آیا واقعیت دارد که امام زمان (عج) از هر هزار نفر 999 نفر را خواهد کشت؟ 1
توضیح سؤال:
اخیرا در یکی از شبکه های وهابی روایاتی از کتاب های شیعه خوانده می شود که بر طبق آن ها هنگامی که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کند، از هر هزار نفر 999 نفر را خواهد کشت و تنها یک نفر از آن ها را زنده می گذارد . آیا روایت معتبری در این زمینه در کتاب های شیعه دیده می شود یا خیر؟
پاسخ:
در پاسخ به این شبهه، مطالب زیادی وجود دارد که ما تنها به چند پاسخ بسنده خواهیم کرد :
پاسخ اول: این روایات ضعیف هستند
در طول تاریخ اسلام و به ویژه در صده های اول آن، جعل روایت و نسبت دادن آن به رسول خدا صلی الله علیه وآله و اهل بیت پاک آن حضرت، امری شایع و برای تعدادی شغل پردرآمدی بوده است .
حاکمان و خلفای غاصب که در حقیقت دشمنان واقعی اسلام و مسلمانان بودند نیز با دادن رشوه های کلان، سازندگان حدیث را تشویق می کردند که با جعل حدیث آن ها را در رسیدن به مقاصد شومشان و مشروعیت بخشیدن به حکومت های نامشروع آن ها یاری کنند .
این وضعیت صدها سال در جامعه اسلامی حکم فرما بود؛ تا جائی که صدها هزار حدیث جعلی در جامعه اسلامی انتشار یافت و فضای عقیده و دین را به صورت کامل آلوده کرد.
طبیعی است که مهدویت به عنوان یک عقیده قطعی مسلمانان نیز از این قاعده مستثنا نبوده و از این ویروس ناپاک در امان نمانده است . افراد زیادی در طول تاریخ با جعل حدیث و یا جعل عنوان، ادعای مهدویت کرده اند و خود را منجی آخر الزمان خوانده اند .
این حاکمان ظالم و غاصب برای توجیه عملکرد های خود تلاش می کردند که روایاتی را جعل و همین کردار و رفتار را به پیامبر خدا و اهل بیت آن حضرت نیز نسبت دهند تا به مسلمانان بگویند که اگر ما این کارها را انجام می دهیم، پیامبر خدا نیز انجام داده و مهدی موعود نیز انجام خواهد داد .
روایات کشتار مردم توسط حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز از این دست روایات است . حاکمان جبار و ظالم برای توجیه جنایات شان روایاتی را جعل کرده اند که کشتار مردم، برای پیشبرد اهداف اسلام اشکالی ندارد؛ همان طوری که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز برای اجرای احکام اسلامی و جهانی کردن دین اسلام ، بسیاری از مردم را خواهد کشت .
خلاصه این که جاعلان این احادیث، دو هدف اساسی را دنبال می کرده اند، هدف اول آن ها ترساندن مردم از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف و اهل بیت پیامبر علیهم السلام و مخدوش کردن چهره آن انوار پاک بوده است.
هدف دیگر آن ها نیز توجیه عملکرد خودشان و مشروعیت بخشیدن به جنایاتی است که برای به دست آوردن قدرت و مال دنیا انجام داده اند .
حال در این بخش اصل این روایات را مطرح و سندهای آن را بررسی خواهیم کرد:
روایت اول:
قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ بْنِ عُبَیْدٍ مُعَنْعَناً عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی... «وَ إِنَّ لَنا لَلْآخِرَةَ وَ الْأُولی فَأَنْذَرْتُکُمْ ناراً تَلَظَّی» الْقَائِمُ [ص ] إِذَا قَامَ بِالْغَضَبِ فَقَتَلَ مِنْ کُلِّ أَلْفٍ تِسْعَمِائَةٍ وَ تِسْعَةً وَ تِسْعِینَ ... .
محمد بن القاسم بن عبید به صورت معنعن از اساتید خود از امام صادق علیه السلام در باره این سخن خداوند که : «و آخرت و دنیا از آن ماست، و من شما را از آتشی که زبانه می کشد بیم می دهم» فرموده است که منظور از آن قائم علیه السلام است که هرگاه با غضب قیام کند، از هر هزار نفر 999 نفر را خواهد کشت.
