کدام صلوات صحیح است؟؟؟؟؟؟؟
میدانیم که بسیاری از اهل تسنن وقتی که نام علی (علیهالسلام) را میبرند به جای (علیه السلام) میگویند :
«کرم الهه وجهه؛ خداوند مقامش را ارجمند کند.»
در حالی که در مورد سایر صحابه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) میگویند:
«رضی الله عنه؛ خدا از او راضی شود.»
زیرا خود آنها معتقدند که امام علی(علیهالسلام) گناهی نکرده است تا دربارهاش «رضی الله عنه» گفته شود،
بلکه باید درباره علی(علیهالسلام) گفت:
«خدا بر مقامش بیافزاید»
اینک این سؤال پیش میآید که چرا با ذکر نام علی(علیهالسلام) جمله «علیهالسلام» نمیگویند؟
برای پاسخ به این سؤال به مناظره زیر توجه کنید:
دکتر تیجانی، در مسیر خود از قاهره به عراق، در میان کشتی، دوستی دانشمند پیدا کرد به نام «استاد منعم» که از استادان دانشگاه و دانشمندان شیعه از اهالی عراق بود.
آن دو در کشتی با هم گفت و گو میکردند. و سپس در عراق به گفت و گو و مناظرات خود ادامه دادند.
یکی از مناظرات این بود که روزی در خانه «استاد منعم» در بغداد، چنین مناظره شد:
دکتر سماوی:
شما شیعیان مقام علی (علیهالسلام) را به قدری بالا میبرید که او را در ردیف پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) قرار میدهید،
یرا بعد از نام او به جای «کرم الله وجهه» و... جمله «علیه السلام» یا «علیه الصلاة و السلام» میگویید،
با اینکه سلام و صلوات مخصوص پیامبر(صلی الله علیه و آله) است. چنان که در قرآن میخوانیم:
«إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا؛
همانا خداوند و فرشتگان بر پیامبر درود میفرستند. ای کسانی که ایمان آوردهاید بر او درود بفرستید و سلام دهید و تسلیم فرمانش باشید.»
استاد منعم:
آری، دست گفتی! ما هنگامی که نام امیرمؤمنان علی(علیهالسلام) و سایر امامان معصوم(علیهمالسلام) را میبریم، «علیهالسلام) میگوییم،
دکتر سماوی:
استاد منعم:
«ان الله و ملائکته یصلون علی النبی...»
آیا تفسیر این آیه را خواندهای؟
هنگامی که این آیه نازل شد، جمعی از اصحاب از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پرسیدند:
پیامبر(صلی الله علیه و آله) در پاسخ فرمود: بگویید :
«اللهم صل علی محمد و آل محمد، کما صلیت علی ابراهیم و آل ابراهیم فی العالمین انک حمید مجید؛
خدایا! درود و رحمت بفرست بر محمد و آل محمد، همان گونه که بر ابراهیم و آل ابراهیم در میان جهانیان درود و رحمت فرستادی، تو ستوده والا هستی.»[19]
نیز فرمود:
«لا تصلوا علی الصلاة التبراء؛
هرگز بر من صلوات ناقص نفرستید.»
پرسیدند:
«صلوات ناقص چیست؟»
فرمود: اینکه فقط بگویید :
«اللهم صل علی محمد» (بدون دنباله آن) ناقص است،
بلکه بگویید:
«اللهم صل علی محمد و آل محمد» ، که صلوات کامل است [20]
در روایات متعدد آمده است که صلوات کامل بفرستید، و جمله «آل محمد» را در آخر آن حذف نکنید،
و حتی در تشهد نماز ، تمام فقهای اهل بیت (علیهمالسلام) آن را واجب میدانند، و از فقهای اهل تسنن ،
امام شافعی آن را در تشهد دوم نمازهای واجب، واجب میداند. [21]
جالب اینکه شافعی بر اساس همین فتوا، در شعر معروف خود چنین تصریح میکند:
کفـاکم من عـظـیم الـقدر انکم من لم یصل علیکم لا صلاة له [22]
ترجمه :
ای اهل بیت رسول خدا! دوستی شما فریضه و واجبی است که خداوند در قرآن، آن را نازل کرده است،
در مقام و عظمت شما همین بس که هر کس در نماز بر شما صلوات نفرستد، نمازش باطل است.»
