شرایط ازدواج موفق و بادوام در کلام امام رضا (علیه السلام )
نیاز به همسر، انگیزه ای است که به امر خدا در وجود بشر نهاده شده تا او را وادار کند که بر طبق قانون کلی جهان رفتار کند و بدین وسیله جریان خلقت برقرار باشد.
از مهمترین مسائل حیاتی برای هر فرد در زندگی، مساءله ازدواج و تشکیل خانواده است که در واقع می توان آن را ((پل زندگی )) نامید. هیچ چیز در زندگی نمی تواند به اندازه ازدواج بهروزی یا تیره بختی به بار آورد. یک ازدواج شایسته ضامن یک زندگی پرآرامش در بحرانی ترین شرایط سنی است و می تواند بنیان سعادت و خوشبختی را برای مرد و زن تا پایان عمر فراهم آورد، و یک ازدواج نامتناسب ممکن است یک عمر مرد و زن را به نگرانی و ناراحتی گرفتار کند و منشاء بدبختی و ناکامی آنها در زندگی شود.
قرآن کریم ازدواج را از نعمتهای بزرگ و پرارج الهی برشمرده و آن را در ردیف اموری معرفی فرموده که آرامش و سکون واقعی را برای انسان به همراه می آورد. [1]
پدران و مادران نسبت به پسران و دختران خود وظیفه دارند که زمینه ساز و راهنمای سازنده ای در مورد گزینش همسر و ((تشکیل خانواده )) برای آنها باشند، زیرا اسلام این موضوع را در مرحله نخست به عهده والدین گذاشته است. خودداری از ادای این وظیفه سنگین عواقب وخیمی را به همراه دارد.
((هرگاه والدین از این مسؤ ولیت مهم شانه خالی کنند، در صورتی که برای فرزند لغزش و انحرافی پیش آید، گناه آن برای پدر و فرزند، هر دو نوشته می شود و هر دو در پیشگاه الهی مورد مؤ اخذه قرار خواهند گرفت )). [2]
((ویل دورانت ))[3] می نویسد: سرتاسر دوره بلوغ همه شگفتی است. هم سن عقل است و هم سن عواطف گنجینه های دل و دماغ هر دم، سیلی از اندیشه و طوفانی از عشق به هر سو می پراکند؛ هیچ وقت جهان این همه بیگانه و این همه زیبا به نظر نمی رسد، هیچگاه به این نحو دور از دسترس و با این همه قابل تصرف دیده نمی شود، سنهای بعدی به حسرت به آن نگاه می کنند، سن بلوغ بهار قدرتها و فصل بذرافشان خرمنها است. همه عواطف و احساسات پاک غذای خود را از این سن می گیرند و می توان آنرا ((رنسانس زندگی )) نامید، پس این نیروی شگرف چیست که جوان را با ترس و لرز به جلو می راند و دختر را وادار می کند که از دیده براند و از دل بجوید؟ آن راز نهانی چیست که در نهانخانه بدن زیباترین گل زندگی انسان یعنی عشق مردی را به زنی می آفریند؟ سلولهای مایه ای بدن، با نشاط تمام در حرکت و شکفتگی می آیند، گویی می خواهند برای حفظ این ثروت جدید، بر هر کوششی فایق آیند، همچنان که اصل زیست شناسی عشق انتخاب طبیعی و رشد غریزه آمیزش است. اصل فیزیولوژیکی آن در فرد، تجمع ماده تولیدی است. [4]
شناخت زمان ازدواج بهترین دوره ازدواج
قال علی بن موسی الرضا (علیه السلام ):
نزل جبرئیل علی النبی (صلی الله علیه و آله و سلم ): فقال: یا محمد! ان ربک یقروک السلام ویقول: ان الابکار من النساء بمنزلة الثمر علی الشجر فاذا اینع الثمر فلا دواء له الا اجتنائه والا افسدته الشمس، وغیرته الریح، وان الابکار اذا ادرکن ما تدرک النساء فلا دواء لهن الاالبعول، والا لم یومن علیهن الفتنه، فصعد رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم ) المنبر فجمع الناس ثم اعلمهم ما امرالله عزوجل به. [5]
امام رضا (علیه السلام ) می فرماید:
جبرئیل به محضر مبارک رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) شرفیاب شد و عرض کرد: ای محمد (صلی الله علیه و آله و سلم ) پروردگارت سلام می رساند و می فرماید: دختران شما همانند میوه درخت می باشند. هرگاه میوه درخت رسید، چاره ای جز چیدن آن نیست و اگر چیده نشود، تابش خورشید آن را فاسد و باد مزه آن را از بین می برد، و همانا وقتی که دختران به آن حد رسیدند که زنان دیگر آن موقعیت را دریافته اند، چاره ای جز اختیار کردن شوهر ندارند و اگر شوهری برای آنها در نظر گرفته نشود، از فساد و تباهی در امان نیستند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) به منبر تشریف بردند، در ضمن خطبه ای، اعلامیه خداوند عزوجل را به حاضران ابلاغ نمودند.
