توبه زبیر عاصى‏

آورده‏اند که مردى از نزدیکان سلطان محمود- که او را زبیر عاصى‏ مى‏گفتند- مردى خونخوار و بدکردار و به ظلم و فسق مشهور بود. روزى به شکار رفته بود و هوا بسیار گرم بود. در مراجعت از شکار، گذارش به نزدیک عبادتگاه مرد عارفى افتاد. از اسب فرود آمد و بدان‏جا رفت و سلام کرد. شیخ جواب او را نداد. لحظه‏اى نشست، سپس پرسید:

چرا جواب سلام مرا ندادى و به قول خدا و رسول صلى الله علیه و آله عمل نکردى. شیخ فرمود: من به حکم خدا و رسول عمل کردم که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود:  «هر کس به ظالمى سلام کند از روى اختیار، ایمان از او برود و بازگشت نکند تا چهل روز». خداوند غافل نیست از عمل ظالمان و فاسقان و آنچه مى‏کنند، مى‏بیند و مى‏داند. این کلام پر الهام در دل زبیر عاصى اثر کرد و دل سختش چون موم نرم شد. زبیر گفت: اى مرد بزرگوار! نصیحتى که مجرمان و عاصیان را به راه آورد و ایشان را به کار آید، بفرمایید که از نفس مبارک شما اثر بخشد. فرمود: اى زبیر بدان که خداى را دو سراى است: یکى باقى و دیگرى فانى. بهتر آن است که به سراى فانى سر فرود نیاورى و نظر بر عالم باقى دارى که گفته‏اند: «رأس کلّ خطیئة حبّ الدنیا».

         ملک عقبى خواه کوخرّم بود             ذره زان چون همه عالم بود

         جهد کن تا در میان این نشست             ذره زان عالمت آید به دست‏

چون زبیر این موعظه شنید، بگریست، و در آن مجلس به شرف «توبوا الى اللَّه توبة نصوحا» مشرّف گردید. در همان اوقات توفیق، رفیق او گشته احرام زیارت بیت اللَّه الحرام بست و روانه مکه معظمه شد و توبه‏اش را کامل نمود در جرگه مردان حق وارد گردید.[1]

پی نوشت:

[1] . کلیات جامع التثمیل، ص 132- 134