دلیل اصلی حسادت در انسان عدم خود باوری است. هر انسانی اگر بنا به هر دلیلی دچار عدم اعتماد به نفس شود قطع و یقین غریزه حسادت در او بروز خواهد نمود و در ماسک هایی متفاوت ظاهر خواهد شد و اولین دلیل به وجود آمدن عدم خود باوری در انسان، سوئیچ شدن تمرکز و هوشیاری از نبوغ و استعدادها بر غریزه ترس است و این ترس معمولا به دلیل تهدید ادراک و بقاء آدمی به وجود می آید. اگر بخواهیم به زبان ساده درباره پدیده حسد و دلیل حسادت صحبت کنیم باید بگوئیم حسادت یعنی تمرکز بر روی احساس خود کم بینی و پذیرفتن ناتوانی.

در اینجا لازم است اشاره ای داشته باشیم به موضوعی که متاسفانه امروزه به دست فراموشی سپرده شده و آن موضوع این است که همه انسان ها دارای یک نبوغ ذاتی می باشند. این نبوغ و استعداد می تواند نبوغ مغزی، قلبی یا فیزیکی باشد که به شکل طبیعی و نعمتی بی دریغ از جانب خداوند در وجود انسان‌ ها به ودیعه گذاشته شده است. وظیفه انسان پرورش و بلوغ این نبوغ بوده و پروراندن استعدادهای درونی انسان به بلوغ رفتاری و همچنین به خردمندی او کمک شایانی خواهد نمود. غریزه ترس در انسان ‌ها به شکلی جالب توجه، هوشیاری و تمرکز را از او گرفته و باعث درگیر شدن با موضوعاتی غیر از نبوغ خود خواهد کرد. حسادت به منزله آلارم و هشداری است جدی که نشان دهنده عدم هوشیاری و عدم تمرکز بر روی استعدادهاست. بنابراین اگر به هر شکلی، چه به صورت شدید و عمیق و چه به صورت سطحی و ملایم به وجود حسادت در درون خود پی بردید بدانید که باید به بررسی عمیق این موضوع پرداخته و نقطه ای را که تمرکزتان را از روی استعدادهای خود از دست دادید بیابید و راه آمده را بازگردید وگرنه حسد و دلیل حسادت، نیروی محرکه شما در زندگی خواهد شد و به جای انتخاب هایی خردمندانه دچار انتخاب هایی غریزی و از روی فشار خود کم بینی و یا خود بزرگ بینی خواهید شد.

حسادت معمولا عواقبی برای انسان به دنبال داشته که اولین نشانه آن بروز واکنش های غریزی است. واکنش یعنی نیرویی برابر و در جهت عکس پدیده «کنش». یعنی اگر کنشی بر روی غریزه حسادت وارد آید، عکس العمل انسان به این ترتیب خواهد بود که نیرویی به همان میزان اما در جهت مخالف (بر روی محرک) به طور خودکار پاسخ خواهد داد. این موضوع همانند تبدیل شدن انسان به یک دستگاه فاقد قدرت تحلیل است که تنها وظیفه آن ایجاد تعادلی ناخودآگاه پس از به وجود آمدن یک بی نظمی در ارضاء غریزه است. این وظیفه در راستای ارضاء ناآگاهانه فشار و رنج حاصل از احساس حسادت است که می تواند با بروز خشم ، پرخاشگری غیر قابل کنترل، در خود فرو رفتگی، کینه توزی، نفرت ظاهراً بی دلیل، لجبازی و… همراه باشد. بنابراین اولین نشانه ورود به حسادت، خروج از دایره خردمندی و رفتار شعورمندانه می باشد. بنابراین به سادگی می توان نتیجه گرفت که دلیل حسادت که همان خود کم بینی و احساس ناتوانی است، می تواند به سهولت انسان را دچار عوارضی گوناگون از صفات ناشایست انسانی نماید.