تفسیر آیه 85 سوره آل عمران

🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَحمنِ الرَحیم🌺

«وَ إِلَىٰ مَدْیَنَ أَخَاهُمْ شُعَیْبًا ۗ قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَیْرُهُ ۖ قَدْ جَاءَتْکُم بَیِّنَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ ۖ فَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَالْمِیزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا ۚ ذَٰلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ»

و به سوى مدین، برادرشان شعیب را (فرستادیم). گفت: «اى قوم من! خدا را بپرستید که جز او معبودى براى شما نیست. دلیل روشنى از طرف پروردگارتان براى شما آمده است. بنابراین، حقّ پیمانه و وزن را ادا کنید. و از اموال مردم کم نگذارید.
و در روى زمین، بعد از آن که (در پرتو ایمان و دعوت انبیا) اصلاح شده است، فساد نکنید. این براى شما بهتر است اگر باایمان هستید.

(سوره مبارکه اعراف/ آیه ۸۵)

❇️تفســــــیر ❇️

رسالت شعیب در مدین
در این آیات، پنجمین قسمت از سرگذشت اقوام پیشین و درگیرى انبیاء بزرگ با آنان، یعنى قوم شعیب (علیه السلام) مطرح شده است.
شعیب(علیه السلام) که نسبش طبق تواریخ با چندین واسطه به  ابراهیم (علیه السلام) مى رسد، به سوى اهل  مدین  مبعوث گردید.
مدین از شهرهاى شام بود، مردمى تجارت پیشه و مرفه داشت که در میان آنها بت پرستى و همچنین تقلب و کم فروشى در معامله کاملاً رایج بود.
شرح درگیرى این پیامبر بزرگ، با اهل  مدین  در سوره هاى متعددى از قرآن مخصوصاً سوره هود و شعراء آمده است و ما به پیروى از قرآن مجید در ذیل آیات سوره هود به خواست خدا در این زمینه مشروحاً بحث خواهیم کرد و در اینجا تنها فشرده قسمتى از این ماجرا را طبق آیات فوق بیان مى کنیم.
🌼🌼🌼
در این آیه، خداوند مى فرماید: ما به سوى مردم مدین، برادر آنها شعیب را فرستادیم (وَ إِلى مَدْیَنَ أَخاهُمْ شُعَیْباً).
جمعى از مفسران، مانند مرحوم  طبرسى  در مجمع البیان  و  فخر رازى در تفسیر معروف خود، نقل کرده اند که مدین  در اصل، نام یکى از فرزندان ابراهیم خلیل(علیه السلام) بوده، و چون فرزندان و نواده هاى او در سرزمینى در طریق  شام  سکونت اختیار کردند به نام مدین نامیده شد.
در این که چرا تعبیر به أَخاهُم (برادرشان) شده است، در ذیل آیه ۶۵ همین سوره توضیح دادیم.
پس از آن، اضافه مى کند: شعیب دعوت خود را همانند پیامبران دیگر از مسأله توحید شروع کرد و  صدا زد اى قوم من! خداوند یگانه را بپرستید که هیچ معبودى جز او براى شما نیست (قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهغَیْرُهُ).
و افزود: این حکم، علاوه بر این که فرمان عقل است، به وسیله  دلائل روشنى که از طرف خداوند براى شما آمده  نیز اثبات شده است (قَدْ جائَتْکُمْ بَیِّنَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ).
در این که این  بَیِّنَه (دلیل روشن) چگونه چیزى بوده است، در آیات فوق سخنى از آن به میان نیامده، ولى ظاهر این است که اشاره به معجزات شعیب است.
🌼🌼🌼
این پیامبر بزرگ، پس از دعوت به توحید، به مبارزه با مفاسد اجتماعى و اخلاقى و اقتصادى آنها برخاسته، نخست آنان را که آلوده به کم فروشى و تقلب و تزویر در معامله بودند از این کار باز مى دارد و مى گوید:  اکنون که راه خدا براى شما آشکار شده حق پیمانه و وزن را ادا کنید و از حقوق مردم چیزى کم نگذارید (فَأَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمیزانَ وَلاتَبْخَسُوا النّاسَ أَشْیاءَهُمْ).
روشن است نفوذ هر گونه خیانت و تقلب در امر معاملات، پایه هاى اطمینان و اعتماد عمومى را که بزرگ ترین پشتوانه اقتصادى ملت ها است متزلزل و ویران مى سازد، و ضایعات غیر قابل جبرانى براى جامعه به بار مى آورد.
به همین دلیل، یکى از موضوعات مهمى که شعیب(علیه السلام) روى آن انگشت گذاشت، همین موضوع بود.
سپس به یکى دیگر از کارهاى خلاف آنها اشاره کرده مى فرماید: در روى زمین بعد از آن که در پرتو ایمان و کوشش هاى انبیاء اصلاح شده است، فساد نکنید (وَ لاتُفْسِدُوا فِی الأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها).
مسلّم است که از تولید فساد، اعم از فساد اخلاقى یا بى ایمانى یا ناامنى، هیچ کس بهره اى نمى گیرد، لذا در آخر آیه اضافه مى کند:  این به سود شما است اگر ایمان داشته باشید  (ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ).
گویا اضافه کردن جمله إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ اشاره به این است که این دستورات اجتماعى و اخلاقى، هنگامى ریشه دار و ثمربخش خواهد بود که از نور ایمان روشن گردد، اما اگر بدون پشتوانه ایمان باشد و تنها روى یک سلسله مصالح مادى تکیه کند، دوام و بقائى نخواهد داشت.

(تفســــــیر نمونه، ذیل آیه ۸۵ سوره مبارکه اعراف)