روش های تعلیم و تربیت اخلاقی از دیدگاه قرآن

مکارم الاخلاق

چگونه می توان یک وضعیت نامطلوب را به موقعیت مطلوب، تغییر داد؟ به عبارت روشن تر، روش های تربیت اخلاقی کدام است؟

روش های تربیتی را که در قرآن آمده، با توجّه به زمینه ها و عوامل شکل گیری رفتارها، می توان در سه حوزه: عاطفی (انگیزشی)، شناختی (فکری) و رفتاری، مورد توجّه قرار داد. در بیان روش ها، یک ترتیب منطقی وجود دارد که از روش های آسان تر تربیتی شروع می شود و به روش های مشکل تر (از جمله: خودتربیتی) ختم می گردد. این ترتیب منطقی را که هم با رشد روانی  اخلاقی انسان انطباق دارد و هم با آموزه های تربیتی اسلام هماهنگ تر است، در زیر، پی می گیریم.

زکات در قرآن1

زکات مهم ترین واجب مالی دینی است که مورد قبول تمام مسلمانان در همه زمان ها بوده و از ضروریات اسلام به شمار می رود و انکار کننده آن اگر با علم به ضرورت لازمه آن به انکار خدا و پیامبر باشد مرتد می گردد و تا آنجا قابل توجه است که در قرآن زکات در ردیف نماز آمده و به آن امر شده است و در روایات پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ و ائمه ـ علیه السّلام ـ بیش از سایر حقوق مالی به آن اهمّیت داده شده و از ترک و کوتاهی در دادن آن شدیداً نکوهش شده است.

شناخت و معرفت خداوند در قرآن

انسانیت و کمال انسانی انسان این اقتضا را دارد تا به جستجوی حقایق و درک آنها بپردازد و اگر در این کار کوتاهی کند در واقع به انسانیت او لطمه خورده است و تا حدّ حیوانیت و پایین تر، سقوط خواهد کرد. بنابراین ما می توانیم، با ایجاد پیوند میان «حقیقت جویی» و «کمال جویی» در انسان که از آن عام تر و وسیع تر و عمیق تر خواهد بود، گام برداریم.

چهل نکته برای حافظان قرآن کریم

پیامبر خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: مسیر ورود قرآن را پاکیزه و معطر نمائید. اگر چه در بدو امر، این روایت پاکی ظاهری را مطرح کرده آن هم در دهان، ولی از روایات دیگر بخوبی استفاده می‎شود که پاکی تمام اعضاء مادی از قبیل گوش، چشم، زبان، دست و... را شامل خواهد شد، حتی اگر خواستار بهره‎گیری معنوی بیشتر باشیم، باید از ناپاک کردن تمام اعضاء بویژه سیستم‎های یاد شده، اجتناب کرده و نگذاریم، به گناه و حرام آلوده گردند. در این جا این نکته قابل ذکر است که اگر انسان بخواهد، به پرتگاه گناه و حرام کشانده نشود، باید از شبهات و انجام مکروهات در حد توان اجتناب نماید.

بهترین دوران حفظ قرآن

در هر سن و موقعیتی می توان به حفظ قرآن روی آورد. البته در کودکی ذهن برای فراگیری معلومات آمادگی بیش تری دارد. و باید آن را بهترین زمان حفظ قرآن به شمار آورد. رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و آله ـ می فرماید: «آموختن در کودکی چون نقشی است که بر سنگ حک شده باشد؛ و آن که در بزرگسالی می آموزد چون کسی است که بر آب می نویسد.

روش های تفسیری قرآن کریم

در زمان پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ مردم مستقیماً از منبع متصل به وحی الهی استفاده می کردند و هر مشکلی را از ایشان سئوال می کردند و تفسیر از این قاعده مستثنی نبود و لذا بسیاری از روایات اسلامی، تفسیر آیات قرآن است که از پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ سئوال شده و ایشان مطلب آیه را توضیح داده اند.

فضیلت و خواص سوره کافرون2

یکصدونهمین سوره قرآن «کافرون»  در مکه نازل شده است و دارای 6 آیه دارد.این سوره را «جحد»(1) نیز می گویند.

سوره «کافرون» چنان فضیلتی دارد که قرائت آن در زمان ها و مکان ها و حالت های مختلف سفارش شده است. معاویة بن عمار می گوید: امام صادق علیه السلام به من فرمود: سوره کافرون را در نمازهای واجب و غیر آن قرائت کن. (2)

غذای بهشتیان

      

در باب ذکر نعمت های بهشتی قران کریم بیان می دارد که به یقین برای پرهیزگاران فرجام نیکویی است، (همان) باغ های جاویدان بهشتی که درهایش به روی آنان گشوده است، در حالی که در آن (بر تخت ها) تکیه کرده اند و میوه های بسیار و نوشیدنی های فراوان در اختیار آنان است.

قرآن در کلام رهبری - سوره کافرون

   

متن آیه

1- 6. قُلْ یاأَیهَا الْکافِرُونَ* لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ* وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ* وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدتُّمْ* وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ* لَکمْ دِینُکمْ وَلِی دِینِ

متن ترجمه

بگو: «ای کافران!* آنچه را (شما) می پرستید (من) نمی پرستم،* و آنچه را (من) می پرستم شما نمی پرستید،* و آنچه را (شما) پرستیدید من نمی پرستم،* و آنچه را (من) می پرستم شما نمی پرستید؛* دین شما فقط برای شماست، و دین [من ] فقط برای من است.»

موضوع

لزوم مرزبندی با دشمن به تاسی از حضرت ابراهیم (ع)

کلید گنج مقصود

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید:

«انَّ اللَّهَ لَیمْسِک الْخَیرَ الْکثیرَ عَنْ عَبْدِهِ فَیقُولُ لااعْطیهِ حَتّی یسْأَلَنی^[1]؛

خداوند متعال عطای بسیاری [از نعمتها و برکاتش] را به بندگان منوط به سؤال و دعای آنان کرده و می فرماید: تابنده ام از من نخواهد و سؤال نکند، به او عطا نمی کنم.»