خوش اخلاقی را از کی یاد بگیریم؟؟؟

شهادت پیامبر عظیم الشأن اسلام { صلی الله علیه و آله } وشهادت امام حسن مجتبی و امام رضا علیهماالسّلام را بر تمامی پیروان راستینش تسلیت عرض می نماییم. مؤسسه  فرهنگی قرآنی خادم الرضا علیه السّلام زابل

« 1 » پیامبر صلى‏الله‏علیه ‏و‏آله :

... وَ ما یَمْنَعُکَ أنْ تُحِبَّ أنْ تَعیشَ حَمیدا وَ تَموتَ سَعیدا و اِنّما بُعِثْتُ عَلى تَمامِ مَحاسِنَ الأخْلاقِ؛(مجمع الزوائد، ج 8 ، ص 23 )

چه چیزى مانع توست که زندگى پسندیده و مرگ با سعادت را داشته باشى، چرا که من براى کامل نمودن اخلاق زیبا مبعوث شده‏ام .

« 2 » پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :

اَحَبُّکُمْ اِلَى اللّه‏ِ اَحْسَنُکُمْ اَخْلاقا؛(مجمع البیان، ج 10، ص 87 .)

محبوب‏ترین شما در نزد خدا، خوش اخلاق‏ترین شماست .

« 3 » امام صادق علیه‏السلام :

اِنَّ مِمّا یُزَیِّنُ الاِْسْلامَ الاَْخْلاقُ الْحَسَنَةُ فیما بَیْنَ النّاسِ؛(مشکاة الأنوار، ص 422.)

خوش اخلاقى در بین مردم، زینت اسلام است .

« 4 »  امام على علیه‏السلام :

عَوِّدْ اُذُنـَکَ حُسْنَ الاِْسْتِماعِ وَ لا تُصغِ اِلى ما لا یَزیدُ فى صَلاحِکَ استِماعُهُ فَاِنَّ ذلِکَ یُصدِئُ الْقُلوبَ وَ یوجِبُ الْمَذامَّ؛(غررالحکم، ح 6234 . )

گوش خود را به شنیدن خوبى‏ها عادت بده و به آنچه که به صلاح و درستى تو نمى‏افزاید گوش مسپار، زیرا این کار، دل‏ها را زنگار مى‏زند و موجب سرزنش مى‏شود .

« 5 »  امام صادق علیه‏السلام :

 

اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الاَْخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِ اَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکْرُ اللّه‏ِ کَثیرا؛(معانى الأخبار، ص 191، ح 2. )

آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن .

« 6 » امام على علیه‏السلام :

عَوِّدْ نَفْسَکَ الْجَمیلَ فَبِاعْتیادِکَ اِیّاهُ یَعودُ لَذیذا؛(شرح‏نهج البلاغه، ابن ابى‏الحدید، ج20، ص266، ح92. )

خودت را به کارهاى زیبا عادت بده که اگر به آنها عادت کنى، برایت لذت بخش مى‏شوند .

« 7 » امام على علیه‏السلام :

ما اَصْعَبَ اِکْتِسابَ الْفَضائِلِ وَ اَیْسَرَ اِتْلافَها؛(شرح‏نهج‏البلاغه، ابن ابى الحدید، ج20، ص 259، ح38.)

فضائل اخلاقى و صفات پسندیده چه به سختى به دست مى‏آیند و چه آسان از دست مى‏روند .

« 8 » امام سجاد علیه‏السلام :

قُلْتُ لِعَلىِّ بْنِ الْحُسَینِ علیه‏السلام اَخْبِرنىِ بِجَمیعِ شَرایِـعِ الّدینِ، قالَ علیه‏السلام : قَوْلُ الْحَقِّ وَ الْحُکْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ؛(خصال، ص 113، ح 90. )

به امام سجّاد علیه‏السلام عرض کردم: مرا از تمام دستورهاى دین آگاه کنید، امام علیه‏ السلام فرمودند: حقگویى، قضاوت عادلانه و وفاى به عهد .

