تأثیر سه حادثه بزرگ تاریخ
سه حادثه بزرگ تاریخ اسلام یعنی: سقیفه، کربلا و غیبت امام زمان عجل الله فرجه نیز هر کدام مؤثر از دیگری است.
می توان گفت: در حقیقت شالوده حادثه کربلا در سقیفه ریخته شد و با بروز حادثه کربلا ریشه اصلی محرومیت جامعه از حضور و مبتلا شدن به غیبت امام زمان علیه السلام کاشته شد. گذشته از جنایات سردمداران سقیفه و کسانی که به نا حق بر مسند امامت نشستند، مردم نیز بی تقصیر نبودند.
در این ماجرای جانسوز، سکوت مردم سبب شد تا با روی کار آمدن غاصبان خلافت، واقعه غدیر نادیده گرفته شود، و در اولین ساعات رحلت رسول گرامی اسلام، خانه وحی مورد هجوم قرار گیرد و حرمت یگانه دخت نبی مکرم اسلام شکسته شود، همان دختری که رضایتش رضایت خدا و خشمش خشم پروردگار بود، همان دختری که رسول گرامی اسلام در موردش فرمود:
فاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی مَنْ سَرَّها فَقَدْ سَرَّنِی وَ مَنْ ساءَها فَقَدْ ساءَنِی فاطِمَةُ اعَزَّالنَّاس عَلَی.[1]
«فاطمه پاره وجود من است، هر کس او را شاد کند مرا شاد کرده و هر کس به او بدی کند به من بدی کرده است، فاطمه عزیزترین مردم برای من است.»
همان دختری که رسول گرامی اسلام در حالی که دست فاطمه را گرفته بود فرمود:
مَنْ عَرَفَ هذِهِ فَقَدْ عَرَفَها وَ مَنْ لَمْ یعْرِفْها فَهِی فاطِمَةُ بِنْتِ مُحَمَّدٍ وَ هِی بَضْعَةٌ مِنِّی وَ هِی قَلْبِی و رُوحِی الَّتِی بَینَ جَنْبَی فَمَنْ آذاها فَقَدْ آذانِی وَ مَنْ آذانِی فَقَدْ آذَی اللَّهُ.[2]
«هر کس این (دختر) را می شناسد که می شناسد، و کسی که او را نمی شناسد بداند او دختر محمد صلی الله علیه و آله است و او پاره وجود من است و قلب من و جان میان دو پهلویم می باشد، پس کسی که او را آزار دهد مرا آزرده و کسی که مرا بیازارد خدا را آزار داده است.»
همین حادثه تلخ که سکوت مردم باعث امضای وقوع آن بود، تأثیر مهمی در بروز حادثه جانسوز کربلا داشت. شاهد سخن را در روایتی که ذیلا ذکر می کنیم خواهید دید:
مرحوم «مجلسی» در کتاب ارزشمند بحارالانوار (ج 45، ص 53) نقل می کند که:
در روز عاشورا امام حسین علیه السلام (ضمن نبرد سختی که انجام داد) ایستاد تا کمی استراحت کند، ناگهان فرد پلیدی با سنگ به پیشانی حضرت زد، امام علیه السلام پیراهن خود را بالا زد تا خون از چهره پاک کند، در این هنگام یکی از تیر اندازان لشگر دشمن، با تیر سه شعبه ای سینه امام را هدف قرار داد و تیری به سوی حضرت پرتاب نمود.. .، حضرت تیر را بیرون کشید و در حالی که محاسن خود را به خون خود آغشته می نمود فرمود:
هکذا اکونُ حتّی الْقی جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ وَ انَا مَخْضُوبٌ بِدَمِی وَ اقُولُ: یا رَسُولَ اللَّهِ! قَتَلَنِی فُلانٌ وَ فُلانٌ.[3]
«اینگونه خواهم بود تا جدم رسول خدا را ملاقات کنم و در حالی که با خون خود خضاب شده ام می گویم: ای رسول خدا! فلانی و فلانی مرا کشتند.»
شاهد دیگری که در روایات آمده است این است که: مرحوم «سید بن طاوس» در کتاب ارزشمند «لهوف» نقل کرده است که عصر روز عاشورا حضرت زینب فرمود:
بِابِی مَنْ اضْحی عَسْکرُهُ فِی یوْمِ اْلِاثْنَینِ نَهْبا.[4]
«پدر و مادر م فدای آنکه سرا پره جلالش را در روز دوشنبه دریدند.»
توضیح این کلام جانسوز این است که: بیشتر موّرخان و مقتل نویسان حادثه کربلا، بر این عقیده اند که حادثه عاشورا در روز جمعه اتفاق افتاده است، حال سؤال این است که چرا حضرت زینب علیها السلام فرمود روز دوشنبه؟.
پاسخ سؤال فوق روشن است؛ چرا که روز دوشنبه همان روزی است که غاصبان خلافت حرمت حضرت زهرا علیها السلام را شکستند و خانه وحی را مورد هجوم قرار دادند.
بنابراین، حضرت می خواهد بگوید: امروز برادرم را به شهادت نرسانده اند؛ بلکه همان روزی که حرمت مادرم را شکستند و او را مجروح ساختند (روز سقیفه) برادرم را به شهادت رساندند. آری!:
طناب آنروز اگر بر گردن حیدر نمی کردند
سر ببریده را هرگز به روی نی نمی کردند
عدو از کین اگر آتش نمی زد خانه زهرا
دگر آتش بپا در خیمه های آل پیغمبر نمی کردند
نمی کشتند محسن را اگر آنروز در پشت در
به روی دست بابا غنچه را پرپر نمی کردند
اگر نیلی نمی شد صورت زهرا از آن سیلی
کبود از ضرب سیلی روی آن دختر نمی کردند
پیمبر گر سفارش بر اذیت کرده بودیشان
به حق خالق یکتا از این بدتر نمی کردند
با توجه به دو حادثه فوق است که مهمترین عامل غیبت امام زمان علیه السلام به دست می آید؛ چرا که بطور طبیعی محصول دو حادثه فوق نمی تواند چیزی جز محروم ماندن جامعه از حضور امام زمان عجل الله فرجه باشد.
با بروز حادثه عاشورا، زمینه خانه نشینی سایر امامان معصوم فراهم آمد و حتّی پس از این حادثه، مردم از گذشته خود در عمل پشیمان نشدند و همچنان به حکومت غاصبان خلافت رضایت دادند، و در عین اینکه از اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه چندان راضی نبودند، از بیعت و روی آوردن به امام سجاد علیه السلام دریغ نمودند. این امر سبب شد تا سایر امامان علیهم السلام نیز از حکومت ظاهری بر کنار بمانند و با دسیسه های مرموزی به شهادت برسند.
این نوع برخورد، که محصول ماجرای غصب خلافت در سقیفه و به شهادت رساندن امام حسین علیه السلام و یارانش بود، چنین زمینه ای را فراهم آورد و سر انجام امام زمان علیه السلام را از حضور به غیبت کشانید.
پی نوشت ها
[1] بشارةالمصطفى، ص 70 و بحارالانوار، ج 43، ص 23، باب 3، حدیث 17.
[2] شرح نهج البلاغه، ابنابىالحدید، ج 1، ص 73 و کشف الغمّمه، ج 1، ص 466.
[3] بشارةالمصطفى، ص 45.
[4] لهوف، سیدبن طاوس، ص 13.
