مقایسه زن با مرد در ورزش
بدون تردید، ورزش برای مردان بسیار مفید، بلکه لازم است، اما باید توجه داشت که هرگز نباید زنان را در ردیف مردان دانسته و با آنان مقایسه کنیم. مقایسه زن با مرد، و انتظار اعمال و کارهای سنگی و خشن مردانه از زن، ظلم بزرگی به زنان است. تفاوتهای فراوانی در خلقت و آفرینش، بین زن و مرد وجود دارد، و این تفاوتهای موجب برتری هیچ یک بر دیگری نیست. کمال مرد در این است که دارای خصوصیات مردانه باشد و کمال زند نیز در این است که به ویژگی های زنانه، آراسته باشد. زن، ظریف آفریده شده و این ظرافت برای زن یک کمال است. به همین جهت، در اسلام انجام کارهای خشن، سنگین و طاقت فرسای خارج از منزل به عهده مردان، و کارهای ظریف، دقیق حساس و عاطفی، همچون: تربیت و پرورش کودک، رسیدگی به وضع منزل، پخت و پز و هنر شوهرداری، به زن واگذار شده است. بدن زنان، نسبت به بدن مردان ضعیف تر و ظریف تر است، ولی این ضعف بدنی برای آنان نقص نیست. حضرت علی (علیه السلام ) در نهج البلاغه به همین مطلب اشاره کرده و می فرماید:
فانهن ضعیفات القوی [1]
زنان از نظر بدنی ضعیفند.
در عوض، زنان از نظر عواطف و احساسات، از مردان به مراتب قویترند. قوت بدنی و جسمانی برای مرد، و قوت احساسات و عواطف برای زن، لازم و موجب کمال است.
آقای خوزه کالیگال، رئیس انجمن بین المللی مدارس عالی تربیت بدنی، می گوید:
((من با مسابقات و رقابتهای علنی و آشکار بین زن و مرد مخالفم، منظور من رقابتهای سطح بالای ورزشی است، نه اعمال ورزش به عنوان تفریح، گذران اوقات یا آموزش، بلکه مسابقاتی که با زمان سنج و سانتی متر اندازه گیری می شود، یا ورزشهایی که بر حسب کارآیی ها و توانایی های مبتنی بر قدرت، سرعت و استقامت ارزیابی می گردد. . .
من معتقدم - ضمن این که به هر عقیده مخالف دیگری نیز احترام می گذارم - که یکی از بزرگترین دلایل زیستن ما در این عالم، آن است که زن و مرد با یکدیگر تفاوت دارند. ))[2]
حضرت علی (علیه السلام ) با توجه به اختلاف زن و مرد در آفرینش، قضاوت جالب و شگفت انگیزی دارد:
((مردی دارای دو زن بود که هر دو نفر آنها باردار بودند. هر یک از آنها آرزو می کرد، فرزندی که به دنیا می آورد پسر باشد، تا بدین وسیله پیش شوهرش محبوبتر گردد. در آن زمان - به دلیل پایین بودن سطح فرهنگ و نقش مهمی که مردان در تقویت بنیه نظامی داشتند - داشتن فرزندان پسر، افتخار بوده و داشتن فرزندان دختر، موجب سرافکندگی محسوب می شد. [3]
از قضا هر دو زن در یک شب تاریک و در یک اتاق، زایمان می کنند. یکی از آنها دختر، و دیگری پسر به دنیا می آورد. زنی که دختر زاییده بود، در یک زمان مناسب، فرزندش را با نوزاد پسر هوویش عوض می کند و وانمود می کند که او پسر زاییده و هوویش دختر. این کار باعث اختلاف و درگیری بین دو هوو شده و کسی نمی تواند در این مورد قضاوت کند. طبق معمول، برای قضاوت در این مورد، به دریای علم و حکمت، امیرمؤ منان، حضرت علی (علیه السلام ) مراجعه می شود. آن حضرت دستور می دهد، هر دو مادر، مقدار معین و مساوی از شیر خود بدوشند. آنگاه آن دو شیر را در ترازوی دقیق وزن می کنند. با کمال تعجب متوجه می شوند، وزن حجمی یکی از شیرها بیشتر از دیگری است. آنگاه آن حضرت حکم می کند که فرزند پسر متعلق به همان زنی است که شیرش سنگین تر است. ))[4]
می بینیم به دلیل اختلاف ساختمان جسمانی زن و مرد، خداوند متعال حتی در تغذیه نوزادان نیز اختلاف قایل شده است. شیری که پسر از آن تغذیه می کند، باید از املاح و فلزات بیشتری برخوردار باشد، تا استخوان بندی و اسکلت و همچنین عضلات محکم تر و نیرومندتری را برای مردانی که وظایف سنگین تر، خشن تر و خطرناکتری به عهده خواهند داشت، فراهم سازد.
به دلیل همین اختلاف جسمانی زن و مرد، ورزش نیز آثار متفاوتی در هر یک از آنان برجای می گذارد، بنابراین، بهتر است زنان از پرداختن به ورزشهای سخت، خشن و طاقت فرسا بپرهیزند، و تنها به انجام ورزشها و نرمشهای سبک و مفید بپردازند، تا از ورزش نتیجه معکوس نگیرند.
