بَعدَ السَّیِّئاتِ وَ مَا اَقبَحَ السَّیِّئاتِ بَعدَ الحَسَنَاتِ
چه نیکوست نیکی ها بعد از بدیها و چه زشت است بدیها پس از نیکی ها

(جهاد با نفس، ح 880)

حدیث (2)  امام محمد باقر (ع) فرمودند:

اَلحِلمُ لِباسُ العالِمِ فَلا تَعرَینَّ مِنهُ

بردبارى لباس عالم است، پس تو خود را از آن عریان مدار.

(کافى، ج 8، ص 55)

حدیث (3) امام باقر (ع) فرمودند:

الکِبرُ مَطَایَا النَّارِ
کبر و بزرگی نمودن(به منزله ی) مرکبی است که سوار خود را به سوی آتش می برد.

⁽جهاد با نفس، ح 578 ⁾

حدیث (4) امام باقر (ع) فرمودند:

إنَّ اللهَ یُحِبُّ الحَییَّ الحَلیمَ.
همانا خداوند انسان با حیا و بردبار را دوست دارد.

(جهاد با نفس، ح259 )

حدیث (5) امام باقر (ع) فرمودند:

تَزَین للَّهِ‏ِ بِالصِّدقِ فِی الاعمالِ

با راست کردارى، خود را براى خدا بیاراى

(تحف العقول، ص 285 )

حدیث (6) امام باقر (ع) فرمودند:

اِستَشِر فی أمرِک الَّذینَ یخشَونَ اللَّهَ

در کار خود، [فقط] با کسانى مشورت کن که از خدا می ‏ترسند

(تحف العقول، ص 293)

حدیث (7) امام باقر (ع) فرمودند:

الصَّبرُ صَبرانِ: صَبرٌ عَلی البَلاءِ حَسَنٌ جَمیلٌ وَ أفضَلُ الصَّبرَین الوَرَعُ عَن المَحارم.

صبر بر دو گونه است: صبر بر بلا که نیکو و زیباست و برترین این دو قسم پرهیز نمودن از حرامهای الهی است.

(جهاد با نفس ،ح 163)

حدیث (8) امام باقر(ع) فرمودند:

مَا مِن عِبَادَة أفضَلَ عِندَ اللهِ مِن عِفَّةِ بَطن وَ فَرج.
هیچ عبادتی در نزد خدا برتر از ترک شهوات شکم و فرج نیست.

حدیث (9) امام باقر (ع)می فرمایند:

اِنَّ الْعَبْدَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُزْوى‏ عَنْهُ الرِّزْقُ

بنده گناه مى‏کند و به سبب آن، روزى از او گرفته مى‏شود.

کافى، ج 2، ص 270، ح 8

حدیث (10) امام باقر (ع)می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُداعِبَ فِى الجَماعَةِ بِلارَفَثٍ

خداوند عزوجل، کسى را که در میان جمع شوخى کند، دوست دارد به شرط آن‏که ناسزا نگوید

کافى، ج 2، ص 345، ح 5

حدیث (11) امام باقر (ع) می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یُحِبُّ المُداعِبَ فِى الجَماعَةِ بِلارَفَثٍ
خداوند عزوجل، کسى را که در میان جمع شوخى کند، دوست دارد به شرط آن‏که ناسزا نگوید.

کافى، ج 2، ص 345، ح 5

حدیث (12) امام باقر (ع) می فرمایند:

مَثَلُ الْحَریصِ عَلَى الدُّنْیا مَثَلُ دودَةِ القَزِّ: کُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلى نَفْسِها لَـفّـا کانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ حَتّى تَموتَ غَمّا
حریص به دنیا، همانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر دور خود مى‏تند، خارج شدن از پیله بر او سخت‏تر مى‏شود، تا آن‏که از غصه مى‏میرد.

کافى، ج 2، ص 316

حدیث (13) امام باقر (ع) می فرمایند:

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یَقى بِالتَّقْوى عَنِ الْعَبْدِ ما عَزُبَ عَنْهُ عَقْلُهُ وَ یُجَلّى بِالتَّقْوى عَنْهُ عَماهُ وَ جَهْلَهُ

خداوند عزوجل به وسیله تقوا، انسان را از آنچه عقلش به آن نمى‏رسد، حفظ مى‏کند و کوردلى و نادانى را از او دور مى‏نماید.

