راه های مقابله با عیب جویان
1- نصیحت
با توجه به این که همه انسان ها عیوبی دارند و کسی بی عیب نیست، لازم است عیب جویان را نصیحت نموده و متوجه عیوبشان نماییم.
حضرت علی (ع) فرمودند:
عَجِبْتُ لِمَنْ ینْکرُ عُیوبَ النَّاسِ وَ نَفْسُهُ أَکثَرُ شَی ءٍ مَعَاباً وَ لَا یبْصِرُهَا[1]
در شگفتم از کسی که عیوب مردم را بد می شمارد و خودش معایب بیشتری دارد، ولی آنها را نمی بیند.
یا من یعیبُ الناس و عیبُه متَشعّب
کم فیک مِن عیب و انت تعیب
ای کسی که عیب جویی می کنی و عیوب مختلف خود را نمی بینی، آیا می دانی چقدر در تو عیب وجود دارد، و با این حال عیب جویی می کنی؟
2- عدم مجالست
افراد عیب جو همانند مگسانی هستند که روی آلودگی ها می نشینند و تنها جنبه های منفی را می بیینند.
امام علی (ع) در این باره فرمودند:
إِیاک وَ مُعَاشَرَةَ مُتَتَبِّعِی عُیوبِ النَّاسِ فَإِنَّهُ لَمْ یسْلَمْ مُصَاحِبُهُمْ مِنْهُم[2]
از معاشرت با عیب جویان بپرهیز؛ زیرا همنشین آنها، از عیب جویی آنها در امان نمی ماند.
همچنین فرمودند:
لِیکنْ أَبْغَضُ النَّاسِ إِلَیک وَ أَبْعَدُهُمْ مِنْک أَطْلَبُهُمْ لِمَعَایبِ النَّاس[3]
باید دشمن ترین مردم، نزد تو و دورترین آنها از تو، کسانی باشند که بیشتر در صدد یافتن عیوب مردم هستند.
3- بی اعتنایی
راه دیگری که برای جلوگیری از اشاعه فحشا و مبارزه با عیب جویان وجود دارد، بی اعتنایی به کسانی است که می خواهند با شایعه پراکنی و عیب جویی از دیگران، شخصیت آنها را خرد کنند.[4]
پی نوشت ها
[1] . تصنیف غررالحکم، ص 234.
[2] . غررالحکم، ج 2، ص 160.
[3] . غررالحکم، ح 7378؛ نهج البلاغه، نامه 53.
[4] . نقطه هاى آغاز در اخلاق عملى، آیه الله مهدوى کنى، ص 234.