((ویل دورانت )) درباره اوضاع غرب چنین می گوید:
((تاءخیر ازدواج، شهرهای ما را پر از مردان و زنانی کرده است که تنوع در تحریکات شهوانی را بر وظایف پدری و مادری و خانه داری ترجیح می دهند. . . .
منشاء تغییرات اخلاقی ما همان تاءخیر ازدواج در اجتماعات کنونی است. اما اگر بخواهیم علل شخصی را نیز ذکر کنیم، پدران و مادران بیشتر از فرزندان در این باره گناهکارند. غرایز جوانان سالم است و زود می تواند تحت قید و بند درآید، ولی پدران محتاط و مادران حسود برای زن دادن به فرزندانشان نخست از درآمد او می پرسند، خرسندی پدران در سنین متوسط عمر، در پول است. اینها هیجانهای مرده خود را فراموش می کنند و نمی دانند که قلب جوانان ممکن است دلایلی داشته باشد که پیران از فهم آن ناتوان باشند. این بزرگسالانند که خیر نوع و اجتماع را در نظر نمی گیرند، به اوامر طبیعت بی اعتنا می مانند و در حقیقت، خود مشوق سالهای هرزه گردی و عیاشی جوانان می گردند. پدران و مادرانی که دوربین هستند، مسائل مالی را در برابر سلامت و سعادت افراد اجتماع در درجه دوم اهمیت قرار می دهند. آنان با طبیعت همکاری می کنند و برای تسریع ازدواج نور دیدگان خود، فداکاری می نمایند)). [6]
عن ابی الحسن (علیه السلام ) قال: جاء رجل الی ابی جعفر (علیه السلام ) فقال ابی:
هل لک من زوجة؟ قال: ما احب ان لی الدنیا وما فیها وانی ابیت لیلة لیس لی زوجة ثم قال ابی (علیه السلام ): رکعتین یصلیهما رجل متزوج افضل من رجل یقوم لیلة ویصوم نهاره اعزب. [7]
پی نوشت:
[1] قرآن چند چیز را مایه آرامش و سکون مى داند:
الف - یاد خدا (سوره رعد / آیه 28)
ب - وجود همسرى که پاسخگوى نیازهاى مشروع آدمى است . (سوره روم / آیه 21)
ج - وجود خانه که محل استراحت و جایگاه امن و پناه مردم است . (سوره نحل / آیه 80)
د - وجود پرارزش شب که خستگى روزانه زندگى را بر طرف مى کند. (سوره یونس / آیه 67)
[2] تفسیر مجمع البیان ، جلد 7، ص 140
[3] durant Will
[4] همسرى ، ص 145، به نقل از ((لذات فلسفه ))
[5] بحارالانوار، جلد 16، ص 223
[6] لذات فلسفه ، ص 93
[7] مسند الامام الرضا، جلد 2، ص 256. التهذیب ، جلد 7. ص 405
