احکام جامع روزه از ده مرجع تقلید 7
زن باردار
۱۱۱: زن باردارى که نتوانسته روزه بگیرد، تکلیفش چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى و نورى: اگر روزه براى جنین ضرر داشته است، باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و اگر براى خودش ضرر داشته، بنابر احتیاط واجب باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر حال روزه ها را باید قضا کند.[۲۰۰]
آیات عظام بهجت، سیستانى و فاضل: افزون بر قضاى روزه ها، باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد؛ خواه روزه براى جنین ضرر داشته باشد، یا براى خودش. [۲۰۱]
آیات عظام تبریزى، مکارم و وحید: اگر روزه براى جنین ضرر داشته است، باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و اگر براى خودش ضرر داشته، پرداخت کفّاره واجب نیست و در هر حال روزهها را باید قضا کند.[۲۰۲]
آیه اللَّه صافى: اگر روزه براى جنین ضرر داشته است، بنابر احتیاط واجب باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و اگر براى خودش ضرر داشته، پرداخت کفّاره واجب نیست و در هر حال روزه ها را باید قضا کند.[۲۰۳]
۱۱۲: روزه گرفتن براى زن باردار- که نمى داند روزه براى جنین ضرر دارد- چه حکمى دارد؟
همه مراجع: اگر بر اثر روزه، خوف ضرر بر جنین داشته باشد، نباید روزه بگیرد.[۲۰۴]
۱۱۳: زن باردارى که به جهت حمل و شیردهى نتوانسته روزه ماه رمضان و قضاى آن را تا سال بعد بگیرد؛ آیا تکلیف قضا از او ساقط مى شود و حکم مریض را دارد؟
همه مراجع: خیر، هر زمان توانایى پیدا کرد، باید روزه ها را قضا کند و حکم مریض را ندارد.[۲۰۵]
روزه زن شیرده
۱۱۴: تکلیف زنى که شیر مى دهد، چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى و نورى: اگر گرفتن روزه باعث کمى شیر او و ناراحتى بچه شود، یا براى خودش ضرر داشته باشد؛ روزه براى او واجب نیست و در صورت اول باید براى هر روز، یک مد طعام به فقیر بدهد و در فرض دوم این امر احتیاط واجب است و در هر حال روزه ها را باید قضا کند.[۲۰۶]
آیات عظام بهجت، سیستانى و فاضل: اگر گرفتن روزه باعث کمى شیر او و ناراحتى بچه شود، یا براى خودش ضرر داشته باشد؛ روزه براى او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر حال روزه ها را باید قضا کند.[۲۰۷]
آیات عظام تبریزى، صافى، مکارم و وحید: اگر گرفتن روزه باعث کمى شیر او و ناراحتى بچه شود، یا براى خودش ضرر داشته باشد؛ روزه براى او واجب نیست و در صورت اول باید براى هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد و در هر حال روزه ها را باید قضا کند.[۲۰۸]
جلوگیرى از عادت ماهیانه
۱۱۵: اگر در ایام عادت، از قرص یا آمپول جلوگیرى استفاده کند؛ آیا روزه او صحیح است؟
همه مراجع: اگر عادت نشود، روزه صحیح است.[۲۰۹]
زن حائض
۱۱۶: اگر زن حائض در ماه رمضان، پیش از اذان صبح از حیض پاک شود، تکلیف او چیست؟
همه مراجع: اگر براى غسل وقت دارد، باید غسل کند و اگر وقت تنگ است، باید تیمّم کند و روزه اش صحیح است. اگر از روى عمد، غسل یا تیمم نکند، روزه اش باطل است و باید کفّاره بدهد.[۲۱۰]
۱۱۷: اگر زن حائض، در ماه رمضان غسل حیض را فراموش کند و بعد از یک یا چند روز متوجه شود، آیا باید روزه اش را قضا کند؟
همه مراجع (به جز بهجت و مکارم): خیر، روزه ها صحیح است و قضا ندارد.[۲۱۱]
آیه اللَّه بهجت: باید روزهها را قضا کند.[۲۱۲]
آیه اللَّه مکارم: بنابر احتیاط واجب، باید روزه ها را قضا کند.[۲۱۳]
تبصره: بهتر است در فرض یاد شده، روزه ها را قضا کند.