« 9 »  پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :

اَلا اُنَـبِّـئُـکُمْ بِخیارِکُمْ؟ قالوا: بَلى یا رَسولَ اللّه‏ِ. قالَ اَحاسِنُـکُم اَخْلاقا اَ لْمُوَطِّـئُونَ اَکْنافا، اَ لَّذینَ یَأْلِفونَ وَ یُؤْلَفونَ ؛(بحارالأنوار، ج 71، ص 396، ح 76. )

آیا شما را از بهترین افرادتان خبر ندهم؟ عرض کردند: چرا، اى رسول خدا. حضرت فرمودند: خوش اخلاق‏ترین شما، آنان که نرمخو و بى‏آزارند، با دیگران انس مى‏گیرند و از دیگران انس و الفت مى‏پذیرند .

« 10 » امام على علیه‏السلام :

رَأْسُ الْعِلْمِ التَّمْییزُ بَیْنَ الاَْخْلاقِ وَ اِظْهارُ مَحْمودِها وَ قَمْعُ مَذْمومِها؛(غررالحکم، ح 5267. )

بالاترین درجه دانایى، تشخیص اخلاق از یکدیگر و آشکار کردن اخلاق پسندیده و سرکوب اخلاق ناپسند است.

« 11 »  امام صادق علیه‏السلام :

مَنْ اَحْسَنَ خُلْقَهُ اَحَبَّهُ الاَْخْیارُ وَ جانَبَهُ الفُجّارُ؛(مستدرک الوسائل، ج 8 ، ص 449. )

انسان خوش اخلاق، از دوستى مردمان خوب برخوردار است و از تعرّض آدم‏هاى نابکار در امان است .

« 12 » امام صادق علیه‏السلام :

وَ قَدْ سُئِلَ عَنْ مَکارِمِ الاَْخْلاقِ: اَلْعَفْوُ عَمَّنْ ظَـلَمَکَ وَ صِلَةُ مَنْ قَطَعَکَ وَ اِعْطاءُ مَنْ حَرَمَکَ وَ قَوْلُ الْحَقِّ وَ لَوْ عَلى نَفْسِکَ؛(معانى الأخبار، ص 191، ح 1. )

درباره مکارم اخلاق سؤال شد، فرمودند : گذشت از کسى که به تو ظلم کرده، رابطه با کسى که با تو قطع رابطه کرده، عطا به آن کس که از تو دریغ داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد .

« 13 »  امام حسن عسکرى علیه‏السلام :

کَفاکَ اَدَبا تَجَـنُّـبُکَ ما تَـکْرَهُ مِنْ غَیْرِکَ؛(بحارالأنوار، ج 78، ص 377. )

براى ادب تو همین بس که آنچه را از دیگران نمى‏پسندى، از آن دورى کنى .

 « 14 » امام حسین علیه‏السلام :

لا تَقولَنَّ فى اَخیکَ المُؤْمِنِ اِذا تَوارى عَنْکَ اِلاّ ما تُحِبُّ اَنْ یَقولَ فیکَ اِذا تَوارَیْتَ عَنْهُ؛(بحارالأنوار، ج 78، ص 127. )

وقتى که برادر دینى‏ات از تو جدا شد، سخنى پشت سر او نگو، مگر این که دوست دارى او در پشت سر تو آن را بگوید .

« 15 »   پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله :

ثَلاثٌ مَنْ لَمْ تَکُنْ فیهِ فَلَیْسَ مِنّى وَ لا مِنَ اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ. قیلَ: یا رَسولَ اللّه‏ِ، وَ ما هُنَّ؟ قالَ: حِلْمٌ یَرُدُّ بِهِ جَهْلَ الْجاهِلِ وَ حُسْنُ خُلْقٍ یَعیشُ بِهِ فِى النّاسِ وَ وَرَعٌ یَحْجُزُهُ عَنْ مَعاصِى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ؛(خصال، ص 145، ح 172. )

سه چیز است که هر کس نداشته باشد نه از من است و نه از خداى عزّوجلّ. عرض شد: اى رسول خدا! آنها کدامند؟ فرمودند: بردبارى که به وسیله آن جهالت نادان را دفع کند، اخلاق خوش که با آن در میان مردم زندگى کند و پارسایى که او را از نافرمانى خدا باز دارد .