صبر یعنی چه؟؟؟؟

وَالْعَصْرِ إِنَّ الإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ
صبر: عبارت است از ثبات و آرامش نفس در سختیها و بلاها و مصائب ، و پایدارى و مقاومت در برابر آنها ، به طورى که از گشادگى خاطر و شادى و آرامشى که پیش از آن حوادث داشت بیرون نرود ، و زبان خود را از شکایت و اعضاء خود را از حرکات ناهنجار نگهدارد.و این همان صبر بر مکروه و ناخوشایند است که ضدّ آن جزع است .
در قران کریم واژه صبر و مشتقات آن 103 مرتبه تکرار شده است
که میتوانیم از این آیات وروایات اهل بیت (علیهم السلام) اقسام و مراتب و ویژگیهای و همچنین آثار صبر را به وضوح برداشت کرد.
اقسام صبر:
میتوان صبر را بر سه قسم تقسیم کرد [عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلَامُ، أَنَّهُ‏] کَانَ یَقُولُ: الصَّبْرُ ثَلَاثَةٌ: الصَّبْرُ عَلَى الْمُصِیبَةِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى الطَّاعَةِ، وَ الصَّبْرُ عَنِ الْمَعْصِیَةِ[3].
امام علىّ عَلَیْهِ السَّلَامُ مى‏فرمود: صبر و شکیبایى سه دسته‏اند: صبر در برابر مصیبت و مشکلات، صبر در برابر اطاعت و فرمانبرى، صبر در برابر ترک گناه و معصیت.
قسم اول: صبر بر مصیبت اگر صبر، تحمل مصیبتی باشد به آن همان صبر می‌گویند، و در مقابل آن جزع قرار دارد که به معنای ناله کردن و به صورت زدن و گریبان دریدن است.
قسم دوم: صبر بر طاعت: خدا وند متعال فرمود: وَجَعَلنا مِنهُم أَئِمَّةً یَهدُونَ بِامرِنا لَمّا صَبَرُوا[4] « و چون شکیبایى کردند ، از آنان پیشوایانى قرار دادیم که به فرمان ما هدایت میکردند ».
قسم سوم: صبر بر معصیت صبر بر شهوت شکم و دامن و دیگر لذات پست و زشت ، و آن عفّت است ، و قول خداى سبحان به آن اشاره دارد :
وَ امّا مَن خافَ مَقامَ رَبِّه وَنَهَى النَّفسَ عَنِ الهَوى ، فَانَّ الجَنَّةَ هِىَ المَأوى[5].

« و امّا هر که از ایستادن در پیشگاه [ عظمت و جلال و عدل ] پروردگارش ترسید و خویشتن را از هواى نفس بازداشت ، بهشت جاى اوست » . و ضدّ آن از و شره است.
فضیلت صبر
در روایات از صبر به رأس ایمان، تعبیر شده است و امیر مؤمنان علی(ع) می‌فرماید : و علیکم بالصّبر، فإن الصبرَ من الایمان ِ کالرأس ِ من الجَسُد…؛ بر شما باد به صبر، چرا که صبر در برابر ایمان، مانند سر در برابر بدن است. بدنی که بی سر است خیر ندارد، همچنین ایمانی که صبر ندارد خیری در آن نیست.
و خداوند در سوره مبارکه آل‏ عمران آیه ۱۴۲می فرمایند: «أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ وَ لَمَّا یَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِینَ جاهَدُوا مِنْکُمْ وَ یَعْلَمَ الصَّابِرِینَ» ؛ آیا گمان دارید که (با ادّعاى ایمان) وارد بهشت شوید، در حالى که هنوز خداوند مجاهدان از شما و صابران را معلوم نساخته است؟
در تفسیر نور این گونه آمده که این آیه، به جهاد و صبر و مقاومت مؤمنان اشاره مى‏ کند. زیرا راه بهشت از طریق صبر و جهاد است. قرآن مى‏ فرماید: «سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ» سلام بر شما اهل بهشت، به خاطر صبر و مقاومتى که داشتید. در این تعبیر لطفى است، نمى‏ گوید سلام بر شما به خاطر حج و روزه و یا خمس و زکات، زیرا انجام هر عملى نیازمند صبر و پایدارى است[6]
راه تحصیل صبر:
نراقی (ره) در جامع السعادات دو راه برای تحصیل صبر ذکر کرد فرمود : تقویت انگیزهء دین و تضعیف انگیزهء هوى و هوس است .
امر اول به چند چیز حاصل مى شود :
اول - آنکه در اخبار و احادیثى بیندیشد که در فضیلت صبر و فرجام نیک آن در دنیا و آخرت وارد شده است ، و بداند که ثواب صبر بر مصیبت بیش از آن چیزى است که از دست او رفته ، و به سبب پاداش آن مورد رشک خواهد بود ، زیرا چیزى را از دست داده که حتّى در مدّت زندگى دنیا با او باقى نمى ماند ، و چیزى را بدست آورده که بعد از مردن جاودانه خواهد ماند ، پس براى صبر در مدت کوتاه گذرا پاداش او جاویدان و پایا خواهد بود و در عوض نتیجه و سود نزدیک و زایل شدنى فایده و غایت دائم و باقى بهرهء او خواهد شد . و کسى که چیز پست و کم ارزشى را فداى چیز عالى و نفیس میکند ، نباید به سبب از دست رفتن آن چیز پست اکنون اندوهگین گردد .
دوم - آنکه کمى و کوتاهى زمان مصیبت دنیوى و رهائى نزدیک خود را از آن و باقى بودن اجر صبر آن را به یاد آورد .
سوم - آنکه بداند که جزع و بیتابى کارى است زشت و به دین و دنیاى او زیان میرساند ، و هیچ فایده اى ندارد جز اینکه ثواب را باطل و ضایع مى کند و آدمى را گرفتار عقاب مى سازد ، چنان که امیر مؤمنان علیه السّلام فرمود : « اگر صبر کنى آنچه مقدّر است خواهد شد و تو اجر میبرى ، و اگر بیتابى نمائى آنچه مقدّر است خواهد شد و براى تو بار گناه و عقوبت خواهد بود « .
چهارم - آنکه عادت و خو کند که انگیزهء دین را به تدریج بر انگیزهء هوى غلبه دهد و آن را بر زمین افکند ، تا لذت پیروزى را دریابد ، و در این کشتى گیرى و با هم در آویختن انگیزهء دین را نیرومند سازد . زیرا عادت کردن و ممارست نمودن به کارهاى سخت و دشوار قوائى را که آن اعمال از آنها سر مى زند تقویت مى کند .
نتیجه
راه تحصیل صبر : تقویت انگیزهء دین و تضعیف انگیزهء هوى و هوس است .
مصائب
امام حسین علیه السلام چنان صبری کرد که ملائکه پروردگار از صبر او به تعجب در آمدند. چنانکه در زیارت او آمده است (لقد عجبت من صبرک ملائکه السموات)[7]
وهم چنین امام حسین علیه السلام در روز عاشورا فرمودند (صبراعلی قضائک، لامعبود سواک یا غیاث المستغیثین) صبر میکنم بر قضایت هیچ معبودی جز تو نیست ،ای فریاد رس فریاد رسان اما برای شما بگم که اباعبدالله الحسین ع چطور توانست صبر کند وقتی که طفل شیر خوارش رو در بغل پرپر دید اما حسین ع کوه صبر بود اما رباب مادر علی اصغر چطور تونست با جسم بی جان علیش روبرو بشه...