کافى، ج 8، ص 52، ح 16

حدیث(14) امام باقر (ع) فرمودند:

لِکلِّ شَیءٍ رَبِیعٌ، وَرَبِیعُ القُرآنِ شَهرُ رَمَضَانَ
هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است

کافی، ج2 ، ص 630

حدیث(15) امام باقر(ع) فرمودند:

فَانزِل نَفسَکَ مِنَ الدُّنیا کَمَثَلِ مَنزِلٍ نَزَلتَهُ ساعَةً ثُمَّ ارتَحَلتَ عَنهُ

خود را در دنیا چنان منزل ده که گویى ساعتى در آن منزل دارى وسپس از آن کوچ می کنی

بحارالأنوار، ج 75، ص 165

حدیث(16) امام باقر(ع) فرمودند:

تَعَلَّمُوا العِلمَ فَإنَّ تَعَلُّمَهُ حَسَنَةٌ، وَطَلَبَهُ عِبَادَةٌ.

دانش بیاموزید که آموختن آن پاداش دارد و جستوجوی آن عبادت است.

بحار الأنوار، ج 78

 

حدیث (17) امام باقر (ع) می فرمایند:

مَن تَوَکَّلَ عَلَى اللّه‏ِ لایُغلَبُ وَمَنِ اعتَصَمَ بِاللّه‏ِ لایُهزَمُ
هر کس به خدا توکل کند، مغلوب نشود و هر کس به خدا توسل جوید، شکست نخورد.

جامع الأخبار ص‏322

حدیث (18) امام باقر (ع) می فرمایند:

ما مِن شَیءٍ أحَبَّ إلَى اللّهِ عَزَّوجلَّ مِن عَمَلٍ یداوَمُ عَلَیهِ ، وإن قَلَّ
هیچ چیز نزد خداوند عزّوجلّ محبوبتر ازعملى نیست که بر آن مداومت شود ؛ هر چند اندک باشد.

الکافی : ج 2 ، ص 82 ، ح 3

حدیث (19) امام باقر(ع) می فرمایند:

بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه.

اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).

فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1

حدیث (20) امام باقر (ع) می فرمایند

الدُّعاءُ یَرُدُّ القَضاءَ ، وَقَد اُبرِمَ إبراما ـ وَضَمَّ أصابِعَهُ ـ

دعا ، قضا را ـ گر چه حتمى و قطعى شده باشد ـ بر مى‏گرداند حضرت [براى تشبیه و بیان قضاى محتوم] انگشتانش را به هم چسباند

الکافی : ج 2 ، ص 470 ح 6

حدیث (21) امام باقر علیه ‏السلام می فرمایند

اِنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ یَقى بِالتَّقوى عَنِ العَبدِ ما عَزُبَ عَنهُ عَقلُهُ وَیُجَلّى بِالتَّقوى عَنهُ عَماهُ وَجَهلَهُ؛

خداوند به وسیله تقوا بنده را حفظ مى‏کند از آنچه که عقلش به آن نمى‏رسد و کور دلى و نادانى او را بر طرف مى‏سازد.

التوحید ص 127

حدیث (22) امام باقر علیه ‏السلام می فرمایند

اَتقَى النّاسِ مَن قالَ الحَقَّ فیما لَهُ وَعَلَیهِ؛

باتقواترین مردم، کسى است که در آنچه به نفع یا ضرراوست،حق ‏رابگوید.

نهج الفصاحه

حدیث (23) امام باقر (ع) می فرمایند:

لا تَذهَب بِکُمُ المَذاهِبُ ، فوَاللّه‏ِ ما شِیعَتُنا إلاّ مَن أطاعَ اللّه‏َ عَزَّوجلَّ

مذاهب گوناگون شما را از راه به در نبرد، به خدا سوگند، شیعه ما نیست مگر کسى که از خداوندعزّوجلّ اطاعت کند.

الکافی : ج 2 ، ص 73 ، ح 1

حدیث (24) امام باقر (ع) می فرمایند:

مَثَلُ الْحَریصِ عَلَى الدُّنْیا مَثَلُ دودَةِ القَزِّ: کُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلى نَفْسِها لَـفّـا کانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ حَتّى تَموتَ غَمّا

حریص به دنیا، همانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر دور خود مى ‏تند، خارج شدن از پیله بر او سخت‏تر مى ‏شود، تا آن‏که از غصه مى ‏میرد.

 کافى، ج 2، ح 7

حدیث (25) امام باقر(ع) فرمودند:

تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فی وَجهِ أخیهِ المُؤمِنِ حَسَنَةٌ

لبخند آدمى به روى برادر دینی ‏اش حسنه است

مشکاة الأنوار ، ص 316

حدیث(26) امام باقر (ع) می فرمایند:

بنی الاِسلام علی الخَمس الصَلوة و الزَکوة و الصَوم و الحَج و الوِلایَة‏و لَم یناد بشى‏ء ما نُودى بِالوِلایة یوم الغَدیر

اسلام بر پنج پایه استوار شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت و به هیچ چیز به اندازه آنچه در روز غدیر به ولایت تاکید شده، ندا نشده است.

