چرا حضرت عبدالعظیم(ع) به ایران آمد؟

دانشگاه قرآن و حدیث

بعد از دوران امام موسی کاظم(ع) شاهد پراکندگی جغرافیایی شیعیان در زمین هستیم؛ از شمال آفریقا حتی ایران گرفته تا نزدیک تاجیکستان و یک قسمتی از چین، در همه این مناطق شیعه وجود دارد و کنترل شیعیان(با وجود کمی تعداد) در این مکان های جغرافیایی برای حکومت سخت بوده است، در حالی که در گذشته این پراکندگی وجود نداشته است، از زمان امام هفتم شیعیان، برای هر منطقه وکیلی مشخص شده بود تا شیعیان بتوانند مسائل مالی خودشان و برخی مسائل اعتقادی خود را از آن وکیل بپرسند.

اما بعضی از ارجاعاتی که ائمه می دادند و مردمی که آنجا بودند می گفتند: از عبدالعظیم بپرس، مشخص است از آنجا که حضرت عبدالعظیم(ع) تحت فشار بوده و چون سادات حسنی بوده یا با ائمه ارتباط داشته، نمی توانسته در مدینه بماند، وقتی به ایران می آید، ائمه از این فرصت استفاده می کنند و مردم را برای راهنمایی علمی نزد ایشان می فرستند.

این حضور برای شیعیان خاص مشخص بوده و ائمه هم افرادی را به نوعی نزد ایشان می فرستادند که از وی سؤال کنند، زیرا اگر حضور ایشان آشکار می شد، حتماً با حضرت(ع) برخورد شدید می کردند، البته منطقه ری یک مقدار بهتر بوده یعنی موقعیتی بوده که می توانستند تبلیغ کنند، ولی آنقدر هم آشکار نبوده، لااقل ما گزارشی نداریم، در آن سال ها طبرستان(مازندران) کلاً شیعه بودند، شاید طبرستان جزو معدود مناطقی باشد که یک دفعه از زرتشتی بودن شیعه شدند، باقی مناطق ایران در رهگذر تاریخ اول زرتشتی شدند، بعد سنی می شوند و بعد شیعه می شوند، حالا در این مناطق ارتباطاتی بوده، ولی خیلی صریح نیست که ما بتوانیم بگوییم شیعیان مازندران به مدینه می رفتند، چون شرایط سخت بوده، بنابراین به همان منطقه ری بسنده می کردند.

حجت الاسلام غلامعلی درباره چرایی اهمیت زیارت مزار حضرت عبدالعظیم(ع) بیان کرد: در روایت زیارت مزار ایشان همانند زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) دانسته شده است، با این وصف تعدادی از علما اعتقادشان این است که این امتیاز تنها به همان دوران اختصاص دارد، یعنی چون نمی توانستند راحت به کربلا بروند، ائمه یک جایگزینی برای ایرانیان معرفی کردند و از آنجا که حضرت عبدالعظیم(ع) کاملاً مطیع ائمه بوده، به رغم این که می توانسته دست به قیام بزند، سفارش کرده اند نزد عبدالعظیم حسنی بیایند؛ البته از سیاق حدیث مشخص نیست که این امتیاز استمرار داشته باشد.