چگونه سال خمسی خود را انتخاب نمایم/؟؟؟؟؟؟؟؟؟ 1

احکام خمس

س204: آیا پرداخت خمس واجب فوری است؟ (یعنی اگر شخص، سر سال خمسی، خمس اموالش را جدا نموده باشد، آیا لازم است همان وقت آن را به مرجع خود تحویل دهد یا این‌که فاصله بین جدا کردن و پرداخت کردن اگر متعارف باشد، اشکال ندارد؟

ج) پرداخت خمس فوریّت دارد و اگر پرداخت فوری مشکل است می‌تواند تا زمان امکان پرداخت، از طریق تماس تلفنی اجازه بگیرد.

س205: تأخیر پرداخت خمس تا سال آینده چه حکمی دارد؟

ج) تأخیر پرداخت خمس از سال خمسی به سال دیگر جایز نیست، هرچند هر وقت آن را بپردازد ادای بدهی حاصل می‏‌شود.

س206: آیا به خمسی که با تأخیر پرداخت شود جریمه تعلّق می‌گیرد؟

ج) اگر خمس سال قبل از درآمد سال جدید پرداخت شود، واجب است که خمس درآمد سال جدید نیز پرداخت شود.

س207: آیا بعد از رسیدن سال خمسی می‌توان خمس را از منفعت استثنا نمود و تا مدت کوتاهی (مثلاً دو هفته) که نماینده را ببیند نزد خود نگه‌دارد؟

ج) باید سر سال بپردازید مگر دسترسی نداشته باشید و جدا ساختن، مجوّزی برای تأخیر در پرداخت خمس نمی‌شود.

س208: اینجانب در ابتدای سال خمسی خمس خود را کنار گذاشته ولی مقداری از آن را استفاده کردم به این شرط که بعداً سر جایش بگذارم. آیا این حبس حساب می‌‌شود اگر حبس حساب می‌شود وظیفه من چیست؟

ج) بطور کلّی تکلیف به ادای خمس با کنار گذاشتن ساقط نمی‌شود، بنابراین تصرّف در آن مال کنار گذاشته شده حکم تصرّف در بقیه درآمد را دارد و باید در سر سال خمسی مقدار خمس را به ولیّ امر خمس و یا نماینده او در امر وجوهات پرداخت نموده و یا کسب مهلت نماید.

س209: سال گذشته مقداری پول جهت خمس جدا کرده بودم تا در قم به دفتر مقام معظم رهبری بدهم ولی در شهرستان بابت معامله‌ی خانه به عنوان بیعانه به بنگاهی پرداختم حال آیا این پول عین پول غیر مخمّس بوده و این معامله با این وصف به اجازه معظم له نیازمند است.

ج) جدا نمودن مبلغی به عنوان خمس اموال تا به مرجع یا نماینده او پرداخت نشده، خمس محسوب نمی‌شود.

س210: کسی که سال خمسی‌اش نزدیک است و یک‌باره پول هنگفتی که مورد نیاز است بدست می‌آورد (از محل کسب و رهن منزل) آیا برای این پول می‌تواند یک سال خمسی جدا در نظر بگیرد یا باید در پایان همان سال خمسش را بدهد؟

ج) با مجموع درآمد همان سال روی‌ هم حساب می‌شود و در زائد بر مؤونه خمس دارد، ولی پول بابت رهن منزل اگر منزل خود را اجاره داده و از مستأجر پولی به اسم رهن گرفته، آن پول در واقع قرض است و خمس ندارد.

س211: آیا کسی که برای هر یک از درآمدهای خود سال خمسی جداگانه‏‌ای قرارداده، جایز است خمس سودی را که سر سال خمسی آن رسیده، از سودهای دیگری که سال بر آنها نگذشته است، بپردازد؟ در صورتی که بداند این درآمدها به طور کامل تا پایان سال باقی می‏‌مانند و چیزی از آنها صرف مؤونه نمی‏‌شود، چه حکمی دارد؟

ج) هرگاه بخواهد خمس منفعت یک کسب را از درآمد کسب دیگر بپردازد، باید خمس مبلغ پرداختی را نیز بپردازد و درآمدهایی که چیزی از آن به مصرف هزینه‌‌های زندگی نمی‏‌رسد، مخیر است بین اینکه خمس آن را هنگام حصول آن بپردازد یا تا رسیدن سال خمسی، صبر کند.

