کلام امام رضا علیه السلام(پاداش و کیفر)
فاما عذابه فالحزن و اما ثوابه فالفرح و اصل الحزن فی الطحال و اصل الفرح فی الثرب و الکلیتین و منهما عرقان موصلان الی الوجه فمن هناک یظهر الفرح و الحزن فتری علامتهما فی الوجه.
بگفته قدمای از اطبا، طحال مفرغ سوداء بارد و یابس و غلیظ است و چنین سودائی ضد صفا و روشنی روح است، فرح و انبساط روح از صفا و پاکی خون است وقتی خون ممزوج بسودا شد کثیف و غلیظ می شود و نشاط روح را نابود میسازد.
لذا اشخاص سوداوی مزاج غالبا در غم و اندوه و خیالات باطل بسر میبرند. معالجه قطعی این اشخاص این است که خونشان را از سوداء تصفیه کنند برای تصفیه خون دانشمندان طب قدیم راههای مختلفی میسپردند که اغلب سودمند و سریع التأثیر بود یکی از آنها تصفیه خون بوسیله خوردن بسیاری از میوه هاست.
طب امروز اندوه زیاد را نتیجه کمبود بعضی از ویتامین ها خصوص ویتامین ث میداند. کمبود این ویتامین موجب غلظت خون و چسبندگی آن و تصلب شرائین، ورم جدار ورید، تنگ شدن عروق، سیاه شدن شریان و غیره است که هر کدام علاوه بر تولید بیماریهای زیاد مانند فشار خون، سکته، فلج ناقص و آنژین مولد غم و غصه فراوانست.
در میان میوه ها لیموترش و شیرین کمبود این ویتامین را ببهترین وجه جبران میکند خوردن لیموترش عمل طحال را تقویت میکند در نتیجه، مواد بیگانه ای که در خون رسوب کرده و موجب غلظت آن شده از بین میبرد.
ثرب گوشت نازک و پوستهائی است که روی معده و روده ها و عروق و شرائین را می پوشاند ابتدایش دهان معده و انتهایش معاء (روده) پنجم است که قولون نامیده می شود و جهت اینکه فرح و خوشی از اینجا پیدا می شود آنست که بواسطه کثرت عروق و شرائین خون و رطوبت بدن بسوی کلیه جذب می شود و سبب صفا و روشنی خون میگردد، خون را رقیق و لطیف ساخته روح را شاد و منبسط میسازد.
برای بکار انداختن کلیه نیز داروهای زیادی بدست آورده اند ولی علم غذاشناسی امروز بهترین معالجه را بوسیله خوردن اقسام میوه ها خصوص انگور شناخته است.
در میان طبقه از مردم برای مبارزه با اندوه خوردن شراب متداول شده ولی چنان که علم آن را ثابت کرده و در این کتاب هم خواهید خواند این نحوه معالجه جز ایجاد یکنوع مسمومیت چیزی نیست و بهمین جهت هم دیده شده که خوردن شراب شخص را بغم و اندوه فراوان مبتلا و بگریه در آورده است. آری شراب سمی است که غم را نابود نمیکند بلکه عقل را از بین میبرد تا شخص نتواند در باره مشکلات زندگیش فکر کند و اندوهناک شود.
بلی خوردن انگور و آب آن این تأثیر را دارد و موجب خوشحالی و نشاط میگردد چنان که امام ششم علیه السّلام روایت کرده که نوح نبی علیه السّلام از اندوه فراوان بخداوند تعالی شکایت کرد دستور رسید که انگور بخور.
خوردن زعفران و لوبیا سبز و تره در نشاط روح و خوشی بسیار مؤثر است.