الکوفی ، فرات بن إبراهیم (متوفای352هـ)، تفسیر فرات الکوفی، ص565، تحقیق : محمد الکاظم، ناشر : مؤسسة الطبع والنشر التابعة لوزارة الثقافة والإرشاد الإسلامی ـ طهران ، الطبعة : الأولی، 1410هـ ـ 1990 م
این روایت از نظر سندی ضعیف است؛ زیرا گذشته از این که خود فرات بن ابراهیم توثیقی ندارد ، اشکالات متعدد دیگری در سند این روایت وجود دارد:
اولاً : خود محمد بن القاسم بن عبید، مهمل است و در هیچ کتابی از کتاب های رجالی شیعه نامی از او برده نشده است؛ چنانچه شیخ علی نمازی در مستدرکات می نویسد:
14323 - محمد بن القاسم بن عبید الکبیدی : لم یذکروه... .
مستدرکات علم رجال الحدیث - الشیخ علی النمازی الشاهرودی - ج7 ص 293
ثانیاً: محمد بن القاسم این روایت را معنعنا ؛ یعنی از فلانی از فلانی نقل کرده؛ ولی نام این افراد نه در این جا و نه در مقدمه تفسیر فرات ذکر نکرده است تا بررسی و وثاقت و عدم وثاقت آن ها ثابت شود.
بنابراین، سند این روایت ضعیف است و روایت ضعیف ارزش استناد کردن ندارد .
روایت دوم:
شرف الدین استرآبادی در تأویل الآیات می نویسد:
جَاءَ مَرْفُوعاً عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ ... وَ إِنَّ لَنا لَلْآخِرَةَ وَ الْأُولی فَأَنْذَرْتُکُمْ ناراً تَلَظَّی قَالَ هُوَ الْقَائِمُ إِذَا قَامَ بِالْغَضَبِ وَ یَقْتُلُ مِنْ کُلِّ أَلْفٍ تِسْعَ مِائَةٍ وَ تِسْعَةً وَ تِسْعِینَ ...
السید شرف الدین علی الحسینی الاسترآبادی (متوفا965هـ) ، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، ص780، سورة اللیل(92): الآیات 1 الی 21] .
این روایت به صورت مرفوع از عمرو بن شمر نقل کرده است. روایت مرفوع از نظر شیعه ؛ یعنی روایتی که در سند آن انقطاعی باشد و نویسنده کتاب و یا راوی بعدی با کلمه «رفعه» یا «مرفوعا» نقل کرده باشد.
مثلا: محمد بن یعقوب الکلینی رفعه عن الصادق علیه السلام .
روایت مرفوع از نظر حکم معادل سند منقطع از دیدگاه اهل سنت است و در مقام استناد و استدلال ارزشی ندارد .
ثانیاً: خود آقای عمرو بن شمر که روایت به صورت مرفوع از او نقل شده، ضعیف است؛ مرحوم نجاشی در جال خود در باره او می نویسد:
عمرو بن شمر أبو عبد الله الجعفی عربی ، روی عن أبی عبد الله علیه السلام ، ضعیف جدا ، زید أحادیث فی کتب جابر الجعفی ینسب بعضها إلیه ، والامر ملبس .
عمرو بن شمر، که از امام صادق علیه السلام روایت نقل کرده است، بسیار ضعیف است. او احادیثی در کتاب های جابر جعفی اضافه کرده و بعضی از آن ها را به جابر نسبت داده است و سبب تلبیس و اشتباه شده است.
النجاشی الأسدی الکوفی، ابوالعباس أحمد بن علی بن أحمد بن العباس (متوفای450هـ)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة المشتهر ب رجال النجاشی، ص 287، تحقیق: السید موسی الشبیری الزنجانی، ناشر: مؤسسة النشر الاسلامی ـ قم، الطبعة: الخامسة، 1416هـ.
نتیجه: این روایات از نظر سندی ضعیف است و استناد به روایت ضعیف، یا از عدم آگاهی شخص حکایت می کند و از بغض و کینه او نسبت به امام عصر عج الله تعالی فرجه الشریف .
با مشخص شدن ضعف روایت، نوبت به بحث های دلالی نمی رسد؛ اما برای روشن شدن بیشتر اذهان تلاش می کنیم که پاسخ های دیگری نیز از این روایات داده باشیم.
پاسخ دوم: حضرت مهدی برای هدایت مردم ظهور می کند و برای همگان رحمت است
روایاتی در منابع شیعه وجود دارد که بر طبق آن ها حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، برای همه عالمیان رحمت است و رحمت آن حضرت شامل همه جهانیان خواهد شد؛ تا جائی که تمام اهل زمین و آسمان از ظهور آن حضرت خوشحال می شوند.