س212: آیا انسان می‏‌تواند خودش خمس مالش را حساب نموده و سپس آنچه را بر او واجب است به وکلای جنابعالی بپردازد؟

ج) اشکال ندارد.

س213: فردی ملکی (خانه یا زمین) دارد که خمس به آن تعلّق گرفته است، آیا می‏‌تواند خمس آن را از درآمد سال بپردازد؟ یا اینکه واجب است اول خمس سود را بدهد و سپس خمس ملک را از سود مخمّس پرداخت کند؟

ج) اگر بخواهد خمس آن را از درآمد سال بپردازد، واجب است که خمس آن را هم بپردازد.

س214: سال قبل اقدام به محاسبه اموالم و تعیین سال خمسی برای خودم نمودم، در آن زمان نود و هشت رأس گوسفند که خمس آنها داده شده بود و همچنین مقداری پول نقد و یک موتورسیکلت داشتم. گوسفندان من براثر فروش تدریجی آنها کم شده، ولی پول نقدم زیاد شده است. در حال حاضر شصت رأس گوسفند و مقداری پول نقد دارم، آیا پرداخت خمس این پول بر من واجب است یا اینکه فقط باید خمس مقدار زیادی آن را بدهم؟

ج) اگر مجموع قیمت گوسفندهای موجود با اموال نقدی که دارید، بیشتر از مجموع قیمت نود و هشت رأس گوسفند با پول نقدی باشد که قبلاً خمس آن را پرداخت کرده‏اید، مقدار زائد خمس دارد.

س215: اگر فردی با دریافت هر درآمدی خمس آن را بپردازد آیا اگر با آن پول وسایل زندگی مانند خوراک و پوشاک و کتاب و... تهیه کند، در صورتی که از سال بگذرد به آنها خمس تعلّق می‌گیرد یا خیر؟

ج) خمس تعلّق نمی‌‌گیرد.‏

س216: من دو سال پیش وامی به مبلغ پنج میلیون تومان گرفتم و با آن سهام خریدم ولی پس از خرید ارزش سهام کاهش یافت و حدود سه میلیون تومان گشت و اقساط وام هم تمام شد حالا سؤال این است که من باید خمس پنج میلیون را بدهم یا ۳ میلیون؟

ج) خمس سه میلیون کفایت می‌کند.‏

س217: روش محاسبه خمس اینجانب تاکنون به صورت زیر بوده است: ابتدای سال خمسی را اولین درآمد مشخص نمودم سپس هرسال آنچه موجودی ریالی و خوراکی و ... مصرف نشده بود محاسبه و با موجودی سال گذشته مقایسه می‌نمودم و آنچه اضافه شده بود خمس آنرا پرداخت می‌نموده‌ام آیا این روش صحیح بوده است یا نه؟

ج) روش مذکور در صورتی که موجودی‌های گذشته نمانده و مصرف شده باشد، صحیح نیست و باید تمام موجودی بدون کسر چیزی محاسبه شود.

س218: برای پرداخت خمس نمی‌خواهم منتظر بمانم که ملک بفروش برود الان یک قسمت از ملک را می‌خواهم خمس بدهم در زمان فروش ملک، قیمت افزایش یافته، ملک واگذارشده بابت خمس را به چه نرخی حساب کنم؟

ج) می‌توانید خود زمین را با اجازه ولیّ خمس به قیمتی که فعلاً می‌خرند بابت خمس حساب کنید.

س219: اگر شخص چکی صادر کند که موعد آن همان روز سال خمسی است، باید مبلغ چک را در محاسبه میزان خمس کدام سال وارد نماید؟

ج) اگر بابت بدهی مؤونه همان سالِ درآمد باشد، می‌تواند استثناء کند.

س220: اگر شخصی در اثناء سال خمسی از دنیا برود تخمیس ربح بین سال با وجود داشتن صغار واجب است یا نه؟

ج) همان موقع مرگ، آخر سال او محسوب می‌شود و باید خمس درآمد آن سال پرداخت شود.