دکتر سماوی در حالی که سخت تحت تأثیر قرار گرفته بود، و این گفتار مستدل بر قلبش نشسته بود
گفت:
در این جهت میپذیرم که آل محمد(صلی الله علیه و آله) شریک در صلوات پیامبر(صلی الله علیه و آله) هستند،
و ما هم وقتی که صلوات بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) میفرستیم، اصحاب و آل آن حضرت را نیز شریک در صلوات میسازیم،
ولی این را قبول نداریم که اگر تنها نام علی ذکر شد، بگوییم«علیهالسلام» یا «سلام خدا بر او».[23]
استاد منعم:
آیا کتاب صحیح بخاری را قبول دارید؟
دکتر سماوی:
آری، این کتاب را امامی عالی مقام از امامان مورد قبول اهل تسنن، تألیف کرده، و صحیحترین کتاب بعد از قرآن است.
استاد منعم کتاب صحیح بخاری را از کتابخانهاش آورد و صفحهای از آن را گشود و به من داد تا بخوانم.
دیدم در آن صفحه نوشته است:
فلان شخص ما را حدیث کرد، از فلان شخص دیگر و او از علی(علیهالسلام) ، من تا جمله «علیه السلام» را دیدم تعجب کردم، باور نمیکردم که حقیقت داشته باشد،
با خود میگفتم نکند این کتاب صحیح بخاری نباشد، سراسیمه بار دیگر آن را گرفتم و دقیق خواندم، دیدم همان است که دیده بودم، شک و تردیدم برطرف شد.
استاد منعم صفحه دیگری از کتاب صحیح بخاری را گشود که در آن نوشته بود:
«علی بن الحسین(علیهالسلام) ما را حدیث کرد.»
بعدا من بار دیگر با ناباوری کتاب صحیح بخاری را ورق زدم. دیدم در مصر توسط «انتشارات شرکت حلبی و فرزندان» چاپ شده است...
به هر حال راهی جز پذیرفتن حقیقت نداشتم. [24]
پی نوشتها :
---------------------
[19]- صحیح بخاری: ج 6، ص 51 ؛ صحیح مسلم: ج 1، ص 305.
[20] - الصواعق المحرقه: ص 144.
[21] - شرح نهج البلاغه: ابن ابی الحدید: ج 6، ص 144.
[22] - المواهب زرقانی: ج 7، ص 7 ؛ تذکره علامه: ج 1، ص 126.
[23] - مترجم گوید: در قرآن در آیه 130 سوره صافات میخوانیم: «سلام علی آل یاسین؛ سلام بر آل یاسین»
از ابن عباس نقل شده است که منظور از آل یاسین آل محمد(صلی الله علیه و آله) هستند. بنابراین مطابق قرآن،
رواست که با ذکر هر یک از امامان آل محمد(صلی الله علیه و آله) بگوییم: «علیهالسلام».
حتی افرادی که از علمای متعصب اهل تسنن مثل «ابن روزبهان» که به اشکال تراشی معروف است، قبول دارد که منظور از «آل یاسین» آل محمد(صلی الله علیه و آله) هستند.
جالب اینکه در سوره صافات بر افرادی مانند نوح، (آیه 79)و ابراهیم(آیه 109) و موسی و هارون(آیه 120) و همه مرسلین (آیه 182) سلام شده است.
از این مطالب میتوان فهمید که آل محمد(صلی الله علیه و آله) در ردیف پیامبران هستند.
و آیه مذکور با توجه به برتری محمد بر سایر پیامبران دلیل بر افضلیت و امامت آل محمد(صلی الله علیه و آله) است. (دلایل الصدق: ج 2، ص 398).
[24] - «آنگاه.... هدایت شدم»: ص 67-65 (با تلخیص و اقتباس).