مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت خادم الرضا ( علیه السّلام )کوثر

مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت
بایگانی

امام مجتبی(ع) به عنوان امین و یاور پدر، در امور مهم و حیاتی جامعه اسلامی به فعالیت می پرداخت و علاوه بر اینکه به وظیفه خود در قبال اسلام عمل می کرد، به کسب تجربه و مهارت در رهبری و هدایت جامعه اسلامی می پرداخت. در اینجا به برخی فعالیت ها و مسئولیت های دوران پیش از امامت آن حضرت اشاره می شود:

1. نماینده امام علی(ع) در حضور عثمان

انحراف ها وکج روی های آشکار کارگزاران عثمان، عرصه را بر مسلمانان آگاه و بیدار، به ویژه یاران رسول الله صلی الله علیه و آله تنگ کرده بود. در زمان خلافت عثمان، کارهای خلاف زیاد صورت می گرفت. بدین جهت، هرگاه فرد یا افرادی به حضور علی(ع) می آمدند و از کارهای عثمان شکایت می کردند، علی(ع) فرزندش، حسن(ع) را نزد عثمان می فرستاد تا شکایت مردم را به او گوشزد کند. این موضوع بارها تکرار شد، تا اینکه روزی عثمان به امام حسن(ع) گفت: پدرت تصور می کند که احدی آگاهی ندارد ولی ما به آنچه انجام می دهیم، آگاه هستیم. بنابراین، از ما دست بردار. پس از این گفت وگو، دیگر حضرت علی(ع)، پسرش امام حسن(ع) را نزد عثمان نفرستاد.1

  1. ۱. سید جعفر مرتضی عاملی، زندگانی سیاسی امام حسن7، ترجمه: محمد سپهری، صص 206 و 207.

2. پاسخ گویی پرسش های دینی و مذهبی

از دیگر مسئولیت های مهم امام حسن(ع) در زمان پدر، پاسخ گویی به پرسش های مهم مردم بود. امام علی(ع) بارها پاسخ به پرسش ها را به امام حسن(ع) واگذار کرده بود. گاهی مردم پس از دریافت پاسخ از امام حسن(ع)، نزد امام علی(ع) می رفتند و از حضرت پاسخ همان پرسش را می خواستند که حضرت به آنان می فرمود: اگر از من هم می پرسیدید، بیش از این، پاسخی دریافت نمی کردید.1 

  1. ۱. محمدجواد طبسی، «مسئولیت های امام حسن7 در دوران پدر»، ماه نامه کوثر، خرداد 1379، ش 39، ص63.

3. بسیج مردم کوفه برای یاری امام علی(ع)

امام علی(ع)، امام حسن(ع) را مأمور کرد تا برای آگاه ساختن مردم کوفه از توطئه های شوم دشمنان و بسیج مردم برای یاری امام علی(ع)، به همراه عمار بن یاسر و قیس به کوفه برود. امام حسن(ع) در کوفه چنین گفت: ای مردم! به دعوت امام و امیر خود پاسخ مثبت دهید و به کمک برادران مجاهد خود علیه شورش گران داخلی حرکت کنید. ... سوگند به خدا، خردمندان او را یاری نمایند. درس عبرتی برای آیندگان نزدیک و دور خواهد شد و عاقبت نیکی خواهید داشت. پس به دعوت ما پاسخ دهید و ما را بر آنچه ما و شما بدان مبتلا و دچار گشته ایم، یاری کنید. همانا امیر مؤمنان(ع) فرمود: من به سوی ناکثین حرکت کردم تا آنان را به جای خود نشانم.

طلحه و زبیر از اولین کسانی بودند که با من بیعت کردند و از اولین افرادی بودند که پیمان شکستند و خدعه کردند. آیا از بیت المال چیزی را به خود اختصاص داده یا حکمی را دگرگون کرده ام؟ پس حرکت کنید نزد آنان و امر به معروف و نهی از منکر کنید. در این مأموریت، با وجود کارشکنی های ابوموسی اشعری، امام حسن(ع) توانست حدود دوازده هزار نفر از جنگ جویان کوفه را برای پیوستن به سپاه امام علی(ع) به بصره گسیل دارد.1       

  1. ۱. همان، ص64.

4.عهده داری امامت جمعه

یکی دیگر از مسئولیت های مهم امام حسن(ع) که در زمان پدر به وی واگذار شده بود، اقامه نماز جمعه بود. مسعودی می نویسد: «آن گاه که عذری مانند بیماری برای امیر مؤمنان پیش می آمد و نمی توانست برای اقامه نماز جمعه در مسجد کوفه حضور یابد، فرزندش حسن(ع) را به این امر مهم می گمارد».1      

  1. ۱. علی بن حسین مسعودی، مروج الذهب و معادن الجواهر، ج3، ص9.

