آیا فتنه فقط باعث گرفتاری است؟؟؟

همه گرفتارى ها و گشایش ها آزمایش است .

امام صادق علیه السلام :

 ما مِن قَبضٍ و لا بَسطٍ ،  إلاّ و للّه ِِ فیهِ المَنُّ و الابتِلاءُ

هیچ گرفتگى و هیچ گشایشى نیست، مگر این که خدا را در آن نواختن و آزمودن است.

( التوحید : ۳۵۴/۱ )

امام صادق علیه السلام :

ما مِن قَبضٍ و لا بَسطٍ  ، إلاّ و للّه ِِ فیهِ مَشِیَّةٌ و قَضاءٌ و ابتِلاءٌ .

هیچ گرفتارى و هیچ گشایشى نیست، مگر این که خدا را در آن خواست و حکم و آزمایشى است.

( بحار الأنوار : ۵/۲۱۶/۵ )

امام صادق علیه السلام :

 لیسَ شیءٌ فیهِ قَبضٌ أو بَسطٌ مِمّا أمَرَ اللّه ُ بهِ أو نَهى عَنهُ  ، إلاّ و فیهِ مِن اللّه ِ عَزَّ و جلَّ ابتِلاءٌ و قَضاءٌ .

هیچ گرفتگى یا گشایشى در آنچه خدا بدان امر کرده یا از آن نهى نموده است صورت نگیرد، مگر این که خداوند عزّ و جلّ را از این کار آزمایش و حُکمى است.

( التوحید : ۳۵۴/۳ )

امام صادق علیه السلام :

 لیسَ للعَبدِ قَبضٌ و لا بَسطٌ مِمّا أمَرَ اللّه ُ بهِ أو نَهَى اللّه ُ عَنهُ ،  إلاّ و مِن اللّه ِ فیهِ ابتِلاءٌ .

 در آنچه خداوند بدان امر فرموده یا از آن نهى کرده است، براى بنده هیچ گرفتگى و گشایشى صورت ندهد، مگر این که خدا را در این کار آزمایشى است .

( بحار الأنوار : ۵/۲۱۷/۷ )

آزموده شدن مردم به وسیله یکدیگر :

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

الفَقیرُ عندَ الغَنیِّ فِتنَةٌ  و الضَّعیفُ عندَ القَویِّ فِتنَةٌ ···

تهیدست براى توانگر مایه آزمایش است و ناتوان براى توانمند··· .

( کنز العمّال : ۲۵۰۶۳ )

کمک گرفتن از خدا در بعضى از فتنه ها :

امام باقر و امام صادق علیهما السلام ـ درباره آیه « پروردگارا ! ما را براى قوم ستمگر [وسیله ]آزمایش قرار مده » ( یونس : ۸۵ ) ـ فرمودند :

لا تُسَلِّطْهُم علَینا ،  فَتَفتِنَهُم بنا .

براى آزمودن ستمگران، آنان را بر ما مسلّط مگردان.

( بحار الأنوار : ۵/۲۱۶/۲ )

امام صادق علیه السلام :

 ما کانَ مِن ولدِ آدمَ مؤمنٌ إلاّ فَقیرا  و لا کافِرٌ إلاّ غَنیّا .

حتّى جاءَ إبراهیمُ علیه السلام فقالَ :

« رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتنَةً لِلَّذینَ کَفَرُوا » .

 فَصَیَّرَ اللّه ُ فی هؤلاءِ أموالاً و حاجَةً  و فی هؤلاءِ أموالاً و حاجَةً .

از فرزندان آدم هیچ مؤمنى نبود، مگر این که تهیدست بود و هیچ کافرى نبود  ، مگر این که توانگر بود .

تا آن که ابراهیم علیه السلام آمد و عرض کرد :

« پروردگارا! ما را وسیله آزمایش براى کسانى که کافر شده اند  قرار مده » .

پس  خداوند در میان مؤمنان، توانگر و نیازمند قرارداد و در میان کافران نیز توانگر و تهیدست .(   4.الممتحنة : ۵.    )

( الکافی : ۲/۲۶۲/۱۰-  المیزان فی تفسیر القرآن : ۱۹/۲۳۳و  المیزان فی تفسیر القرآن : ۱۰/۱۱۴ )

ترسناکترین فتنه ها :

امام على علیه السلام :

الوَلَهُ بالدنیا أعظَمُ فِتنَةٍ
شیفتگى به دنیا، بزرگترین فتنه است.

