آیه 95 سوره رعراف

🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
🌺بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیم🌺

«ثُمَّ بَدَّلْنَا مَکَانَ السَّیِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّىٰ عَفَوا وَّقَالُوا قَدْ مَسَّ آبَاءَنَا الضَّرَّاءُ وَالسَّرَّاءُ فَأَخَذْنَاهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ»

سپس (هنگامى که این هشدارها در آنان اثر نگذاشت) نیکى (و فراوانى نعمت و رفاه) را به جاى بدى قرار دادیم. آنچنان که فزونى گرفتند، (و مغرور شدند)
و گفتند: «(تنها ما نبودیم که گرفتار این مشکلات شدیم.)» به پدران ما نیز ناراحتى
و شادمانى رسید.» چون چنین شد، آنها را (به سبب اعمالشان) ناگهان گرفتیم
(و مجازات کردیم)، در حالى که درک نمى کردند.

(سوره مبارکه اعراف/ آیه ۹۵)

تفســــــیر ❇️
لذا در آیه بعد مى فرماید: هنگامى که آنها در زیر ضربات حوادث و فشار مشکلات تغییر مسیر ندادند و همچنان در گمراهى خود باقى ماندند، ما مشکلات را از آنها برداشتیم و به جاى آن گشایش و نعمت قرار دادیم، تا آنجا که بار دیگر زندگانى آنها رونق گرفت و کمبودها به فزونى تبدیل شد و مال و نفرات آنها فراوان گردید (ثُمَّ بَدَّلْنا مَکانَ السَّیِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتّى عَفَوْا).
 عَفَوا  از ماده  عفو  گاهى به معنى کثرت و زیادى آمده.
گاهى به معنى ترک کردن و اعراض نمودن.
گاهى نیز به معنى آثار چیزى را محو کردن، ولى بعید نیست، ریشه همه آنها همان ترک کردن بوده باشد، منتها
گاهى چیزى را به حال خود رها مى کنند تا ریشه بدواند و توالد و تناسل کند و افزایش یابد.
و گاهى رها مى کنند تا تدریجاً محو و نابود گردد، از این جهت به معنى افزایش و یا نابودى نیز آمده است.
🌼🌼🌼
در آیه مورد بحث نیز مفسران سه احتمال داده اند:
نخست این که ما به آنها امکانات دادیم تا  افزایش  یابند و آنچه را که در دوران سختى از نفرات و ثروت ها از دست داده بودند بیابند.
دیگر این که ما آن چنان به آنها نعمت دادیم که مغرور شدند و خدا را فراموش کردند و شکر او را  ترک  گفتند.
و سوم این که ما به آنها نعمت دادیم تا به وسیله آن آثار دوران نکبت را  محو  کردند و از بین بردند.
البته این تفاسیر گر چه مفهومش با هم متفاوت است ولى از نظر نتیجه چندان با هم تفاوت ندارد.
سپس اضافه مى کند: به هنگام برطرف شدن مشکلات، به جاى این که به این حقیقت توجه کنند که  نعمت و  نقمت به دست خدا است و رو به سوى او آورند، براى اغفال خود به این منطق متشبث شدند، که
اگر براى ما مصائب و گرفتارى هائى پیش آمد، چیز تازه اى نیست  پدران ما نیز گرفتار چنین مصائب و مشکلات جسمى و مالى شدند (وَ قالُوا قَدْ مَسَّ آبائَنَا الضَّرّاءُ وَ السَّرّاءُ).
دنیا فراز و نشیب دارد و براى هر کس دوران راحتى و سختى بوده است، سختى ها امواجى ناپایدار و زودگذرند.
در پایان آیه، قرآن مى فرماید: هنگامى که کار به اینجا رسید و از عوامل تربیت کمترین بهره اى نگرفتند، بلکه بر غرور خود افزودند،  ناگاه آنها را به مجازات خود گرفتیم، در حالى که آنها هیچ خبر نداشتند و غافلگیر شدند (فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لایَشْعُرُونَ)، و به همین جهت مجازات براى آنها، سخت دردناک بود.

(تفســــــیر نمونه، ذیل آیه ۹۵ سوره مبارکه اعراف)