ایجاد آرامش، وظیفه همسران در خانواده

برخی افراد زمانی که یک رفتار ناخوشایند از همسر می‌بینند، ناشکری می‌کنند، اما کسی که می‌خواهد این مسئله را حل کند، باید رویکرد خود را مشخص کند و فکر خود را تغییر دهد. اخلاق و قواعد حل مسئله میان همسران، یکی از مسائل مهم است که یکی از دلایل اهمیت این بحث این است که برخی خانواده‌ها زمانی که مسئله ای برای آنها پیش نیامده است و مادامی که مشکلی ندارند و حرف آزارنده ای نشنیده اند، خوشبخت هستند؛ اما به محض این که مسئله ای ایجاد می‌شود، دنیا برای آنان تیره و تار می‌شود.

تفاوت میان زن و مرد، منشأ تولید مسئله است

یکی از موارد ایجاد مسئله در میان همسران، احساس یأس و ناامیدی برای یکی از زوجین به ویژه بانوان است که در اینجا لزوم اهمیت اخلاق و حل مسئله را روشن می کند.

یکی از معجزه های ازدواج این است که دو انسان متفاوت که حتی در اثر انگشت با هم متفاوت هستند به یکدیگر می رسند و مرد و زن برای رسیدن به اهداف عالی زیر یک سقف زندگی کنند.

یکی از مسائلی که در زمان ازدواج و انتخاب همسر باید به آن توجه داشت، این است که ما می خواهیم قدم به ورطه ای بگذاریم که تولید مسئله می کند و یکی از کارهای ما در زندگی زناشویی حل این مسئله است، در غیر این صورت رشد اتفاق نمی افتد.

حل مسئله میان همسران برای رسیدن به رشد و آرامش ضروری است

یکی از آزمون های ازدواج این است که همسری نصیب ما شده است که اخلاق یا ویژگی خاصی دارد که ممکن است آزاردهنده باشد؛ در حالی که خداوند این ویژگی را قرار داده است که انسان مسئله را حل کند و در پی آن رشد داشته باشد و این معناشناسی دنیا است.

مرحله اول حل مسئله در خانواده این است که انسان به آرامش برسد و به این موضوع توجه داشته باشد که رفتارهای آزاردهنده برای این است که این مسئله را چگونه حل کند.

هر فردی در کنار نقص های خود ویژگی های مثبت هم دارد، گاهی به جهت این که فکر ما سیبل هزاران ذهنیت قرار می گیرد، گزینه ها و ویژگی های دیگر دیده نمی شود، در حالی که به خاطر یک یا دو ویژگی منفی نباید ویژگی های مثبت را نادیده گرفت.

اخلاق و قواعد حل مسئله بر پایه شناخت ما از مسائل دنیا است/ در حل مسئله می توان از کودکان درس گرفت

اخلاق و قواعد حل مسئله بر پایه شناخت ما از مسائل دنیا و معناشناسی دنیا است.

پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «من به خاطر پنج خصلت کودکان را دوست می دارم؛ کودکان زیاد گریه می کنند، کودکان با خاک بازی می کنند، دعوا می کنند اما کینه ندارند، چیزی برای فردا ذخیره نمی کنند، همچنین کودکان هر چه می سازند به آن دل نمی بندند».

در مرحله اول ما باید شناخت خود را تصحیح کنیم که در اینجا می توان از کودکان الگو گرفت؛ یعنی از موقعیتی که در آن هستید، بهره برداری کنید و سعی کنید فضای شادی برای خود و خانواده ایجاد کنید.

رویکرد هیجان مدار؛ روشی تأثیرگذار برای حل مسئله میان همسران

مدیر مرکز مشاوره و راهنمایی مؤسسه امام خمینی(ره) افزود: در موقعیتی که فکر می کنید که راهی برای رسیدن به هدف و تغییر اخلاق همسر ندارید، جایی برای ایجاد صفا و صمیمیت ایجاد کنید و به بیان دیگر، از رویکرد هیجان مدار برای حل مسئله استفاده کنید.

در رویکرد هیجان مدار، افراد زمانی که با یک مسئله مواجه می شوند، به نقاط مثبت آن مسئله توجه می کنند و ذهن خود را از افکار آزاردهنده پاک می کنند.

وی با بیان اینکه ما دو رویکرد مسئله مدار و هیجان مدار برای مواجهه با مسائل داریم، تأکید کرد: در رویکرد مسئله مدار، فرد به این موضوع می اندیشد که اگر این مسئله را نداشت، به آرامش می رسید؛ در حالی که افرادی که رویکرد هیجان مدار را برای حل مسئله به کار می برند، در حل مسئله موفق تر هستند؛ زیرا دنیا و متعلقات دنیا را شناختند.

در رویکرد هیجان مدار، زمانی که فرد با ویژگی خاصی از همسر خود مواجه می شود، می داند که آن صفت سال ها در باطن همسر نهادینه شده است و نمی توان با آن مبارزه کرد، بنابراین تلاش می کند که موقعیت را تغییر دهد و فضای شاد و آرامی را برای خود و خانواده ایجاد کند.

