چرا در نماز جماعت مأموم حمد و سوره را قرائت نمی کند؟
1- یکی از اسرار نماز جماعت تبعیت از امام است که نوعی تمرین ولایت مداری و اتحاد بر تبعیت از امام عادل است.
2- نماز جماعت که به صورت گروهی برگزار می شود، یک نفر امام و دیگران تابع و پیرو او هستند. در قرآن می خوانیم:
«وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّکمْ تُرْحَمُونَ»[1]؛ «و چون قرآن خوانده می شود، گوش بدان فرا دهید و خاموش مانید، امید که بر شما رحمت آید».
واژه «أنصتوا» از ماده «انصات»، به معنای سکوت توأم با گوش دادن است.
در برخی روایات نیز آمده است: هنگامی که در نماز جماعت هستید و امام جماعت مشغول قرائت قرآن (خواندن حمد و سوره) می باشد، بر شما لازم است که به او گوش داده و سکوت اختیار کنید. [2] البته این حکمت بیشتر با نمازهایی که بلند خوانده می شوند، مانند نماز صبح و مغرب و عشا، سازگار است؛ از این رو فقها فتوا داده اند که در همین نمازها چنان چه مأموم صدای امام جماعت را نشنود، می تواند خود به قرائت بپردازد. [3] امّا در مورد نمازهایی که آهسته خوانده می شوند، مانند ظهر و عصر در روایات آمده است که قرائت حمد و سوره همه مأمومین تنها به امام اختصاص یافته و بر عهده او است. [4]
3- اگر بنا بود حمد و سوره را مأمومین بخوانند، سر و صدای آنان در بین نمازها موجب اختلال در نظم جماعت و از بین رفتن تمرکز و حضور قلب افراد در نماز می گشت.
پی نوشت ها
[1] . أعراف(7)، آیه 204 ..
[2] . ر. ک: سیّدهاشم بحرانى، تفسیر البرهان، ج 2، ص 57؛ شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 2، ص 20 ..
[3] . ر. ک: سیّدمحمدحسن بنىهاشمى خمینى، توضیحالمسائل مراجع، ج 1، ص 822، مسئله 1462 ..
[4] . سعید شمس، پرسمان قرآنى نماز، سبط اکبر، پاییز 1387 ش، سوم، ص 290 ..