س221: خواهشمندیم آسان‌ترین راه ممکن برای پرداخت خمس توسط صاحب مغازه را بیان فرمایید.

ج) هر چه کالا و پول نقد دارد، در سر سال خمسی حساب کرده و قیمت‌گذاری می‏‌کند و سپس مجموعه آن را با سرمایه اصلی می‏‌سنجد، اگر چیزی اضافه بر سرمایه موجود باشد، سود محسوب می‏‌شود و به آن خمس تعلّق می‏‌گیرد.

س222: تعیین قیمت کالاهای موجود در مغازه، هنگام حساب سال خمسی، مشکل است، چگونه باید آن را حساب کرد؟

ج) تعیین قیمت اجناس موجود در مغازه به هر صورت ممکن هرچند با تخمین، برای محاسبه درآمد سال که باید خمس آن پرداخت شود، واجب است.

س223: من صاحب مغازه‏‌ای هستم که هر سال پول نقد و جنس‏‌های خود را محاسبه می‏‌کنم و چون بعضی از کالاها تا آخر سال خمسی فروخته نمی‏‌شود، آیا پرداخت خمس آن در آخر سال و قبل از فروش واجب است یا اینکه باید بعد از فروش، خمس آنها پرداخت شود؟ اگر خمس کالا را بدهم و سپس آن را بفروشم، چگونه باید در سال آینده محاسبه کنم؟ و اگر آن را به فروش نرسانم و قیمت آن تغییر کند، چه حکمی دارد؟

ج) کالایی که تا سر سال فروخته نشده و مشتری برای خرید آن پیدا نشده است، در حال حاضر پرداخت خمس افزایش قیمت آن واجب نیست بلکه سود حاصل از فروش آن در آینده از سود سال فروش محسوب می‏‌شود، ولی کالایی که افزایش قیمت پیدا کرده و کسی هست که در طول سال آن را بخرد، ولی شما برای اینکه سود بیشتری ببرید، آن را تا پایان سال نفروخته‌‏اید، باید با رسیدن سال خمسی، خمس افزایش قیمت آن را بپردازید، و در این صورت آن کالا به قیمتی که در سر سال خمسی ارزیابی شده و خمس افزایش قیمت آن پرداخت شده، در سال آینده استثناء می‏‌شود.

س224: کاسبی هستم که نزدیک یک سال و سه ماه هست که کسبم را شروع کرده‌ام. چندین سؤال پیرامون مسأله خمس ‏داشتم: 1. آیا به جنسی که یک سال است خریداری نموده و در انبار مانده و فروش نرفته است و به قولی بنجل شده و ‏باید حتی زیر قیمت خرید رد شود و در واقع ضرر کاسب محسوب می‌شود هم خمس تعلّق می‌‌گیرد؟ 2. آیا اگر امروز جنسی را خریداری نموده و فردا سال خمسی من باشد به این جنس خمس تعلّق می‌گیرد یا ‏باید یک سال بگذرد؟ 3. اگر جنس به صورت چکی مثلاً پول آن برای شش ماه دیگر باشد چطور؟ در واقع سرمایه ‏از آن کس دیگری باشد؟ 4. اگر خمس اصل سرمایه را داده باشم مثلاً اصل سرمایه 10 میلیون باشد و پول آن یا هدیه باشد یا خمس ‏آن را پرداخت کرده باشم و در گردش باشد باز هم به اجناسی که سر سال خمسی باقی می‌ماند خمس تعلّق ‏می‌گیرد؟

ج1) اگر از درآمد کسب خریداری شده باشد، سر سال خمسی به قیمتی که امکان فروش دارد، خمس دارد.‏ ج2) اگر از درآمد کسب خریداری شده، سر سال خمسی باید خمس آن را بپردازید.‏ ج3) اگر تمام پول آن تا سر سال خمسی پرداخت نشده باشد، خمس ندارد وگرنه به مقداری که پرداخت شده است، خمس دارد.‏ ج4) در فرض سؤال تا حد 10 میلیون خمس به آن تعلّق نمی‌گیرد.