( غرر الحکم : ۱۲۱۰ )

الغارات : امام على علیه السلام در خطبه اى که در نهروان ایراد کرد فرمود :

 أیّها الناسُ ! أمّا بعدُ ،  أنا فَقَأتُ عَینَ الفِتنَةِ و لم یَکُن أحَدٌ لِیَجتَرئَ علَیها غَیری ···

فقامَ إلیهِ رجُلٌ آخَرُ فقالَ : یا أمیرَ المؤمنینَ ! حَدِّثْنا عنِ الفِتَنِ ؟

قالَ : إنَّ الفِتَنَ إذا أقبَلَت ، شَبَّهَت ، و إذا أدبَرَت،  نَبَّهَت .

یُشَبِّهنَ مُقبِلاتٍ و یُعرَفنَ مُدبِراتٍ .

إنَّ الفِتَنَ تَحومُ کالرِّیاحِ یُصِبنَ بَلَدا و یُخطِئنَ اُخرى .

ألا إنّ أخوَفَ الفِتَنِ عِندی علَیکُم فِتنَةُ بَنی اُمیَّةَ .

 اى مردم ! پس از حمد و ثناى الهى، این من بودم که چشم فتنه را در آوردم و جز من کسى جرأت این کار را نداشت···

مردى دیگر برخاست و عرض کرد :اى امیر مؤمنان ! از فتنه ها برایمان بگو ؟

حضرت فرمود : همانا فتنه ها هرگاه روى آورند، شبهه انگیزند و چون از میان بروند، آگاه و هشیار کنند .

وقتى مى آیند، حق و باطل را مشتبه مى سازند و وقتى مى روند، شناخته مى شوند.

فتنه ها همچون گردبادها حرکت مى کنند و [ در سر راه خود ] به شهرى برمى خورند و از شهرى نمى گذرند .

بدانید که به نظر من ، وحشتناکترین فتنه اى که بر شما مى گذرد ،   فتنه بنى امیّه است.

( الغارات: ۱/۶ و ص۹ و ص۱۰، و راجع نهج البلاغة: الخطبة ۹۳ )

کسانى که از فتنه ها به سلامت مى رهند .

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

طُوبى لِلمُخلِصینَ  .  اُولئکَ مَصابیحُ الهُدى تَنجَلی عَنهُم کلُّ فِتنَةٍ ظَلماءَ

خوشا به حال مخلصان . آنان چراغهاى هدایتند و هر فتنه تارى از آنها برطرف مى شود.

( الترغیب و الترهیب : ۱/۵۴/۵ )

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

سَتَکُونُ فِتَنٌ یُصبِحُ الرجُلُ فیها مؤمِنا و یُمسِی کافِرا ،

 إلاّ مَن أحیاهُ اللّه ُ تعالى بالعِلمِ .

 به زودى فتنه هایى پدید خواهد آمد که بر اثر آنها انسان شب خود را با ایمان به صبح مى رساند و روزش را در حالى به شب مى رساند که کافر است ،  

مگر کسى که خداوند متعال او را به دانش زنده کرده باشد.

( کنز العمّال : ۳۰۸۸۳ )

امام على علیه السلام :

اعلَمُوا أنّهُ مَن یَتَّقِ اللّه َ ،  یَجعَلْ لَهُ مَخرجا مِن الفِتَنِ  و نورا مِن الظُّلَمِ .

 بدانید که هر کس تقواى الهى در پیش گیرد، خداوند براى او راه خروجى از فتنه ها قرار دهد و نورى در تاریکیها.

( نهج البلاغة : الخطبة ۱۸۳ )

امام على علیه السلام :

أیُّها الناسُ! شُقُّوا أمواجَ الفِتَنِ بِسُفُنِ النجاةِ .

اى مردم! امواج فتنه ها را باکشتیهاى نجات بشکافید.

( نهج البلاغة : الخطبة ۵ )

فتنه هایى که باید آرزوى آنها را داشت .

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : 

لا تَکرَهُوا الفِتنَةَ فی آخِرِ الزمانِ ؛

فإنّها تُبِیرُ المُنافِقینَ

در آخر الزمان فتنه را ناخوش نداشته باشید؛

زیرا آن فتنه ها منافقان را نابود مى سازد.

( کنز العمّال : ۳۱۱۷۰ )

امام صادق علیه السلام :

تَمَنَّوُا الفِتنَةَ ؛

ففیها هَلاکُ الجَبابِرَةِ  و طَهارَةُ الأرضِ مِن الفَسَقَةِ .