۱۱۸: اگر زن روزه دار در روز، خون حیض مشاهده کند، تکلیف روزه اش چگونه است؟
همه مراجع: روزه باطل مى شود و باید بعد از ماه رمضان، قضا کند.[۲۱۴]
نذر روزه حائض
۱۱۹: خانمى نذر کرده بود که چند روز اول ماه شعبان را روزه بگیرد؛ ولى در این چند روز عادت ماهیانه شد؛ تکلیف او چیست؟
همه مراجع (به جز مکارم و وحید): اگر صیغه شرعى خوانده، باید در ایام عادت ماهیانه روزه نگیرد و در زمان دیگرى، قضاى آن را به جا آورد.[۲۱۵]
آیات عظام مکارم و وحید: اگر صیغه شرعى خوانده، باید در ایام عادت ماهیانه روزه نگیرد و بنابر احتیاط واجب، در زمان دیگرى قضاى آن را به جا آورد.[۲۱۶]
روزه دختر بچه ها
۱۲۰: دخترى که به حد بلوغ رسیده، ولى به واسطه ضعف بنیه، نمى تواند روزه بگیرد و قضاى آن را تا دو سه سال به جا آورد، تکلیف او چیست؟
همه مراجع (به جز مکارم و تبریزى): اگر گرفتن روزه براى او ضرر دارد، یا تحمل آن برایش زحمت و مشقّت زیاد دارد، روزه بر او واجب نیست؛ ولى ترک آن به صرف برخى عذرها، جایز نیست و هر زمان توانست باید قضاى آن را به جا آورد.[۲۱۷]
آیه اللَّه تبریزى: اگر گرفتن روزه براى او ضرر دارد، یا تحمل آن برایش زحمت و مشقت زیاد دارد، روزه واجب نیست و اگر تا ماه رمضان سال بعد، ضعف او برطرف شد، باید قضاى آن را به جا آورد و اگر نتوانست، باید براى هر روز یک مد طعام (تقریباً ده سیر)، به فقیر بدهد و قضاى روزه لازم نیست؛ ولى اگر فدیه ممکن نبود، باید هر زمان که توانست روزه ها را قضا کند.[۲۱۸]
آیه اللَّه مکارم: در فرض یاد شده، روزه بر او واجب نیست و باید براى هر روز یک مد طعام بدهد و قضاى این روزه ها هم بر او واجب نیست.[۲۱۹]
روزه و بلوغ
۱۲۱: کسى که نمى داند روزههایى که در ایام جوانى خورده، قبل از هنگام بلوغ بوده یا نه؛ آیا قضاى آنها واجب است؟
همه مراجع: اگر نمى داند، چیزى بر عهده او نیست.[۲۲۰]
[۲۰۰]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۷۲۸؛ دفتر: خامنه اى
[۲۰۱]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۷۲۸
[۲۰۲]. همان، م ۱۷۲۸؛ وحید، توضیح المسائل، م ۱۷۳۶
[۲۰۳]. صافى، توضیح المسائل، م ۱۷۲۸
[۲۰۴]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۷۲۸؛ العروه الوثقى، ج ۲، فصل ۱۱
[۲۰۵]. بهجت، وسیله النجاه، ج ۱، م ۱۱۵۷؛ مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۴۴۳؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتاءات، ۷۴۷ و دفتر: همهمراجع
[۲۰۶]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۷۲۹؛ دفتر: خامنه اى
[۲۰۷]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۷۲۹
[۲۰۸]. همان، م ۱۷۲۹؛ وحید، توضیح المسائل، م ۱۷۳۷
[۲۰۹]. امام، استفتاءات، ج ۱، س ۳۹؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۵۶۳؛ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۵۱۲؛ دفتر: همه مراجع
[۲۱۰]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۳۷؛ وحید، توضیح المسائل، م ۱۶۴۵؛ العروه الوثقى، ج ۲، المفطرات ۵۵، الفصل السادس
[۲۱۱]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۴۱؛ وحید، توضیح المسائل، م ۱۶۴۹
[۲۱۲]. استفتاءات، ج ۲، س ۲۸۳۵
[۲۱۳]. مکارم، تعلیفات على العروه، المفطرات، م ۵۰
[۲۱۴]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۴۰؛ وحید، توضیح المسائل، م ۱۶۴۸
[۲۱۵]. توضیح المسائل مراجع، م ۲۶۵۷؛ خامنه اى، استفتاء، س ۱۰۹۷
[۲۱۶]. توضیح المسائل مراجع، م ۲۶۵۷؛ وحید، توضیح المسائل، م ۲۷۲۱
[۲۱۷]. امام، استفتاءات، ج ۱، روزه، س ۷۶ و ۸۸؛ خامنه اى، اجوبه الاستفتاءات، س ۷۳۱، ۷۳۲؛ فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۵۶۸؛ صافى، جامع الاحکام، ج ۱، س ۴۹۱، ۴۹۸؛ نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۲۸۹۳؛ دفتر: بهجت و وحید
[۲۱۸]. تبریزى، صراط النجاه، ج ۲، س ۴۵۸ و ۱۵۱۹
[۲۱۹]. مکارم، استفتاءات، ج ۲، س ۴۳۹
[۲۲۰]. امام، استفتاءات، ج ۱، روزه، س ۳۸؛ دفتر: همه مراجع
پی نوشت :