به هر حال از نظر اسلام، پرداختن بانوان به ورزشهای گوناگون - تا آنجا که برای آنها ضرری نداشته و مستلزم فعل حرام دیگری نباشد - جایز است، زیرا هر کاری، تا زمانی که دلیل بر حرمت آن نداشته باشیم، جایز خواهد بود. ورزش بانوان نیز مشمول همین قاعده کلیه است و تا زمانی که دلیلی قاطع بر حرمت ورزش بانوان نداشته باشیم، اصل جواز آن خواهد بود.
باید توجه داشت، اسلام نمی خواهد زنان را از ورزش کردن منع کند، بلکه - همانگونه که از فرمایشات حضرت علی (علیه السلام ) خطاب به امام حسن (علیه السلام ) فهمیده می شود - می خواهد تماس زنان با مردان نامحرم را به حداقل برساند، زیرا هر چه این تماس بیشتر باشد، خطر به فساد و سقوط کشیده شدن زنان، و در نتیجه جامعه، بیشتر خواهد بود. جوامعی که در طی قرن گذشته، هیچ گونه محدودیتی در روابط زنان با مردان، قائل نشده و به آنان آزادی مطلق در این زمینه داده اند، تاوان سختی پرداخته اند، در این گونه جوامع، فساد، فحشا، جنایت، آدم ربایی و تجاوز به طور محسوسی افزایش یافته، موازین اخلاقی و انسانی درهم کوبیده شده، و روابط اجتماعی و به ویژه خانوادگی، صمیمیت و گرمی خود را از دست داده و به تیرگی گراییده است.
خلاصه این که از نظر اسلام، پرداختن به ورزشهایی که به واقع برای حفظ سلامتی، زیبایی و شادابی زن مفید بوده و به جسم و روح او لطمه وارد نسازد، اشکالی ندارد، ولی همه این کارها باید در پوشش و حجاب لازم و محیط سالم و امن و تحت کنترل و مراقبت تام صورت گیرد. اگر ورزش به منظور سالم سازی فرد و جامعه صورت می گیرد، نباید نتیجه معکوس داده، فرد و جامعه را به فساد و تباهی بکشد.
قوی بودن یا چاقی؟!
به طور مسلم، آنچه مطلوب و ممدوح است، قوی بودن است نه چاقی. امروزه به چاقی، با دید بیماری نگاه می شود و اغلب پزشکان در مورد چاقی بیش از حد - که در اثر انباشته شدن چربی ها در زیر پوست ایجاد می شود - هشدار داده و آن را برای سلامتی خطرناک دانسته و بسیاری از بیماریها و گاه مرگ ها را به آن نسبت می دهند. یکی از فواید ورزش، این است که چربی های زاید بدن را از بین می برد. ورزش باعث قوی شدن است نه چاقی، و از نظر اسلام نیز آن چه مورد ستایش و تمجید قرار گرفته، نیرومندی و قوت بدنی است، نه چاقی، شهید پاک نژاد در این باره چنین می نگارد:
((پروردگار، یکی از اولیای دین خود را در قرآن چنین معرفی می فرماید: و زاده بسطة فی العلم و الجسم، و اشاره به بسط و فزونی وی در دانش و بدن می نماید. و چون آیه شریفه را در کنار سخن نبی گرامی قرار دهیم که فرمودند: طوبی لمن اسلم و کان عیشه کفافا و قواه شدادا مطالب زیر نتیجه می شود:
((بسطة فی الجسم )) در برابر ((قواه شدادا)) (فزونی در جسم، یعنی نیرومند بودن اعضا) قرار می گیرد و معلوم است فزونی جسم پیامبران، چنان نیست که مبتلا به چاقی باشند و زیر پوستشان چربی های فراوانی جمع شده باشد، و این برای پیامبران نقص و مطرود است. [5] و ((بسطة فی الجسم ))، همان است که نبی گرامی فرمودند: یعنی ((قواه شدادا)) و نیرومندی اعضا. ))[6]
امام صادق (علیه السلام ) نیز پس از منع از پرخوری می فرماید:
و لا تسمنوا تسمن الخنازیر للذبح [7]
از چاق شدن، همانند خوک هایی که برای ذبح نگهداری می شوند، بپرهیزید!
و به طور کلی، چنانچه انسان به دستوراتی که در اسلام درباره کم خوری و پرهیز از پرخوری [8] وارد شده عمل کند، هرگز به چاقی غیرطبیعی و عوارض کشنده آن مبتلا نخواهد شد.
پی نوشت:
[1] نامه 14.
[2] فصل نامه ورزش ، شماره سوم ، ص 42 و 43.
[3] متاءسفانه امروزه نیز هنوز کسانى یافت مى شوند که داراى چنین طرز تفکرى مى باشند.
[4] بحارالانوار، ج 40، ص 317.
[5] به نظر نمى رسد طالوتى که آیه شریفه ((وزاده بسطة فى العلم والجسم )) در مورد او نازل شده است ، پیامبر باشد، بلکه او به درخواست مردم و واسطه شدن حضرت اشموئیل ، که یکى از پیامبران بنى اسرائیل بود، از سوى خدا به پادشاهى برگزیده شد.
[6] اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 14، ص 26.
[7] الحیاة ، ج 4، ص 206.
[8] در این مورد، در مبحث تغذیه ، بیشتر صحبت خواهیم کرد.