5. دستیاری امیر مؤمنان در قضاوت

از برجسته ترین جلوه های حکومت امام علی(ع)، عدالت و سخت گیری ایشان در اجرای آن و نیز دادرسی و گرفتن حق مظلوم از ظالم بود، چه بسا خلفای دیگر در بسیاری از مسائل قضایی، از حل آنها باز می ماندند و امام علی(ع) آنان را کمک کرد و حتی خود ایشان نیز گاه این امر را به فرزند بزرگشان، امام حسن(ع) می سپردند تا علم او را نیز به دیگران ثابت کند.1 

  1. ۱. ابوالفضل هادی منش، آفتاب حسن: رویکردی تحلیلی به زندگانی امام حسن مجتبی7، ص67.

6. فرماندهی سپاه برای نبرد با معاویه

در پی خیانت آشکار معاویه و هوادارانش پس از ماجرای حکمیت، امیر مؤمنان(ع) در پایان عمرش، بر آن شد تا جنگ با معاویه را از سر بگیرد. بدین جهت با بسیج کردن مجدد نیروهای رزمنده، امام حسن(ع) را به فرماندهی ده هزار نفر منصوب کرد تا آنها به سوی جبهه صفین روانه شوند. مردم گروه گروه، به این سپاه پیوستند و صد هزار شمشیر جمع شد و آماده حرکت شدند. در این هنگام، ابن ملجم ملعون بر فرق مقدس امام علی(ع) ضربت زد که منجر به شهادت حضرت شد و آن سپاه باعظمت، مانند گله گوسفندی که چوپان خود را از دست داده باشد، از هم گسیخت.1   

  1. ۱. ماه نامه کوثر، ش 39، ص65.

7. تولیت موقوفات امام علی(ع)

امام علی(ع) در اواخر عمر خویش، در حکمی، موقوفات خود را به امام حسن(ع) واگذار کرد. این موقوفات دو بخش بود: برخی از آن خود امام علی(ع) بودند، مانند چاه، چشمه، نخل و دیگر چیزهایی که امیر مؤمنان آنها را ساخته و وقف کرده بود، برخی نیز همان موقوفات پیامبر و فاطمه(س) بود که تولیتش را حضرت علی(ع) بر عهده داشت.

امام علی(ع) در فرمانی به امام حسن(ع)، چنین می فرماید: «این است آنچه بنده خدا، علی بن ابی طالب، پیشوای مؤمنان درباره دارایی خود به آن فرمان داده برای به دست آوردن رضا و خشنودی خدا که به سبب آن مرا به بهشت داخل نماید و بر اثر آن، آسودگی آخرت را به من عطا فرماید... و پس از من، حسن بن علی سفارش مرا انجام می دهد. وصی من است از مال و دارایی ام، به طور شایسته صرف می کند و به مستحقین و سزاواران می بخشد و اگر برای حسن پیشامدی نمود، حسین زنده است. وصی من بعد از حسن، اوست و سفارشم را مانند او انجام می دهد... و شرط می کند با آنکه تصدی این مال را به او داده، اینکه مال را همان طوری که هست، باقی بگذارد و میوه آن را در آنچه به آن مأمور گشته و رهنمود شده است، صرف نماید و شرط می کند که نهالی از زاده های درخت خرمای این ده ها را نفروشد...».1           

  1. ۱. همان، ص67.

8. مبارزه امام حسن(ع) با توطئه جعل حدیث

«یکی از سیاست های فرهنگی معاندان پیامبر و اهل بیت(ع)، در مقابله با آنان این بود که قصه پردازان را به نقل اسراییلیات، تشویق می کردند و دستور به جعل احادیث ساختگی درباره موضوعات مختلف می دادند. آنان با این کار قصد کاهش اعتبار کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله را داشتند و به دنبال تداوم حاکمیت غاصبانه خود بودند. گاهی نیز بزرگان صحابه را در مدینه حبس می کردند و آنان را از رسیدن به مناصب مهم محروم می کردند، تا مبادا به نشر احادیث پرداخته و از این راه، خلافت را از آنان گرفته و به قبضه خود درآورند. این سیاست، در قبال حدیث و سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با آرای بعضی از فرقه های یهودی که پیروان آنان نفوذ فراوانی در دربار حاکمان آن زمان داشتند، کاملاً هماهنگ و منسجم بود. امام حسن(ع) به تبعیت از امام علی(ع)، برای نابود ساختن این توطئه پلید، در قبال علم و حدیث و نیز در هم شکستن این نیرنگ، فرزندان خود و برادرش را جمع کرد و گفت: ای فرزندان و برادرزادگانم، امروز شما کودکان قومی هستید که به زودی بزرگان نسل بعدی خواهید بود؛ پس دانش را بیاموزید و هر کدام از شما نمی تواند روایت نقل کند، آن را بنویسد و در خانه اش نگه دارد».1  

  1. ۱. زندگانی سیاسی امام حسن7، صص 121 و 128.
موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۷/۰۷/۲۶
khademoreza kusar

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی