چگونه یاری با وفا باشیم ؟

اندیشه پیروزی نهایی نیروی حق و صلح و عدالت بر نیروی باطل و ستیز و ظلم ، گسترش جهانی ایمان اسلامی ، استقرار کامل و همه جانبه ارزشهای انسانی تشکیل مدینه فاضله و جامعه ایده آل و بالاخره اجرای این ایده عمومی و انسانی به وسیله شخصیتی مقدس و عالیقدرکه در روایات متواتر اسلامی از او به (مهدی) تعبیر شده است ، اندیشه ای است که کم و بیش همه فرق و مذاهب اسلامی بدان مؤمن و معتقدند .

قرآن مجید با قاطعیت تمام ، پیروزی نهایی ایمان ، غلبه قطعی صالحان و متقیان ، کوتاه شدن دست سمتکاران و جباران برای همیشه و آینده درخشان و سعادتمندانه بشریت را نوید داده است. ¹

امید و آرزوی تحقق این نوید کلی جهانی انسانی در زبان روایات اسلامی " انتظار فرج" خوانده شده و درزمره افضل عبادات شمرده شده است و منتظران واقعی آن حضرت در زمره یاران سیدالشهداء (ع) قرار گرفته اند.

وظیفه ی اصلی ما به ساحت مقدس امام زمان (عج)چیست؟چگونه می توانیم برای او یاری باوفا باشیم ؟

 

یاری اولیاء خدا ، یاری خدا است

خدافرموده: « من ذالّذی یقرض الله قرضاً حسناً ؛ کیست که به خداوند قرض نیکو بدهد»² در پاسخ باید گفت: خداوند از شدت علاقه و محبتی که به اولیای خود دارد ، یاری آنها را یاری خود، ظلم به آنها را ظلم به خود، احسان به آنها را احسان به خود فرض کرده و آنان را معیار و ملاک قرار داده تا بندگانش را بیازماید . پس هر کس که ادعای دوستی خدا را دارد ، باید اولیای او را دوست بدارد، چنانکه در بسیاری از زیارات معصومین (ع) آمده است :

« من أحبّکم فقد أحبّ الله و من أبغضکم فقد أبغض الله ؛ کسی که شما را دوست بدارد، خدا را دوست داشته و هر که با شما دشمنی کند، خدا را دشمن داشته است .»³

پس روشن می شود که ، اگر کسی بخواهد خدا را یاری کند تا مشمول عنایات پروردگار و امدادهای غیبی او واقع شود، باید اولیای او را یاری کند و بدیهی است که سر سلسلة اولیای الهی و محبوب‌ترین افراد در درگاه ربوبی، پیامبر خدا(ص) و اهل بیت (ع) او هستند و آنان سرچشمه همه برکات و واسطه همه فیوضاتِ الهی می‌باشند و آنچه از طرف پروردگار به بندگانش احسان می‌شود به خاطر آنهاست .

و در زمان حاضر ولایت و وصایت نبویه به وجود مبارک حجت بن الحسن (ع) اختصاص دارد و اوست که واسطه میان خدا و خلق می‌باشد : « و بیمنه رُزق الوری و بوجوده تثبت الأرض و السماء؛ به برکت وجود نازنین اوست که به همه موجودات روزی داده می‌شود و به وجود شریف اوست که زمین و آسمان پایدار مانده است .»⁴

پس وظیفه ما در مقابل این همه الطاف و عنایات که از ناحیه مقدس او به ما می‌رسد ، شکرگزاری است و کمترین مرتبه شکر ، آن است که نعمت‌های ولیّ خود را در راه مخالفت با او به کار نبریم و موجباتِ خوشنودی او را فراهم آوریم و او را به هر شکل ممکن یاری دهیم که این خود یاریِ خداست و همان چیزی است که خداوند در برابر آن ، وعده نصرت به بندگانش را داده است .⁵

خدافرموده: « من ذالّذی یقرض الله قرضاً حسناً ؛ کیست که به خداوند قرض نیکو بدهد»2 در پاسخ باید گفت: خداوند از شدت علاقه و محبتی که به اولیای خود دارد ، یاری آنها را یاری خود، ظلم به آنها را ظلم به خود، احسان به آنها را احسان به خود فرض کرده و آنان را معیار و ملاک قرار داده تا بندگانش را بیازماید . پس هر کس که ادعای دوستی خدا را دارد ، باید اولیای او را دوست بدارد، چنانکه در بسیاری از زیارات معصومین (ع) آمده است: « من أحبّکم فقد أحبّ الله و من أبغضکم فقد أبغض الله ؛ کسی که شما را دوست بدارد، خدا را دوست داشته و هر که با شما دشمنی کند، خدا را دشمن داشته است .»

