قانون عمومى مرگ
آیه
کلُ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ وَ نَبْلُوکمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیرِ فِتْنَةً وَ إِلَینا تُرْجَعُونَ [1]
ترجمه
هر نفسی چشنده مرگ است و ما شما را با مبتلا کردن به بدی هاو خوبی ها آزمایش می کنیم و بسوی ما باز گردانده می شوید.
نکته ها:
حضرت علی علیه السلام دربارۀ«نَبْلُوکمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیرِ» فرمودند: سلامتی و غنی، خیر، و بیماری و فقر، شرّ است و هر دو برای امتحان می باشد. [2]
سیمای مرگ در قرآن و روایات
1- آمادگی برای مرگ، نشانۀاولیای خداست. «إِنْ زَعَمْتُمْ أَنَّکمْ أَوْلِیاءُ لِلَّهِ مِنْ دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ»[3]
2- جایگاه مرگ در زندگی انسان ها همچون گردنبند بر روی سینۀدختران است. «خطّ الموت علی وُلد آدم مَخطّ القلاده علی جید الفتاة»[4]
3- مرگ، پایان راه نیست، بلکه به منزلۀتغییر در حیات و شیوۀزندگی است، مانند لباسی که تعویض می شود. [5]
4- هر کس از انسان ها به نحوی از این جهان رخت برمی بندند، بعضی با سخت ترین حالات و عدّه ای مثل بو کردن گل. [6]
5- ترس انسان از مرگ مانند ترس راننده ای است که یا سوخت ندارد «آه من قلة الزاد و طول الطریق»، [7] یا بار قاچاق و کالای ممنوعه حمل می کند (گناهکار است) و یا آمادۀرانندگی نیست، وگرنه ترس چرا؟
پیام ها:
1- سنّت الهی بر جاوید نبودن انسان در این جهان است. ما جَعَلْنا لِبَشَرٍ. . . الْخُلْدَ
2- اگر بنا باشد انسانی در دنیا همواره زنده بماند، آن شخص، پیامبر صلی الله علیه و آله خواهد بود. «أَ فَإِنْ مِتَّ فَهُمُ الْخالِدُونَ»
3- گرچه خیر و شر، هر دو ابزار آزمایش اند، ولی آزمایش با تلخی ها مناسب تر است. «نَبْلُوکمْ بِالشَّرِّ وَ الْخَیرِ» (شاید تقدّم «شرّ» نیز به همین مناسبت باشد)
4- آزمایشات الهی سخت و مهم است. نَبْلُوکمْ . . . فِتْنَةً
5- با مرگ، نیست و نابود نمی شویم. «إِلَینا تُرْجَعُونَ»[8]
پی نوشت ها
[1] سوره أنبیاء، آیه 35
[2] مستدرک، ج 2، ص 149.
[3] جمعه، 6.
[4] این تشبیه از امام حسین علیه السلام در آستانهى سفر به کربلا است.
[5] بحار، ج 6، ص 154.
[6] بحار، ج 6، ص 152.
[7] نهج البلاغه، حکمت 77.
[8] محسن قرائتى، تفسیر نور، 10جلد، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن - تهران، چاپ: 4، 1389.