دو فانوس پر نور برای پیاده روی اربعین
یک سفارش طلایی برای مؤمنان
همایش و پیاده روی میلیونی اربعین حسینی در خود پیام هایی را به همراه دارد، که از چشمان مصلحان و حق طلبان عالم پنهان نمانده است. از واقعه تلخ و هولناک سال61 هجری نزدیک به 1400 سال می گذرد، ولی با این حال این آتش عشق و محبت به امام حسین (علیه السلام) و اعلام برائت از قاتلان سرور و سالار شهیدان حضرت ابا عبد الله الحسین (علیه السلام) هر ساله بیش از پیش رونق می باید،[1] و پیام اصلاح طلبانه ی آن امام همام در اذهان آزادی خواهان و استکبار ستیزان عالم قوت بیشتر می یابد، صحنه های فوق العاده ای که در همایش اربعین حسینی در خبرگزاری ها و رسانه های دیداری و شنیداری منعکس می شود.
خدای متعال در سوره مبارکه حدید به مومنان یک سفارش طلایی می کند، سفارش و راهنمایی که رعایت آن می تواند انسان را در جاده های تاریک زندگی به خوبی راهبری و راهنمایی کند و آنها را به سعادت وخوشبختی واقعی برساند: خدای متعال در این خصوص می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ یُوْتِکُمْ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ؛ [سوره حدید، آیه28] اى کسانى که ایمان آورده اید، از خداى پروا کنید و به پیامبر او ایمان آورید تا شما را از بخشایش خود دو بهره دهد، و براى شما نورى قرار دهد که بدان راه [راست ] روید و شما را بیامرزد، و خدا آمرزگار و مهربان است.»
فانوسی از جنس تقوای الهی: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ»
یکی از پرفروغ ترین فانوس هایی که زائران اربعین حسینی، بلکه همه ی مسافران این دنیای پرفراز و نشیب، می بایست با خود به همراه داشته باشند، تقوای الهی است. این عنصر کارآمد، همچون ترمزی قوی در جاده زندگی، انسان را در فرو افتادن در پرتگاه های خطرناک گناه و بدرفتاری باز می دارد، و به آنها اجازه نمی دهد که هر رفتار ناشایستی از خود نشان دهند.
مسافران قبله ی دل ها، در جاده ی بهشتی کربلا، به خوبی می دانند، بدون بهره گیری از این فانوس قوی مقصد را گم می کنند و رفتاری از خود بروز می دهند که هیچ گونه همخوانی با کاروان حسینی ندارد. کسی که این سفر بهشتی تقوای الهی روزیش شود، بهترین توشه ی دنیا و آخرت را بدست آورده است؛ کما اینکه در روایتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) این چنین نقل شده است: «مَن رُزِقَ تُقىً فَقَد رُزِقَ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ؛ [2] هر کس تقوا روزى اش شود، خیر دنیا و آخرت روزى او شده است.»
فانوسی از جنس ایمان به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله): « وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ»
زائران سفر اربعین تنها محبان و شیعیان خاندان عصمت و طهارت نیستند؛ کما اینکه جاذبه ی مغناطیس حسینی، هر طایفه ای از سنی و شیعه، را عاشق پیوستن به کاروان حسینی کرده است. وجه مشترک این مذاهب عشق و محبت به پیامبر خوبی ها و ایمان به نبوت اوست. ایمان و محبت به پیامبر خوبی ها خود دارای لوازم مهمی است، لوازمی از جنس اخلاق و درستکاری؛ کما اینکه خدای متعال ایشان را بهترین اسوه در اخلاق و رفتار برای بندگان معرفی کرده است. خدای متعال در سوره مبارکه فتح لازمه ی این همراهی با پیامبر را این چنین بر می شمارد: « مُحَمَّد رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ تَراهُمْ رُکَّعاً سُجَّداً یَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سیماهُمْ فی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْراةِ وَ مَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظیماً؛ [سوره فتح، آیه 29] محمّد (صلی الله و علیه وآله) فرستاده خداست؛ و کسانی که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند؛ پیوسته آنها را در حال رکوع و سجود می بینی در حالی که همواره فضل خدا و رضای او را می طلبند؛ نشانه آنها در صورتشان از اثر سجده نمایان است؛ این توصیف آنان در تورات و توصیف آنان در انجیل است، همانند زراعتی که جوانه های خود را خارج ساخته، سپس به تقویت آن پرداخته تا محکم شده و بر پای خود ایستاده است و بقدری نموّ و رشد کرده که زارعان را به شگفتی وامی دارد؛ این برای آن است که کافران را به خشم آورد (ولی) کسانی از آنها را که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، خداوند وعده آمرزش و اجر عظیمی داده است.»
توضیح و تفصیل این آیه شریف و بیان نکات آن از عهده این متن خارج است، ولی بیان فضایل، ویژگی، برکات و لوازم همراهی با پیامبر خوبی ها و انعکاس آن در سفر اربعین، انسان را به حیرت می اندازد؛ چرا که این دریای خروشان از زوار حسینی اگر به راستی در تمام زمینه های دینی و اخلاقی خود را هم پیمان با پیامبر خوبی ها نمایند، جوشش این اتحاد و همبستگی چیزی جز رحمت الهی و خشم استکبار را به دنبال نخواهد داشت.« لِیَغیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ»
دستآورد و نتیجه این دو فانوس
خدای متعال در آیه 28 سوره حدید، نتیجه و دستآورد این تقوا و همراهی با پیامبر خوبی ها را، بهره مندی از نوری خاص معرفی می فرماید، نوری که به یقین باعث عبور از جاده تاریکی جهالت و حیرانی خواهد بود: «یُوْتِکُمْ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ». مفسران قرآن در خصوص این دو بهره، عبارات مختلفی را بیان کرده اند، ولی در بعضی تفاسیر و منابع روایی تأویل خاصی در خصوص این آیه شریف بیان شده است. «عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ یُوْتِکُمْ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ قَالَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ قَالَ إِمَامُ عَدْلٍ تَأْتَمُّونَ بِهِ وَ هُوَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ؛[3] ابو جعفر راجع به سخن خداوند: «یوتکم کفلین من رحمته» گفت: حسن و حسین «و یجعل لکم نورا تمشون به» گفت: امام عادلى که او را پیشواى خود قرار دهید، علىّ بن ابى طالب.»
پی نوشت ها:
[1]. نورى، حسین بن محمد تقى ، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 10، ص318، ح12083. «إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُوْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَدا».
[2]. پاینده، ابو القاسم ، نهج الفصاحه ص 769، ح 3015.
[3]. حسکانی، عبید الله بن عبدالله ، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج 2، ص309، ح945.