تعداد آیات: 128
مکی یا مدنی: مکی
نام های دیگر سوره: النعم
«بطور کلى میتوان گفت که محتواى این سوره را امور زیرتشکیل میدهد که به شکل جالب و متناسبى با هم آمیخته شده است :
1- بیش از همه بحث از نعمتهاى خداوند در این سوره به میان آمده و آنچنان ریزه کاریهاى آن تشریح گردیده که حس شکرگزارى هر انسان آزاده اى را بیدار میکند، و از این راه اورا به آفریننده این همه نعمت و موهبت نزدیک مى سازد.
این نعمتها شامل نعمتهاى مربوط به باران ، نور آفتاب ، انواع گیاهان و میوه ها و موادغذائى دیگر، و حیواناتى که خدمتگزار انسانها هستند و منافع و برکاتى که از این حیوانات عائد انسان مى شود و انواع وسائل زندگى و حتى نعمت فرزند و همسر، وخلاصه شامل انواع طیبات میگردد. و درست به همین علت است که بعضى آنرا سوره (نعم ) (جمع نعمت ) نامیده اند.
ولى مشهور و معروف در نامگذارى این سوره همان سوره نحل است ، چرا که ضمن بر شمردن نعمتهاى گوناگون الهى اشارهاى کوتاه و پر معنى و عجیب به زنبور عسل کرده ، مخصوصا روى ماده غذائى مهمى که از آن عائد انسانها
مى شود، و نشانه هاى توحیدى که در زندگى این حشره وجود دارد تکیه نموده است .
2- بخش دیگرى از آن از دلائل توحید و عظمت خلقت خدا، و معاد، و تهدید مشرکان و مجرمان بحث میکند.
3- قسمت دیگرى از آن از احکام مختلف اسلامى همانند دستور به عدل و احسان و هجرت و جهاد و نهى از فحشاء و منکر و ظلم و ستم و پیمانشکنى و همچنین دعوت به شکرگزارى از نعمتهاى او سخن مى گوید، و در همین رابطه از ابراهیم قهرمان توحید به عنوان یک بنده شکرگزار در چند آیه نام می برد.
4- بخش دیگرى از بدعتهاى مشرکان سخن مى گوید و در همین رابطه ، مثلهاى حسى جالبى ذکر میکند.
5- و بالاخره در قسمت دیگرى انسانها را از وسوسه هاى شیطان بر حذر میدارد.»
تفسیرنمونه ج11 ص171
فضائل سوره نحل
ابی بن کعب عن النبی صلی الله علیه وآله وسلم قال: من قرأها لم یحاسبه الله تعلی بالنعم التی انعمها علیه فی دار الدنیا و اعطی من الاجر کالذی مات و احسن الوصیة و ان مات فی یوم تلاها أو لیلة کان له من الاجر کالذی مات فاحسن الوصیة.
مجمع البیان ج4، ابتدای تفسیر سوره نحل
از نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله وسلم نقل شده: هر که سوره نحل را قرائت نماید، خدای بلند مرتبه هر نعمتی را که به او داده است حساب نکند و اجر او به اندازه کسی است که بمیرد و وصیتی از خود به یادگار گذارد و اگر در آن روز بمیرد او را چندان ثواب است مانند کسی که در هنگامه مرگ به بهترینها وصیت کند.
عن ابی جعفر علیه السلام قال: من قرأ سورة النحل فی کل شهر کغی المغرم و سبعین نوعا من انواع البلاء أهونه الجنون و الجذام و البرص و کان مسکنة فی جنة عدن و هی وسط الجنان.
روایت از امام باقر علیه السلام: هر کس سوره نحل را در هر ماه یک بار بخواند از زیان مالی (قرض) در دنیا و نیز از هفتاد نوع بلا که سبک ترین آنها دیوانگی و جذام و پیسی باشد ایمن باشد و مسکنش در آخرت در بهشت عدن(محلی در وسط بهشت) باشد.
مجمع البیان ج4، ابتدای تفسیر سوره نحل
آثار و برکات سوره نحل
1) جهت غلبه بر دشمنان
اگر کسی سوره مبارکه نحل را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بنویسد و با خود دارد همه دشمنان مسخر او گردند.
خواص آیات قران کریم ص100
2) جهت برکت محصول
هُوَ الَّذِی أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً لَّکُم مِّنْهُ شَرَابٌ وَمِنْهُ شَجَرٌ فِیهِ تُسِیمُونَ ﴿۱۰﴾ یُنبِتُ لَکُم بِهِ الزَّرْعَ وَالزَّیْتُونَ وَالنَّخِیلَ وَالأَعْنَابَ وَمِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿۱۱﴾
اگر کسی با ایمان 7 بار این دو آیه را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بنویسد و بر کاسه ای آب بخواند و آن آب را بر مزارع و اشجار بپاشد برکت بسیار مشاهده کند و از همه آفات محفوظ بماند.
خواص آیات قران کریم ص100
3) جهت زیاد شدن شیرمادر
وَإِنَّ لَکُمْ فِی الأَنْعَامِ لَعِبْرَةً نُّسْقِیکُم مِّمَّا فِی بُطُونِهِ مِن بَیْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ لَّبَنًا خَالِصًا سَآئِغًا لِلشَّارِبِینَ ﴿۶۶﴾
اگر زنی بخواهد که شیرش زیاد شود این آیه را برآب بنویسد و بیاشامد.
درمان با قرآن، محمدرضا کریمی ص50
ختومات مجرب
از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام منقول است:
اگر کسی بخواهد که دشمنان خود را متفرق سازد سوره مبارکه نحل را 21 بار با نیت خالص و توجه به خدا و معنی ان بخواند و به روایتی 108 بار بخواند بزودی دشمنانش متفرق و پراکنده می شوند.
خواص آیات قران کریم ص100