روایاتی در کتاب های شیعه یافت می شود که بر طبق آن ها، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، از نظر اخلاق، سیرت و صورت شبیه ترین فرد نسبت به رسول خدا صلی الله علیه وآله است؛ همان طوری که آن حضرت رحمة للعالمین است و مظهر رحمت خداوند، حضرت مهدی علیه السلام نیز این چنین است .
حَدَّثَنَا أَبِی وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَی الْمُتَوَکِّلُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ قَالُوا حَدَّثَنا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیُّ وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی الْعَطَّارُ جَمِیعاً، قَالُوا: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی وَ إِبْرَاهِیمُ بْنُ هَاشِمٍ وَ أَحْمَدُ بْنُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیُّ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ بْنِ أَبِی الْخَطَّابِ جَمِیعاً قَالُوا: حَدَّثَنَا أَبُو عَلِیٍّ الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ السَّرَّادُ، عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْحُصَیْنِ، عَنْ أَبِی بَصِیرٍ، عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ آبَائِهِ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ، قَالَ:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ:
الْمَهْدِیُّ مِنْ وُلْدِی، اسْمُهُ اسْمِی، وَ کُنْیَتُهُ کُنْیَتِی، أَشْبَهُ النَّاسِ بِی خَلْقاً وَ خُلْقاً، تَکُونُ لَهُ غَیْبَةٌ وَ حَیْرَةٌ حَتَّی تَضِلَّ الْخَلْقُ عَنْ أَدْیَانِهِمْ، فَعِنْدَ ذَلِکَ یُقْبِلُ کَالشِّهَابِ الثَّاقِبِ، فَیَمْلَؤُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً.
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: فرزندم مهدی، نامش نام من است و کنیه اش کنیه من ، در خلقت و اخلاق شبیه ترین مردم نسبت به من است ، او غیبت و حیرتی دارد که خلق از دین خود گمراه شوند و این وقت است که چون شهاب ثاقب باز آید و زمین را پر از عدل و داد کند چنانچه پر از ظلم و جور شده باشد.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (متوفای381هـ)، کمال الدین و تمام النعمة، ص287، تحقیق: علی اکبر الغفاری، ناشر: مؤسسة النشر الاسلامی ( التابعة ) لجماعة المدرسین ـ قم، 1405هـ .
و خداوند در سوره قلم آیه شماره 4 در باره اخلاق رسول الله صلی الله علیه وآله می فرماید:
وَإِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیم . القلم/4.
و تو اخلاق عظیم و برجسته ای داری .
و باز در آیه دیگر می فرماید:
وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمین . الأنبیاء/107 .
ما تو را جز برای رحمت جهانیان نفرستادیم. (
و طبق این روایت، حضرت مهدی علیه السلام نیز دارای خلق عظیم است و برای همه جهان رحمت .
حال اگر رسول خدا صلی الله علیه وآله چنین کشتاری داشته است، حضرت مهدی علیه السلام نیز خواهند داشت و قطعا اشکالی نیز نباید داشته باشد . و اگر رسول خدا چنین کاری نکرده، حضرت مهدی نیز انجام نخواهد داد؛ چون او در سیرت و اخلاق شبیه ترین فرد نسبت به رسول خدا صلی الله علیه وآله است.
شیخ کلینی در کتاب شریف کافی و شیخ صدوق در کتاب عیون أخبار الرضا علیه السلام و ... آورده اند که حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، «رحمة للعالمین» است:
أُخْرِجُ مِنْهُ (علی بن محمد الهادی) الدَّاعِیَ إِلَی سَبِیلِی وَ الْخَازِنَ لِعِلْمِیَ الْحَسَنَ وَ أُکْمِلُ ذَلِکَ بِابْنِهِ م ح م د رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ عَلَیْهِ کَمَالُ مُوسَی وَ بَهَاءُ عِیسَی وَ صَبْرُ أَیُّوب .
... از او فرزندی به وجود آورم به نام «حسن» که مردم را به راه من دعوت می کند و خزانه دار گنجینه علم من است. سپس دینم را توسّط پسر او «م ح م د» که مایه رحمت همه جهانیان است کامل کنم، او برخوردار از کمال موسی، نورانیّت عیسی، صبر ایّوب بوده و سیّد و سرور همه اولیای من است
الکلینی الرازی، أبو جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 هـ)، الأصول من الکافی، ج1 ص 527 ، ناشر: اسلامیه ، تهران ، الطبعة الثانیة،1362 هـ.ش.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (متوفای381هـ)، عیون اخبار الرضا (ع)، ج2، ص 50، تحقیق: الشیخ حسین الأعلمی، ناشر: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات ـ بیروت ، 1404هـ ـ 1984م
در این روایت از حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف با عنوان «رحمة للعالمین» یاد شده است ، حال چطور می شود که «رحمة للعالمین» از هر هزار نفر 999 نفر را بکشد؟!