یاری امام زمان (ع) با پیشه کردن تقوا

از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اموری که آن حضرت (ع) از جانب حق تعالی بر عهده دارند، هدایت بندگان و ارشاد آنان به سوی فلاح و صلاح است. پس هرگاه کسی یک نفر از بندگان خدا را هدایت کند یا اینکه خودش را اصلاح نماید و تقوا پیشه کند ، به همان مقدار که در هدایت او یا اصلاح خود گام بردارد، امام (ع) را یاری کرده است .

از برترین اقسام یاری امام زمان (ع)، دعا در تعجیل فرج آن حضرت است وبدیهی است که از شرایط استجابت دعا، تقوا است. پس دعا و طلب فرج آن حضرت زمانی واقعاً یاری امام (ع) به حساب می‌آید که بنده، حقیقتاً دارای صفتِ تقوا باشد.⁶

 

یاری امام زمان(ع) با راهنمایی جاهلان

هدایتِ بندگانِ خدا یکی از شئون امامت امام (ع) است، پس هر کس به توفیق الهی بتواند وسیله هدایتِ گروهی شود، در حقیقت آن حضرت را در امر ترویج و تبلیغ دین یاری کرده و با این عمل نصرت الهی را محقّق نموده است.

به طوری که قرآن نیز می فرماید : مقصود از زنده کردن [نفس] در این آیه شریفه « و من أحیاها فکأنّما احیی الناس جمیعاً؛ هر کس نَفْسی را زنده کند ، گویا تمام مردم را زنده کرده است .» همین هدایت می باشد . ⁷

 

یاری امام زمان(ع) با تحصیل علوم و معارف دینی :

شخص مؤمن با کوشش در فراگیری علوم و معارف دینی، در حقیقت امام عصر (ع) را یاری کرده است ، زیرا اوّلاً خودِ انسان از جمله کسانی است که هدایتِ او از شئون امام است ، پس همان طور که به هدایت دیگران ، یـاری امــام (ع) حاصل می‌شود ، فراهم آوردن وسایل هدایت خود نیز یاری آن حضرت به حساب می‌آید .

 ثانیاً: آمـوختـن علوم دینی ، مقدمه راهنمایی خلق است. وقتی نور علم پیدا شد ، دیگران نیز از روشنایی آن بهره‌مند می‌شوند و بدین وسیله یاری امام زمان (ع) تحقّق پیدا می‌کند .⁸

 

یاری امام عصر (ع) با امر به معروف و نهی از منکر:

یکی دیگر از راه‌ها و شیوه‌های یاری امام عصر (ع)، انجام دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر است که اگر با شرایط آن انجام شود، آثار ظاهری و باطنی را به دنبال دارد . آثار ظاهری این دو فریضه در این راستا این است که : به وسیله امر به معروف ، تارکان کارهای نیکو، آنها را به جا می‌آورند و همچنین با نهی از منکر گناهکاران یا کلّاً گناه را ترک می‌کنند یا کمتر انجام می‌دهند .

و در این آثار ظاهری ، نوعی نصرت و یاری امام زمان(ع) نهفته است ، زیرا اینها از اموری است که مختص به وجود مبارک امام (ع) است. پس هر کس مؤفق به انجام این امور شود، البته امام را یاری نموده است .

امّا آثار باطنی این دو فریضه این است که: موجب نزول برکات و فیوضات الهی شده و سبب برطرف شدن بلاها و گرفتاری‌ها می‌گرد د. ⁹

دلایلی عقلی و نقلی بر این موضوع وجود دارد که نصرت و یاری سیدالشهداء (ع) همان نصرت و یاری امام عصر (ع) است ، از جمله: نقل روایتی از امام حسین (ع) که در کربلا به اصحاب خود فرمود : «هر کس ما را با جان خود یاری کند در درجات برتر بهشت با ما خواهد بود». جدّ بزرگوارم رسول خدا (ص) فرمود: « فرزندم چنین در کربلا در حال تنهایی و تشنگی شهید خواهد شد، هر کس او را یاری کند ، مرا و فرزندش حضرت قائم (ع) را یاری کرده است.»

