متن حدیث:
حقّ المؤمن علی أخیه
عَنِ الْمُعَلَّی بْنِ خُنَیسٍ، قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیهِ السَّلَامُ: مَا حَقُّ الْمُؤْمِنِ عَلَی الْمُؤْمِنِ؟
قَالَ: إِنِّی عَلَیک شَفِیقٌ، إِنِّی أَخَافُ أَنْ تَعْلَمَ وَ لَا تَعْمَلَ، وَ تُضَیعَ وَ لَا تَحْفَظَ.
قَالَ: فَقُلْتُ لَهُ: لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.
وقَضَی رَبُّک ألّا تَعبُدُوا إلّا إیاهُ وبِالوالِدَینِ إحساناً إمّا یبلُغَنَّ عِندَک الکبَرَ أحَدُهُما أو کلاهُما فلا تَقُل لَهُما اُفٍّ ولا تَنهَرهُما وقُل لَهُما قولاً کریماً، واخْفِض لَهُما جَناحَ الذُّلُّ مِنَ الرَّحمَةِ وقُل رَبِّ ارحَمْهُما کما رَبَّیانی صَغیراً
و پروردگار تو مقرّر کرد که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. اگر یکی از آن دو، یا هر دو، در کنار تو به سالمند رسیدند، به آنها [حتّی ]اُفّ مگو و به آنان پرخاش مکن و با آنها به شایستگی سخن گوی و از سرِ مهربانی، بال فروتنی بر آنان بگستر و بگو: پروردگارا! آن دو را رحمت کن، چنان که مرا در خُردی پروردند
اسراء، آیه ۲۴ - ۲۳.
امام علی علیه السلام:
بِرُّ الوالِدَینِ أکبَرُ فَریضَةٍ
نیکی به پدر و مادر، بزرگ ترین فریضه است
لَو أمَرتُ أحَداً أن یسجُدَ لأِحَدٍ لأَمَرتُ المَرأةَ أن تَسجُدَ لِزَوجِها
اگر قرار بود دستور دهم کسی در برابر کسی سجده کند، به زن دستور می دادم تا شوهرش را سجده کند
بحار الأنوار، ج ۱۰۳، ص ۲۴۶.
پیامبرصلی الله علیه وآله:
ما مِن امرَأةٍ رَفَعَت مِن بَیتِ زَوجِها شَیئاً مِن مَوضِعٍ إلی مَوضِعٍ تُریدُ بِهِ صَلاحاً إلّا نَظَرَ اللَّهُ إلَیها و مَن نَظَرَ اللَّهُ إلَیهِ لَم یعَذِّبهُ
هر زنی که در خانه شوهر خود به قصد سامان دادن کارهای خانه چیزی را جا به جا کند خداوند به او نظر می کند و هر که خداوند به او نظر کند عذابش نمی دهد
أحسَنُ النّاسِ إیماناً أحسَنُهُم خُلُقاً و ألطَفُهُم بِأهِلهِ
باایمان ترین مردم، خوش اخلاق ترینِ آنها و مهرورزترین شان با خانواده خود است
بحار الأنوار، ج ۷۱، ص ۳۸۷.
پیامبرصلی الله علیه وآله:
رَحِمَ اللَّهُ والِداً أعانَ وَلَدَهُ عَلی بِرِّهِ
خداوند رحمت کند پدری را که فرزندش را بر نیکی کردن بر خود کمک کند
روایاتی است که بطور کلّی و بدون بیان نمودن هیچ خصوصیتی در لزوم مسواک زدن وارد شده و به کسی که آن را ترک کند هشدار داده است تا جایی که امام (علیه السلام ) ترک کننده مسواک را از مردم ندانسته است (جزء مردم نیست ).
به امام صادق (علیه السلام ) گفته شد آیا این خلق را که می بینی همه شان از مردم هستند؟ فرمود: ((رها کن آن مردمی که مسواک را ترک می کنند)).
اظهار محبت بیشتر به همسر، نشانه ایمان بیشتر
1- پیامبرخدا صلی الله علیه و آله می فرمایند: «کلّما ازداد العبد ایماناً ازداد حبّاً للنساء؛ هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت وی به زن ها نیز زیاد می شود. »(1)
2- امام صادق علیه السلام می فرمایند: «کلّ مَن اشتدّ لنا حبّاً اشتد للنساء حبّاً؛ هر کس بیشتر دوستدار ما (خاندان عصمت و طهارت) باشد، به زن ها (همسرش) نیز بیشتر دوستی می کند. »(2)
تحریم آزار رساندن به مؤمن
1- هشام بن سالم گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که می فرمود: خدای عزّ و جل فرماید: آن که بنده مؤمن مرا بیازارد به من اعلان جنگ دهد. و هر که بنده مؤمن مرا اکرام نماید از خشم و غضب من آسوده خاطر باشد.
برخی از موارد افزایش روزی و زوال فقر عبارتند از:
قال علی علیه السلام:
«شُکرُ الْمُنْعِمِ یزیدُ فِی الرِّزْقِ»[1]
شکر نعمت، روزى را مىافزاید.
عوامل فقر به دو دسته فردی و اجتماعی قابل تقسیم هستند.
قال علی علیه السلام:
«انّ الْاشْیاءَ لَمَّا ازْدَوَجَتْ ازْدَوَجَ الْکسَلُ وَ الْعَجْزُ فَنُتِجا بَینَهُما الْفَقْرُ»[1]
اشیاء وقتی به هم پیوستند، کسالت و ناتوانی با هم قرین شدند و فقر از آنها زائیده شد.