در روایت دیگر علامه مجلسی رضوان الله تعالی علیه از کتاب الهدایة الکبری به نقل از مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام نقل می کند که حضرت مهدی عج بعد از ظهورش برای اهل مکه سخنرانی کرده و در بخشی از آن می فرماید:
فَلَوْ لَا أَنَّ رَحْمَةَ رَبِّکُمْ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْ ءٍ وَ أَنَا تِلْکَ الرَّحْمَةُ لَرَجَعْتُ إِلَیْهِمْ مَعَکُمْ فَقَدْ قَطَعُوا الْأَعْذَارَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ فَیَرْجِعُونَ إِلَیْهِم .
اگر ملاحظه رحمت پروردگار نبود که همه اشیاء را گرفته و مظهر رحمتش نیز من می باشم، خودم با شما به سوی آنها باز میگشتم. زیرا آنها به کلی از خداوند و من فاصله گرفته و هر گونه پیوندی را قطع کرده اند.
المجلسی، محمد باقر (متوفای 1111هـ)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج 53، ص11، تحقیق: محمد الباقر البهبودی، ناشر: مؤسسة الوفاء - بیروت - لبنان، الطبعة: الثانیة المصححة، 1403هـ - 1983م.
طبق این روایت، حضرت حجت علیه السلام خود را مظهر رحمت خداوند معرفی کرده است؛ بنابراین نمی توان پذیرفت که آن حضرت از هر هزار نفر 999 نفر را بکشد .
همچنین روایات متعددی در کتاب های شیعه وجود دارد که با ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، تمام اهل آسمان و زمین و حتی پرندگان آسمان و ماهی های دریا شاد می شوند:
وَ عَنْهُ، عَنْ أَبِی عَلِیٍّ النَّهَاوَنْدِیِّ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ الْقَاسَانِیُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو مُسْلِمٍ مُحَمَّدُ بْنُ سُلَیْمَانَ الْبَغْدَادِیُّ، عَنْ أَبِی عُثْمَانَ، عَنْ هِشَامٍ، عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ)، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ): کَیْفَ أَنْتُمْ إِذَا اسْتَیْأَسْتُمْ مِنَ الْمَهْدِیِّ، فَیَطْلُعُ عَلَیْکُمْ صَاحِبُکُمْ مِثْلَ قَرْنِ الشَّمْسِ، یَفْرَحُ بِهِ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ.
فَقِیلَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ، وَ أَنَّی یَکُونُ ذَلِکَ؟
قَالَ: إِذَا غَابَ عَنْهُمْ الْمَهْدِیُّ، وَ أَیِسُوا مِنْهُ.
رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: چگونه هستید زمانی که از آمدن مهدی مأیوس می شوید؛ پس ناگهان صاحب شما همانند خورشید فروزان ظهور می کند؛ به طوری که تمام اهل زمین و آسمان خوشحال خواهند شد.
سؤال کردند: ای پیامبر خدا ! چه زمانی این اتفاق می افتد ، فرمود: زمانی که مهدی غائب شود و مردم از او مأیوس شوند.
الطبری الصغیر ، أبو جعفر محمد بن جریر بن رستم (متوفای ق5هـ)، دلائل الإمامة، ص 468، تحقیق و نشر: قسم الدراسات الإسلامیة مؤسسة البعثة ـ قم ، الطبعة : الأولی، 1413 هـ..
فیخرج من مکّة متوجّها إلی الشام، یفرح به أهل السماء و أهل الأرض و الطیر فی الهواء و الحیتان فی البحر».
از مکه خارج و به سوی شام حرکت می کند. با ظهور او، تمام اهل آسمان و زمین شاد می شوند؛ حتی پرنده های آسمان و ماهیان دریا .
سید بن طاووس الحسینی ، علی بن موسی بن جعفر بن محمد (متوفای664هـ)، التشریف بالمنن فی التعریف بالفتن المعروف بالملاحم و الفتن، ص281، ناشر: مؤسسة صاحب الأمر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ـ قم، الطبعة: اولی، 1416هـ