یاری امام عصر (ع) با دعا در تعجیل فرج آن حضرت:

دعا برای فرج از مصادیق انتظار است . بلکه بالاتر از این، دعاکننده منتظِر ، از زمره خاصّان به شمار می آید، چنان که فرموده اند : « هر کس بر بلا شکیبا باشد و به وسیله دعا چشم انتظار فرج از سوی خدا باشد ، از خاصّان محسوب می شود .»¹⁰

دعا برای فرج در کلام معصومین (ع) ملازم و همراه با انتظار فرج ذکر می شود ، چنان که راوی گوید : در نزد امام (ع) سخن از غیبت مهدی (عج) پیش آمد، پرسیدم : شیعیان شما در آن زمان چه کنند ؟ فرمود: « علیکم بالدّعاء و انتظار الفرج ؛ بر شما باد که دعا کنید و منتظر فرج باشید .»¹¹

و نیز از این روست که حضرت مهدی(عج) در توقیع شریف خویش ، مردم را نه فقط به دعا کردن ، بلکه به زیاد دعا نمودن برای تعجیل فرج ، سفارش می فرماید و همین دعا کردن را فرج و گشایش مسلمین می شمارد: « اکثروا الدّعاء بتعجیل الفرج فانّ ذلک فَرجُکم .»¹²

یاری حجّت خدا (ع) با انتظار ظهور و فرج آن حضرت: اهمیت انتظار ظهور به حدّی است که منتظر در زمره مجاهدان و شهدای در حضور امام (ع) به شمار می‌رود. به طوری که در روایات آمده است که : انتظار فرج، فضیلت نصرت و شهادت در راه خدا را دارد. از جمله: در « نورالابصار» از ابی حمزه نقل شده که گفت: به امام صادق (ع) عرض کردم: «فدایت شوم، پیر و ناتوان شده و اجلم نزدیک شده و می‌ترسم پیش از وقوع امر فرج شما بمیرم .»

امام (ع) فرمود: « ای اباحمزه! هر کس که ایمان داشته باشد و گفتار ما را تصدیق کند و منتظر فرج ما باشد، مانند کسی است که در زیر پرچم حضرت قائم (ع) شهید شده، بلکه پاداش کسی را دارد که در رکاب پیامبر اکرم (ص) شهید شده است».¹³ و در روایت دیگری آن حضرت فرمود: «هر کس که در حال انتظار فرج از دنیا برود نزد حق‌تعالی از بسیاری از شهیدان بدر و احد برتر است».¹⁴

 

یاری آخرین حجّت خدا (ع) با یاری سیدالشهداء (ع)

دلایلی عقلی و نقلی بر این موضوع وجود دارد که نصرت و یاری سیدالشهداء (ع) همان نصرت و یاری امام عصر (ع) است ، از جمله: نقل روایتی از امام حسین (ع) که در کربلا به اصحاب خود فرمود : «هر کس ما را با جان خود یاری کند در درجات برتر بهشت با ما خواهد بود». جدّ بزرگوارم رسول خدا (ص) فرمود: « فرزندم چنین در کربلا در حال تنهایی و تشنگی شهید خواهد شد، هر کس او را یاری کند ، مرا و فرزندش حضرت قائم (ع) را یاری کرده است».¹⁵

به همین دلیل است که دوستی سیدالشهداء (ع) به منزله محبت به همه اهل بیت (ع) و زیارت ایشان ،  زیارت همه و گریه بر ایشان ، گریه بر همه و ادای حقّ ایشان ، ادای حقوق همه امامان (ع) و نصرت و یاری ایشان ، نصرت و یاری همه اهل بیت (ع) است . پس هر کس در هر زمان و با هر عنوان، امر و اهداف سیدالشهداء (ع) را زنده نماید و ایشان را نصرت و یاری کند ؛ امر و اهداف حضرت قائم (ع) را زنده گردانیده و [در حقیقت] آن حضرت را یاری نموده و در زمره یاران آن جناب داخل گردیده است ، زیرا در این زمان خون خواه و صاحب مصیبت عظمای او در عالم ، کسی جز وجود مبارک حضرت صاحب العصر و الزمان (ع) نیست و روشن است که حضور در عزای او و همراهی با صاحب سوگ ، نوعی یاری نمودن او به شمار می‌رود .¹⁶

 

فرآوری : زهرا اجلال – گروه دین و اندیشه تبیان

---

پی نوشت ها :

1- انبیاء / 105- اعراف / 128

2- حدید / 11

3- زیارت جامعه

4- بحارالانوار / ج 26 / ص 557

5- فقیه‌ایمانی / محمّدباقر/ شیوه‌های یاری قائم آل محمد / ص 11 و 12

6- همان / صص 23 و32

7- شیوه‌های یاری و قائم آل محمد / صص 33 ـ 34

8- همان / ص 37

9- همان / ص  39- 40

10- بحارالأنوار / ج ۶۲ / ص ۶۹ / روایت ۲۳ باب ۵۰

11- مهج الدعوات / ص ۴۱۴ و بحار / ج ۹۲ / ص ۳۳۶

12- کمال الدین / ج ۲ / ص ۴۸۵

13- تفسیر برهان / ج 4 / ص 293

14- کافی / ج 1 / ص 334

15- شوشتری/ شیخ جعفر/ فوائد المشاهد

16- شیوه‌های یاری قائم آل محمّد / ص152 ـ 155