ویژگی‌های شخصیت شیخ صدوق (ابن بابویه)

مطالعه زندگی نامه مردان بزرگ، بهترین سرمشق هدایت و سرمایه خوش بختی برای همگان به  ویژه نسل جوان است. به ‏ویژه اگر موضوع سخن، موفقیت دانش مندان ایرانی، در عرصه‌های گوناگون علمی باشد که در این صورت اثر فراوانی داشته و ‏مایه غرور ملی و مباهات برای هر ایرانی است.

یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های جهان اسلام و ایران و از برجسته‌ترین چهره‌های درخشان علم و فضیلت؛ شیخ صدوق است.

دقت در زندگی شیخ صدوق؛ نشان دهنده روح بزرگ وی و توجه و اهتمام ایشان به امر تقریب بین مذاهب اسلامی و وحدت شیعه و سنّی است.

شخصیت شیخ صدوق دارای چند ویژگی برجسته است:

الف: جامعیت

وی شخصیتی جامع داشته به این معنا که در بسیاری از علوم زمان خویش جزو سرآمدان روزگارش بوده است. جامعیت شخصیت وی را می‌توان از تعدد موضوعات کتب تالیفی وی به دست آورد. در زمینه حدیث، احکام، کلام، امامت، شعر و... کتاب تالیف نموده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر مقاله (مبارزه همه جانبه) را مطالعه کنید.

ب: جدیّت

تلاش خستگی ناپذیر، همت و پشتکار فوق العاده در وجود او موج می‌زند. به جرات می‌توان او را یکی از پرکارترین دانشمندان ایرانی، اسلامی برشمرد. تالیف نزدیک به 300 عنوان کتاب در طی عمر 70 ساله با توجه به شرایط زمان و کمبود امکانات و مشغله‌های فراوان وی؛ نشان از جدیّت او در امر ترویج علم بخصوص علوم اهل بیت علیهم السلام دارد. در این زمینه مقالات ( نابغه از ری) و (سفرهای علمی شیخ صدوق) بیانگر گوشه‌ای از تلاشهای وی می‌باشد.

ج: اطاعت

روح بندگی و طاعت پروردگار و مناجات با پروردگار در وجود ایشان بسیار بارز بوده که نمونه‌های متعددی از این امر در زندگی وی بیان شده است. به عنوان نمونه پدر آیه الله مرعشی نجفی که از شاهدان واقعه (سالم ماندن جسد شیخ صدوق پس از 900 سال) بوده می‌گوید: دیدم که ناخنهای انگشتان دست ایشان تازه کوتاه شده بود از این رو احتمال می‌دهم که روز رحلتشان پنج شنبه یا جمعه بوده چون برطبق دستورات و احادیث اهل بیت علیهم السلام روز پنج شنبه و بخصوص روز جمعه، روز نظافت و پاکیزگی لقب گرفته و کوتاه نمودن ناخن انگشتان در این دو روز جزو سنّتهای پسندیده برشمرده شده است.

این مثال کوچک نشان دهنده روح تعبّد و اطاعت در وجود شیخ صدوق است که حتی کوچکترین کارهای زندگی را براساس دستورات دینی انجام می‌داده است.

ه: منادی وحدت فرق اسلامی

یکی دیگر از ویژگیهای شیخ صدوق این است که در سلسله اساتید وی که زیاد هم بوده‌اند، تعدادی اساتید غیر شیعه وجود دارد و همینطور برخی از شاگردان او نیز از مسلمانان غیر شیعی بوده‌اند که این امر نشان دهنده روح بزرگ وی و توجه و اهتمام ایشان به امر تقریب بین مذاهب و وحدت شیعه و سنّی داشته است. در مسافرتش به بغداد بارها در مجامع علمی فرقه‌های مختلف اسلامی حاضر شده و علاوه بر ایراد سخنرانی از علوم اساتید این فرقه‌ها نیز بهره‌مند گردیده است.

این مطالب چکیده‌ایی است از سخنان استاد ارجمند حوزه حضرت حجت‌الاسلام جاودان در مورد شخصیت و ویژگیهای شیخ صدوق اعلی الله مقامه الشریف.

امید آنکه ویژه نامه شیخ صدوق بتواند ذره‌ایی از زوایای زندگی این مرد بزرگ را در معرض قضاوت همگان قراردهد.

والسلام علیکم