چند نکته مهم درباره غنا

1- دسیسه های شیطانی در ترویج غنا

شیاطین چون نتوانسته اند مستقیماً در مقابل فرامان های الهی بایستند و معاصی را نزد اهل دین جایز و حلال شمارند، همیشه در تلاش بوده اند که بتوانند با توجیهاتی محرمات را حلال و حتی واجب نمایند.

غنا و موسیقی از این دایره جدا نیست، و حتی در عصر ائمه علیهم السلام احادیثی جعل نموده اند تا این معصیت ترویج یابد، توجه کنید.

«عبد العلی» می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: برخی خیال می کنند رسول خدا ترانه «جئناکمْ جئناکم حیونا حیونا نحیکم»، را جایز شمرده است، امام صادق علیه السلام در پاسخ وی می فرمایند: آنها دروغ گفتند.

«کذَّبُوا»

و سپس آیاتی در مذمت غنا تلاوت فرمود.^[1]

«یونس» از اصحاب امام هشتم می گوید: از امام رضا علیه السلام پرسیدم: عباسی می گوید شما غنا را جایز شمرده اید؟

امام در پاسخ وی می فرمایند:

«کذَّبَ الزِّنْدیقُ ما هکذا قُلْتُ لَهُ، سَألَنی عَنِ الغِناءِ، فَقُلْتُ انّ رَجُلًا اتی ابا جَعْفَرٍ فَسَألَهُ عَنِ الْغِناءِ فَقال: یا فُلانُ اذا مَیزَ اللَّهُ بَینَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ فَاینَ یکونُ الغِناءُ؟ قالَ مَعَ الْباطِلِ، فَقال: قَدْ حَکمْتَ»^[2]

کافر دروغ گفته، من چنین نگفتم، او از غنا پرسید، من گفتم: کسی نزد امام باقر علیه السلام آمد و از وی همین مسأله را پرسش نمود، حضرت فرمود: اگر خداوند بین حقّ و باطل جدائی اندازد، غنا با کدامیک خواهد بود؟ سائل گفت: با باطل خواهد بود، امام فرمود: جواب مطابق حکمت دادی.

2- حکم تعلیم غنا

تعلیم و ترویج هر فعل حرامی معصیت می باشد و تعلیم غنا نیز از این قانون کلی مستثنی نیست.

قال الصادق علیه السلام:

«لایحِلُّ بَیعُ الْغِناءِ وَ لا شِرائُهُ، وَ اسْتماعُهُ نِفاقٌ وَ تَعَلُّمُهُ کفْرٌ»^[3]

خرید و فروش ترانه(کنیزی که ترانه خواند) حرام و شنیدن ترانه نفاق و یاد دادن آن کفر است.

3- حرمت اجرت ترانه خوانها

اعطا و مزد و اجرت به زن و مرد ترانه خوان حرام می باشد و استفاده از آن اجرت برای آنان و غیر آنها نیز حرام است.

قال الصادق علیه السلام:

«المُغَنِیةُ مَلْعُونَةٌ، مَلْعُونٌ مَنْ اکلَ کسْبَها»^[4]

ترانه خوان مورد لعن بوده و آنکه از اجرت کسب وی بخورد مطرود رحمت الهی است.

صدوق رحمة اللَّه علیه در من لایحضره الفقیه آورده است:

«اجْرُ الْمُغَنِّی وَ الْمَغَنِیةُ سُحْتٌ»^[5]

اجرت و مزد مرد و زن ترانه خوان باطل و حرام است.

4- غنا در عروسی

غنا در مجلس عروسی با حفظ شئونات دیگر اسلام چون عدم اختلاط مرد و زن، عدم استماع مردان، استفاده نکردن از آلات موسیقی، دروغ و افتراء در اشعار، پرهیز از صدابرداری و فیلم برداری برای استماع و رویت نامحرم، مشروع می باشد واحادیثی نیز بر حلیت آن و استثناء این قسم از غنای حرام وارد شده است.

قال الصادق علیه السلام:

«اجْرُ الْمُغَنِیةِ الَّتی تَزِفُّ الْعَرائِسَ لَیسَ بِهِ بَأسٌ»^[6]

اجرت خواننده ای که در مجالس عروسی می خواند( با حفظ شروط برگرفته از روایات دیگر) اشکالی ندارد.

ولی بهرحال به واسطه مخالفت برخی فقهاء در جواز غنا مجالس عروسی و بیان دلیل ها قابل توجّه، احتیاط در این زمینه برای کسانی که می خواهند خود را از شبهات بازدارند، قابل سفارش است.