مرحله اجتناب یکی از مراحل اصطبار در مواجهه با مسائل

امام علی(علیه السلام) در حدیث زیبایی می فرمایند: «و الجزع فانه یقطع الامل و یضعف العمل ویورث الهم واعلم ان المخرج فی امرین ماکانت فیه حیله فالاحتیال و مالم تکن فیه حیله فالاصطبار؛ از جزع خودداری کن، زیرا رشته امیدواری را می گسلد و توان عمل را می کاهد و اندوه بر جای می گذارد. بدان که رهایی و نجات از سختی ها دو راه دارد: یا چاره ای در آن است که باید آن را به کار گرفت یا چاره ای نیست که باید بردباری ورزید»

اولین الگو برای حل مسئله این است که تغییر وضعیت دهید؛ برخی افراد زمانی که یک رفتار ناخوشایند از همسر می بینند، ناشکری می کنند، اما کسی که می خواهد این مسئله را حل کند، باید رویکرد خود را مشخص کند و فکر خود را تغییر دهد.

برای حل مسئله و تغییر وضعیت، فردی موفق است که مهارت ایجاد تغییر وضعیت را داشته باشد؛ اگر وضعیت بهتر نشد، فرد توانایی و مهارت این کار را ندارد، بنابراین باید مرحله دوم که اجتناب است، را به کار بگیرد.

اگر کسی مهارت تغییر وضعیت را نداشته باشد، باید اجتناب کند و یکی از راه های صبر کردن این است که انسان در برابر برخی موضوعات اجتناب کند.

اخلاقی ترین وظیفه همسران در حل مسئله، ایجاد آرامش است

معمولا در کتاب های تربیت فرزند و همسرداری آمده است که تا بانوان خود به آرامش نرسند، نمی توانند آرامش را در خانواده برقرار کنند، بنابراین از موقعیتی که رنج می برید، اجتناب کنید و سعی کنید که ابتدا خودتان به آرامش برسید.

حدیث «مَن لَم یملِک غَضَبَهُ لَم یملِک عَقلَهُ؛ هر که مالک خشم خویش نباشد، مالک خِرد خویش نیست»، زمانی که انسان ناآرام و خشمگین است مالک عقل خود نیست و یکی از اخلاقی ترین وظیفه در حل مسئله این است که به دنبال آرامش خود باشیم.

در روایات اسلامی آمده است که زمانی که غضبناک می شوید، جای خود را تغییر دهید؛ تجربه نشان می دهد که وقتی هدف ما از تغییر همسر، دنیا و صفت شخصیت مخاطب محقق نشد، پس ما مهارت مدیریت و تغییر یک مسئله را نداریم، بر همین اساس باید رویکرد اجتناب را به کار ببریم.

مرحله پذیرش وضعیت؛ الگویی هیجان مدار و مسئله مدار است

زمانی که دو مرحله قبل کارساز نباشد، مرحله پذیرش موقعیت می تواند در حل مسئله به ما کمک کند.

مدیر مرکز مشاوره و راهنمایی مؤسسه امام خمینی(ره) تصریح کرد: مرحله پذیرش، الگویی است که هم هیجان مدار و هم الگوی مسئله مدار است و یکی از مهارت هایی که در این موقعیت ها نیاز داریم، این است که با مسائل و مشکلات خانوادگی فعالانه مواجه شوید و فعالانه برخورد کنید.

مراحل دینی برای مواجهه با مسائل، در مواجهه با مسائل منفعل نباشید

کسانی که منفعلانه برخورد می کنند، به شرایط عادت می کنند و از حل مسئله می ترسند، در حالی که یکی از مکانیسم ها در مواجهه با مسائل، دفاع کردن است.

در آیه ۱۵۹ سوره آل عمران که خداوند به پیامبرگرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) فرمود: «فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ؛ به (برکت) رحمت الهی، در برابر آنان نرم (و مهربان) شدی! و اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو پراکنده می شدند؛ پس آنها را ببخش و برای آنها آمرزش بطلب! و در کارها، با آنان مشورت کن! اما هنگامی که تصمیم گرفتی، بر خدا توکل کن! زیرا خداوند متوکلان را دوست دارد» و اظهار داشت: خداوند در این آیه شرایط و مراحل حل مسئله را بیان فرموده است که شرط اول این است که انسان به نرمی با مردم سخن بگوید و آرامش خود را حفظ کند.

شرط دوم در حل مسئله این است که به گونه ای برخورد کنیم که اطرافیان ما فراری نشوند؛ شرط سوم هم این است که از دنیا بگذریم، افراد و مخاطب خود را ببخشیم و با دید منفی به فرد نگاه نکنیم و مذاکرات ما بر اساس مشورت و مذاکره باشد.

آیه ۱۵۹ سوره آل عمران مراحل دینی برای مواجهه با مسائل است که در روابط فردی، بین فردی و روابط فرد با خدای خود می تواند مورد توجه قرار گیرد و اگر همه این کار ها صورت گرفت اما نتیجه نگرفتید، به خداوند توکل کنید.