 آرزومند فتنه باشید؛

زیرا فتنه موجب نابودى ستمگران و پاک شدن زمین از [ لوث وجود ] فاسقان است.

( تنبیه الخواطر : ۲/۸۷ )

آدمى را همین فتنه بس !

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

کَفى بِالمَرءِ فی دِینِهِ فِتنَةً أن یَکثُرَ خَطَؤهُ و یَنقُصَ عَمَلُهُ  و تَقِلَّ حَقیقَتُهُ .

جِیفَةٌ باللَّیلِ  بَطّالٌ بِالنَّهارِ . کَسولٌ هَلوعٌ رَتُوعٌ .

 براى دین انسان همین فتنه بس که خطایش بسیار باشد و عملش کاستى پذیرد و حقیقتش اندک باشد.

مردارِ شب باشد و بیکاره روز  .  تنبل و بى حوصله و تن پرور باشد.

( کنز العمّال : ۴۳۸۳۹ )

گوناگون :

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

 لَیَغشَیَنَّ اُمَّتِی مِن بَعدی فِتَنٌ کَقِطَعِ اللیلِ المُظلِمِ .

 یُصبِحُ الرجُلُ فیها مؤمِنا و یُمسِی کافِرا  و یُمسِی مؤمِنا و یُصبِحُ کافِرا .

یَبیعُ أقوامٌ دِینَهُم بعَرَضٍ مِن الدنیا قَلیلٍ .

پس از من فتنه هایى همچون پاره هاى شب تار امّتم را فرا پوشاند .

چندان که آدمى بر اثر آنها شب مؤمن باشد و روز کافر . روز مؤمن باشد و شب کافر .

مردمانى دین خود را به اندک متاعى از دنیا مى فروشند.

( کنز العمّال : ۳۰۸۹۳ )

امام على علیه السلام :

دَوامُ الفِتَنِ ، مِن أعظَمِ المِحَنِ
 

ادامه یافتن فتنه ها، از بزرگترین رنج و محنتهاست.

( غرر الحکم : ۵۱۴۰ )

امام على علیه السلام :

قد لَعَمرِی ،  یَهلِکُ فی لَهَبِ الفِتنَةِ المؤمنُ  و یَسلَمُ فیها غیرُ المُسلمِ .

به جان خودم سوگند، که در لهیب فتنه مؤمن نابود مى شود و غیر مسلمان جان سالم به در مى برد.

( غرر الحکم : ۶۶۸۵ )

مَن شَبَّ نارَ الفِتنَةِ  ، کانَ وَقودا لها .

هر کس آتش فتنه را برافروزد، خود آتشگیره آن شود.

(غرر الحکم : ۹۱۶۳ )

امام على علیه السلام :

لا تَقتَحِمُوا ، ما استَقبَلتُم مِن فَورِ الفِتنَةِ ،   و أمِیطُوا عن سَنَنِها   و خَلُّوا قَصدَ السَّبیلِ لَها .

 هرگاه فتنه رو به شما آورد  ،  خود را در آن میفکنید و از سر راه آن کنار روید  و وسط راه را برایش خالى کنید.

( غرر الحکم : ۱۰۳۷۹ )

 

امام على علیه السلام :

والٍ ظَلومٌ غَشومٌ  ، خَیرٌ مِن فِتنَةٍ تَدُومُ .

 زمامدار ستمکار و بی رحم ، بهتر از فتنه ( هرج و مرجى ) است که دائمى باشد.

(غرر الحکم : ۱۰۱۰۹ )

 

امام على علیه السلام ـ در نامه خود به حارث هَمْدانى ـ فرمود:

و إیّاکَ و مَقاعِدَ (مَعاقِدَ) الأسواقِ ؛

فإنّها مَحاضِرُ الشیطانِ و مَعاریضُ الفِتَنِ .

 از پاتوقهاى بازارها بپرهیز ؛  

که آن جا جایگاههاى حضور شیطان است و نمایشگاه هاى فتنه ها .

( نهج البلاغة : الکتاب ۶۹ )

امام على علیه السلام :

کُنْ فی الفتنَةِ کَابنِ اللَّبونِ ؛

لا ظَهرٌ فَیُرکَبَ  و لا ضَرعٌ فیُحلَبَ (فَیُحتَلَبَ) .

به گاهِ فتنه همچون شتر نر دو ساله باش ؛

 که نه پشت [ و نیرویى ] دارد که بر او سوار شوند و نه پستانى که از آن شیر دوشند.

(  نهج البلاغة : الحکمة ۱ )

میزان الحکمه جلد نهم.