5- پیشگوئی آخرالزمان

متأسفانه بسیاری از معاصی و از جمله غنا و موسیقی به صورتی گسترده در جامعه منتشر گشته است و با تأسف بیشتر، توجیهات واهی و سست برخی بدون توجه به عواقب مخرّب آن، موجب ترویج هرچه بیشتر آن شده است.

شیرینی تمام برنامه های صدا و سیمای کشورهای اسلامی موسیقی و ترانه است به طوری که گوئی امروزه این دو بدون آنها نمی توانند حیات داشته باشند. و البته اینها همه سند صداقت و حقانیت سخنان پیامبر مکرم صلی الله علیه و آله در بیان پیشگوئی آینده می باشد.

قال رسول اللَّه صلی الله علیه و آله:

«یظْهَرُ فی امَّتی الْخَسْفُ وَ الْقَذْفُ، قالُوا: مَتی ذلِک؟ قال: اذا ظَهَرَتِ الْمَعازِفُ وَ القَیناتُ وَ شُرْبُ الْخُمُورِ»^[7]

در امت من فرو رفتن در زمین و سنگ باران ظاهر می گردد، اصحاب عرض کردند: چه وقتی محقق می شود؟ حضرت فرمودند: وقتی آلات موسیقی و زنان خواننده آشکار و مشروبات نوشیده شود.

آن وجود نازنین صلی الله علیه و آله در مورد شیوه قرائت قرآن فرموده است: زمانه ای می رسد که قرآن را به شیوه غنا می خوانند:

«اقْرَئُوا الْقُرْآنَ بِالْحانِ الْعَرَبِ وَ اصْواتِهُا، وَ ایاکمْ وَ لُحُونَ اهْلِ الْفِسْقِ وَ اهْلِ الْکبائِرِ، فَانَّهُ سَیجی ءُ مِنْ بَعْدی اقْوامٌ یرَجِّعُونَ الْقُرْآنَ تَرْجیعَ الْغِناءِ وَ النَّوحِ الرَّهْبانِیةِ، لا یجُوزُ تَراقِیهُمْ، قُلُوبُهُمْ مَقْلُوبَةٌ وَ قُلُوبُ مَنْ یعْجِبُهُ شَأنُهُمْ»^[8]

قرآن را با لحن و صوت عربی بخوانید، و از لحن اهل گناه و کبائر بپرهیزید. زیرا بعد از من قومی می آیند که آن را چون ترانه و صدای زنان نوحه گر و رهبانان در گلو می چرخانند، قرآن از حلقوم آنان فراتر نرفته و قلوب آنها و هرکسی که کارشان را می پسندد و عملشان او را شگفت زده می کند، واژگون است.

6- پاداش ترک

خداوند سبحان برای کسی که از لذّت استماع غنا چشم بپوشد و آن را برای خدا و فقط برای او و اطاعت امرش ترک گوید نعمتی چنین در نظر گرفته است.

«یاسر» خادم امام رضا علیه السلام از آن حضرت نقل می کند:

«مَنْ نَزَّهَ نَفْسَهُ عَنِ الْغِناءِ فَانَّ فِی الجَنَّةِ شَجَرَةً یأمُرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الرِّیاحَ انْ تُحَرِّکها، فَیسْمَعُ مِنْها صَوْتاً لَمْ یسْمَعْ مِثْلَهُ، وَ مَنْ لَمْ یتَنَزَّهْ عَنْهُ لَمْ یسْمَعْهُ»^[9]

کسی که از شنیدن ترانه بپرهیزد، در بهشت درختی است که خدای عزّ و جّل به باد امر می کند تا آن را حرکت دهد، پس آن شخص از درخت صدائی می شنود که تاکنون نشنیده است. و البته کسی که خود را در دنیا از صدای حرام باز ندارد، در بهشت آن صدا را نمی شنود.

پی نوشت ها

[1] وسایل الشیعه- جلد 12- صفحه 228.

[2] وسایل الشیعه- جلد 12- 227.

[3] مستدرک الوسایل- جلد 13- صفحه 221.

[4] فروع کافى- جلد 5- صفحه 120.

[5] وسایل الشیعه- جلد 12- صفحه 228.

[6] فروع کافى- جلد 5- صفحه 120.

[7] وسایل الشیعه- جلد 12- صفحه 231.

[8] وسایل الشیعه- جلد 4- صفحه 858.

[9] وسایل الشیعه- جلد 12- صفحه 236.