آثار گناه – گرفتاری و رنج

آیه:

وَمَا أَصَابَکم مِن مُصِیبَةٍ فَبِمَا کسَبَتْ أَیدِیکمْ وَیعْفُوا عَن کثِیرٍ[1]

ترجمه:

و هر مصیبتی به شما رسد پس به خاطر دستاورد شماست؛ و بسیاری (از خطاهای شما) را می بخشد

نکته ها و اشاره ها:

1.مصیبت ها و مشکلات زندگی انسان چند گونه اند: اول، مصیبت هایی که در اثر اعمال خود انسان گریبان گیر او می شوند و پیامد گناهان و خطاهای او و نوعی مجازات در مورد سهل انگاری ها و گناهان او هستند و موجب بیداری انسان و دفع غفلت ها می شوند.

دوم، مصیبت هایی که برای آزمایش انسان ها هستند که اگر انسان در برابر آنها استقامت و صبر و شکر کند، به تکامل روحی و شکوفایی استعدادها و مقامات معنوی نایل می شود؛[2] مثل مصیبت هایی که به پیامبران و اولیای الهی می رسد.

2.در حدیثی از امام علی علیه السلام روایت شده که فرمودند:

بلا برای ستمکار تأدیب و برای مؤمن امتحان و برای پیامبران درجه و برای دوستان خدا کرامت است.[3]

3.رابطه ی بین اعمال انسان با بروز مشکلات و مصیبت ها، رابطه ای قراردادی و اعتباری نیست، بلکه رابطه ای تکوینی و حقیقی است؛ یعنی کیفرها و مصیبت ها بازتاب طبیعی و تکوینی اعمال انسان اند.

 از دست دیگران چه شکایت کند کسی سیلی به دست خویش زند بر قفای خویش

 دزد از جفای شحنه چه فریاد می کند گو گردنت نمی زند الّا جفای خویش

 چندین چراغ دارد و بیراهه می رود بگذار تا بیفتد و بیند سزای خویش

 (سعدی)

4.در حدیثی از امام علی علیه السلام روایت شده که فرمودند:

هیچ ملتی از آغوش ناز و نعمت زندگی گرفته نشد مگر به واسطه ی گناهانی که انجام دادند؛ زیرا خدا به بندگانش ستم روا نمی دارد و اگر مردم در موقع نزول بلاها و سلب نعمت ها با صدق نیت به پیشگاه خدا تضرع کنند و بادل های پراشتیاق و آکنده از مهر خدا، از او در خواست جبران کنند، مسلماً آنچه از دست آنان رفته است را بازمی گرداند و هرگونه مفسده ای را برای آنان اصلاح می کند.[4]

5.در حدیث دیگری از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت شده که فرمودند:

آیه ی (فوق) بهترین آیه در قرآن است. ای علی! هر خراشی که از چوبی برتن انسان وارد می شود و هر لغزش قدمی بر اثر گناهی است که از او سر زده است.[5]

6.هیچ کسی نمی تواند از قانون حتمی مکافات اعمال خویش بگریزد و خدا را عاجز سازد، بلکه انسان ها هیچ سرپرستی برای به دست آوردن منافع و هیچ یاوری برای دفع زیان ندارند.[6]

آموزه ها و پیام ها:

1.هر چه می کشید از دست خود می کشید.

2.مشکلات شما پیامد کردار شماست (پس در اعمال خود تجدید نظر کنید).

3.اگر خدا بسیاری از کارهای بد شما را عفو نمی کرد، مشکلات شما بیش تر بود.

4.راه گریزی از قانون مکافات عمل نیست.

پی نوشت:

[1] سوره شوری، آیه 30

[2] ر. ک: سوره‏ى بقره، آیات 155 و 156.

[3] « ان البلاء للظالم ادب و للمومن امتحان وللانبیاء درجة وللاولیاء کرامة»( جامع الاخبار، ص 113 و بحارالانوار، ج 64 ص 235 و ج 78، ص 198).

[4] نهج البلاغه، خطبه‏ى 178 و بحارالانوار، ج 6، ص 57 و ج 29، ص 596.

[5] تفسیر مجمع البیان، ج 9، ص 47 و بحارالانوار، ج 70، ص 316.

[6] « ولىّ» به معناى سرپرست در جلب منفعت و« نصیر» به معناى یاور براى دفع ضرر است و یا این که« ولىّ» مستقلًا به دفاع برمى‏خیزد و« نصیر» در کنار انسان قرار مى‏گیرد( تفسیر نمونه، ج 20، ص 444).