س225: اگر مالی که خمس ندارد مانند جایزه و مانند آن، با سرمایه مخلوط شود، آیا در پایان سال خمسی جایز است که آن را از سرمایه استثنا کرد و سپس خمس بقیه اموال را پرداخت؟

ج) استثنای آن اشکال ندارد.

س226: سه سال پیش مغازه‏‌ای را با مالی که خمس آن پرداخت شده، افتتاح کردم و سر سال خمسی‏‌ام هم پایان سال شمسی یعنی شب عید نوروز است، و تاکنون هرگاه سر سال خمسی‏‌ام رسیده، مشاهده کرده‏‌ام که همه سرمایه‌‏ام به صورت قرض بر عهده مردم است و در عین حال خودم هم مبلغ زیادی بدهکارم. امیدواریم ما را نسبت به تکلیف‌مان راهنمایی فرمایید.

ج) اگر سر سال خمسی چیزی از سرمایه و سود نزد شما نباشد و یا چیزی بر سرمایه شما افزوده نشده باشد، پرداخت خمس بر شما واجب نیست و طلبه‌ای شما که ناشی از فروش نسیه کالا به مردم است، جزء درآمد سالی محسوب می‏‌شود که آنها را دریافت می‏‌کنید.

س227: من مالک مالی هستم که مقداری از آن نقد و مقدار دیگر به صورت قرض الحسنه نزد بعضی از افراد است و از طرفی به علت خرید زمین مسکونی مقروض هستم و باید یکی از چک‏‌های آن را چند ماه دیگر بپردازم، آیا جایز است بدهی زمین را از مبلغ مذکور (نقد و قرض الحسنه) کم کنم و خمس باقی‌مانده را بپردازم؟ همچنین آیا زمینی که برای سکونت خریداری شده، خمس دارد؟

ج) مالی که از درآمد سال به بعضی افراد قرض داده‏اید، اگر تا سر سال خمسی قابل وصول نباشد، پرداخت خمس آن تا وصول نشده است، واجب نیست و اموالی که از درآمد سال در دست شماست جایز است که از آن، قبل از رسیدن سر سال خمسی، بدهی خود را که مهلت آن چند ماه دیگر می‏‌رسد، بپردازید، ولی اگر در اثنای سال آن را در ادای قرض مصرف نکنید و سر سال خمسی شما برسد، نمی‏‌توانید قرض خود را از آن مبلغ استثنا کنید، بلکه واجب است خمس همه آن را بپردازید. ولی اگر بنا دارید تمام یا قسمتی از آن را در آینده نزدیک صرف ادای بدهی خود نمایید و چنانچه بخواهید خمس آن را بپردازید، باقی‌مانده برای ادای بدهی کافی نیست و از این بابت در زحمت و مشقت قرار می‏‌گیرید، در این صورت پرداخت خمس آنچه را که می‏‌خواهید صرف ادای بدهی نمایید، واجب نیست. اما زمینی که برای سکونت مورد نیاز از درآمد بین سال تهیه می‏‌شود، خمس ندارد.

س228: شخصی حساب سال برای خمس نداشته و اکنون تصمیم گرفته است که حساب سال داشته باشد، وی که از ابتدای ازدواج تا به حال بدهکار بوده است، خمس خود را چگونه محاسبه کند؟

ج) اگر از گذشته تا به حال درآمدی بیشتر از مخارج زندگی نداشته، نسبت به گذشته چیزی بر عهده او نیست.

س229: اگر کسی سر سال خمسی‌اش رسید، از طرفی مالش مخلوط به حرام بود و منفعت کسب هم داشت و نیز می‌خواهد که مقداری از اموالش را راس المال تجارت برای کارهای دیگر قرار دهد آیا این فرد باید این اموال را 3 بار تخمیس کند؟

ج) یک خمس برای مخلوط به حرام بودن بدهد و یک خمس هم برای درآمد سال که از مخارج اضافه آمده است، و اگر پس از تخمیس همین مال مخمّس را رأس‌‌المال قرار دهد، خمس ندارد.                                                ادامه دارد................