کافى 2، 21، ح 8

حدیث(27) امام باقر (ع) فرمودند:

لِکلِّ شَیءٍ رَبِیعٌ، وَرَبِیعُ القُرآنِ شَهرُ رَمَضَانَ
هر چیزی بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است

کافی، ج2 ، ص 630

حدیث(28)امام باقر(ع) فرمودند:

فَانزِل نَفسَکَ مِنَ الدُّنیا کَمَثَلِ مَنزِلٍ نَزَلتَهُ ساعَةً ثُمَّ ارتَحَلتَ عَنهُ

خود را در دنیا چنان منزل ده که گویى ساعتى در آن منزل دارى وسپس از آن کوچ می کنی

بحارالأنوار، ج 75، ص 165

حدیث(29) امام باقر(ع) فرمودند:

تَعَلَّمُوا العِلمَ فَإنَّ تَعَلُّمَهُ حَسَنَةٌ، وَطَلَبَهُ عِبَادَةٌ.

دانش بیاموزید که آموختن آن پاداش دارد و جستوجوی آن عبادت است.

بحار الأنوار، ج 78، ص 189

حدیث(30) امام محمد باقر (ع) فرمودند:

مَا حَسَنَةُ الدُّنیا إلّا صِلَةُ الإخوانِ وَالمَعارِفِ.

خوبی دنیا جز در پیوند با برادران و آشنایان نیست.

(بحار الأنوار، ج 46، ص291)

حدیث(31) امام باقر (ع) فرمودند:

کَفَی بالنَّدَم تَوبَهً.  

پشیمانی از گناه برای توبه کافی است

(جهاد النفس ح 770)

حدیث(32) امام باقر (ع) فرمودند:

من حسنت نیته ، زید فی رزقه  
هر که خوش نیت باشد ، روزی اش افزایش می یابد .

(بحارالانوار ، دار احیاء التراث العربی ، ج 75 ، ص 175)

حدیث(33) امام محمد باقر (ع) فرمودند:

اعرف الموده فی قلب اخیک بما له فی قلبک

دوستی قلبی برادرت را از اندازه دوستی قلبی خودت نسبت به او بفهم.

(تحف العقول ، ص 304)

حدیث(34) امام محمد باقر (ع) فرمودند:

ما شیب شی ء بشی ء احسن من حلم بعلم

چیزی با چیزی نیامیخته است که بهتر از حلم با علم باشد.

(بحارالانوار ، دار احیاء التراث العربی ، ج 75 ، ص 172 )

حدیث(35) امام محمد باقر (ع) فرمودند:

ان الله عزوجل یحب المداعب فی الجماعه بلا رفث

خداوند عزوجل کسی را که در میان جمع ، بدون ناسزاگویی شوخی کند ، دوست دارد . 

(کافی ، ج 2 ، ص 663)

حدیث(36) امام محمد باقر (ع)  فرمودند:

من حسنت نیته ، زید فی رزقه

هر که خوش نیت باشد ، روزی اش افزایش می یابد .

(بحارالانوار ، دار احیاء التراث العربی ، ج 75 ، ص 175)

حدیث(37) امام محمد باقر (ع) فرمودند:

اَوشَک دَعوَهُ و اَسرَعُ اِجابَه دُعاءَ المَرءِ لِاَخیهِ بِظَهرِ الغَیبِ

دعای انسان پشت سر برادر دینی اش ، نزدیکترین و سریعترین دعا به اجابت است .

(کافی ، ج 2 ، ص 507)

حدیث(38) امام محمد باقر(ع) فرمودند:

خذوا الکلمه الطیبه ممن قالها و ان لم یعمل بها  
سخن نیک را از هر کسی ، هر چند به آن عمل نکند ، فرا گیرید .

(بحارالانوار ، دار احیاء التراث العربی ، ج 75 ، ص 170)

حدیث(39) امام محمد باقر(ع) فرمودند:

الطَّمَعُ هُو الفَقرُ الحاضِرُ
طمع کردن همان فقر موجود است.

(میزان الحکمة ح 8272)

حدیث(40) امام محمد باقر(ع) فرمودند:

الْخَیْرُ وَالشَّرُّ یُضاعَفُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ.
خیر و شرّ در روز جمعه دو چندان می‌شود.

(بحارالأنوار، ج 89، ص283 )